Symulacja pokazuje, jak wojna nuklearna między Rosją a NATO może potencjalnie rozegrać się w przerażającym scenariuszu, który w ciągu kilku godzin doprowadziłby do śmierci milionów ludzi na całym świecie.
Czterominutowy utwór audiowizualny zatytułowany „Plan A”, który został opracowany przez naukowców związanych z Programem Nauki i Bezpieczeństwa Globalnego Uniwersytetu Princeton (SGS), wzbudził ponowne zainteresowanie od czasu inwazji Rosji na Ukrainę na pełną skalę.
24 lutego siły rosyjskie zaczęły nacierać na terytorium Ukrainy na kilku frontach, co oznacza poważną eskalację konfliktu, który rozpoczął się w 2014 roku.
Choć nie jest jasne, czy prezydent Rosji Władimir Putin kiedykolwiek posunąłby się do użycia broni jądrowej, eskalacja konfliktu na Ukrainie doprowadziła do zaostrzenia dyskusji na temat potencjalnego wybuchu wojny nuklearnej.
Tamara Patton, Moritz Kütt, Alex Glaser, Alex Wellerstein, Bruce Blair, Sharon Weiner, Zia Mian, Jeff Snyder
„O ile można powiedzieć, jest to najpoważniejszy kryzys o potencjalnym wymiarze nuklearnym obejmujący Rosję i Stany Zjednoczone/NATO od zakończenia zimnej wojny, choćby jeżeli ryzyko wojny nuklearnej jest przez cały czas uważane za „małe”— jak twierdziłoby wielu analityków” – powiedział Alex Glaser, jeden z twórców Planu A Newsweek.
„Kryzys taki jak ten, z którym mamy w tej chwili do czynienia, często skutkuje nieporozumieniem między partiami, pogorszonym przez fakt, iż pozostaje bardzo kilka aktywnych linii komunikacyjnych między Rosją a USA/NATO” – powiedział Glaser, profesor nadzwyczajny w Princeton’s School. Spraw Publicznych i Międzynarodowych oraz Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Lotniczej.
Jeszcze przed tym rokiem Rosja i Stany Zjednoczone zerwały z wieloletnimi traktatami o kontroli zbrojeń nuklearnych, rozpoczęły opracowywanie nowych rodzajów broni jądrowej i rozszerzyły zakres okoliczności, w których ta broń może być użyta.
Symulacja Plan A została pierwotnie przygotowana na wystawę w Princeton’s Bernstein Gallery w 2017 roku, a później została udostępniona publicznie jako wideo na YouTube w 2019 roku. Jej celem jest zwrócenie uwagi na „potencjalnie katastrofalne” konsekwencje wojny nuklearnej między Rosją a NATO .
Według Glasera, po początkowym wybuchu zainteresowania filmem, liczba wyświetleń nie wzrosła znacznie do końca lutego 2022 r., kiedy Rosja zaatakowała Ukrainę, a Putin zrobił uwagi nawiązujące do możliwego użycia broni jądrowej. Od tego czasu symulacja otrzymała ponad milion wyświetleń.
Plan A pokazuje, jak zlokalizowana wymiana nuklearna może gwałtownie przerodzić się w globalną katastrofę. Scenariusz przedstawiony w artykule jest prawdopodobny w oparciu o dostępne dowody.
„Nasz zespół wykorzystał niezależne oceny aktualnej postawy sił amerykańskich i rosyjskich, planów wojny nuklearnej i celów broni nuklearnej” – powiedział Glaser. „Symulację wspierały również zestawy danych o aktualnie rozmieszczonej broni jądrowej, wydajności broni i możliwych celów dla poszczególnych rodzajów broni, a także kolejność bitew szacująca, która broń trafia do jakich celów, w jakiej kolejności, w jakiej fazie wojny pokazać ewolucję konfliktu nuklearnego”.
„Oczywiście nie mieliśmy żadnego dostępu do tajnych informacji i często używaliśmy „prostych” zasad przy przydzielaniu broni do celów”.
Natychmiastowe ofiary śmiertelne i ofiary, które mogą wystąpić w każdej fazie konfliktu, są określane przy użyciu danych z NUKEMAP, narzędzia internetowego opracowanego przez Alexa Wellersteina z Stevens Institute of Technology.
„Szacuje się, iż w ciągu pierwszych kilku godzin konfliktu zginęłoby i zostało rannych ponad 90 milionów ludzi” – powiedział Glaser. „Rzeczywiste ofiary śmiertelne zostałyby znacznie zwiększone przez zgony wynikające z załamania się systemów medycznych, a także opad jądrowy i inne długoterminowe skutki, w tym możliwą zimę nuklearną na skalę globalną”.
Symulacja rozpoczyna się w kontekście konwencjonalnego konfliktu – Rosja strzela ostrzegawczym strzałem z bazy w pobliżu Kaliningradu, próbując powstrzymać natarcie USA/NATO. NATO odpowiada następnie pojedynczym taktycznym atakiem nuklearnym.
Wymiana nuklearna gwałtownie eskaluje w Europie, a Rosja wysyła 300 głowic bojowych dzięki samolotów i pocisków krótkiego zasięgu, aby uderzyć w bazy NATO i nacierające wojska.
Po zniszczeniu dużej części Europy NATO wystrzeliwuje około 600 głowic z rakiet lądowych i okrętów podwodnych w Rosji na rosyjskie siły nuklearne. Zanim jej systemy uzbrojenia zostaną zniszczone, Rosja odpala pociski wystrzeliwane z silosów, pojazdów drogowych i łodzi podwodnych.
W końcowej fazie konfliktu zarówno Rosja, jak i NATO atakują 30 najbardziej zaludnionych miast i centrów gospodarczych drugiej strony – używając po 5-10 głowic nuklearnych na każdą, w zależności od wielkości populacji – próbując zahamować potencjał odbudowy.
Według Glasera globalną wojnę termojądrową na taką skalę z pewnością można uznać za „najgorszy scenariusz”, chociaż tytuł filmu sugeruje, iż pokazana sekwencja wydarzeń jest po prostu częścią standardowego podręcznika.
„Po przekroczeniu progu nuklearnego może być bardzo trudno zapobiec eskalacji do totalnej wojny nuklearnej, tj. eskalacji z jednorazowego użycia, do taktycznej wojny nuklearnej w Europie, do ataku kontrsiłowego i ostatecznie do ataku kontrwartościowego -wycelowanie w miasta i centra gospodarcze w celu zahamowania odbudowy drugiej strony – powiedział Glaser.
Chociaż jest oczywiście możliwe, iż wymiana nuklearna pozostanie „ograniczona”, a druga strona wycofuje się lub reaguje wyłącznie bronią konwencjonalną, decydenci będą wywierać ogromną presję, aby „odpowiedzieli w naturze” i odmówili stronie uderzenia najpierw jakakolwiek korzyść.
Konsekwencje wojny nuklearnej dla życia na Ziemi byłyby „niewyobrażalne”, powiedział Glaser.
„Oprócz natychmiastowej śmierci i cierpienia oraz upadku gospodarczego i społecznego, w latach po wojnie zjawisko zimy nuklearnej pogłębiłoby katastrofę” – powiedział, wskazując na jedno badanie, które wykazało, iż ponad pięć miliardów ludzi mogłoby ostatecznie umrzeć w wyniku konfliktu nuklearnego między Stanami Zjednoczonymi a Rosją.
„Nie chciałbym spekulować, ile czasu zajmie ludzkości powrót do zdrowia” – powiedział Glaser.
