Nowojorska awangarda, metalowe legendy i odkrycia ze wschodu. Przed nami 18. edycja festiwalu Wschód Kultury - Inne Brzmienia.

Twórcą zakorzenionym w nowojorskim undergroundzie, a jednocześnie głęboko zainspirowanym tradycjami etnicznymi jest Laraaji. Jeden z czołowych przedstawicieli sceny new age zapisał się trwale w historii muzyki m.in. legendarnym albumem „Ambient 3. Day of Radiance”, wydanym przez Briana Eno w jego słynnej ambientowej serii. Reprezentant Stone Tapes wystąpi ze specjalnym przekrojowym koncertem, przygotowanym na potrzeby Wschodu Kultury – Innych Brzmień. W ramach prezentacji labelu, w Lublinie pojawi się też Yonatan Gat. Gitarzysta, kompozytor i producent jest jednocześnie założycielem wytwórni, który w ramach prezentacji jej dorobku nie tylko wystąpi z przygotowanym na tę okazję materiałem, ale też weźmie udział w rozmowie na temat nowojorskiej sceny niezależnej.

Ciężko mówić o amerykańskiej, muzyce alternatywnej nie wspominając Sonic Youth. Współzałożyciel zespołu, Lee Ranaldo, to postać kultowa i twórca zaangażowany w niemal każdy przejaw muzycznej kontrkultury ostatnich dekad – od rocka alternatywnego, przez eksperymentalną awangardę, po noise. Artysta doceniony został poza podziemiem, czego przejawem jest chociażby jego obecność na liście największych gitarzystów wszech czasów magazynu Rolling Stone. Legendarny muzyk wystąpi w Lublinie czwartego lipca.

Międzynarodowy underground.

Voivod to idealny przykład jak status legendy nie musi iść w parze z masową rozpoznawalnością czy spektakularnym komercyjnym sukcesem. Zespół, który doczekał się miejsca na liście Billboard 200 tylko raz w swojej karierze (z albumem „Nothingface”), pozostaje jednym z najważniejszych metalowych projektów w historii. Grupa zaliczana jest do wielkiej czwórki kanadyjskiego thrash metalu, dzieliła scenę z Soundgarden czy Faith No More, a przez jej szeregi przewinęły się takie postacie jak Jason Newstead (basista zespołu Metallica). Voivod zagra w Lublinie z członkami oryginalnego składu grupy – wokalistą „Snake’iem” Belangerem i perkusistą „Away’em” Langevinem, odpowiedzialnym jednocześnie za okładki wszystkich albumów zespołu.

Europejską kontrkulturę reprezentować będzie holenderski zespół The Ex. Ta punkowa legenda ma na swoim koncie prawie 20 albumów, na których gitarowy noise przeplata się z nowofalowymi wpływami i muzyką improwizowaną. Należy jednak zaznaczyć, iż niemal każdy gatunkowy opis działalności The Ex jest nieodłącznie związany z istotnymi uproszczeniami. Projekt przebył na tyle długą i krętą drogę rozwoju, iż jego muzykę wypadałoby opisać po prostu jako muzyka The Ex i… zaprosić na koncert, by na własne uszy sprawdzić, w którym rejonie gatunkowej mapy znajduje się aktualnie grupa. Zespół promować będzie w Lublinie swój długo wyczekiwany album „If your mirror breaks”.

Duch antysystemowej niezależności, niechęć do fonograficznego mainstreamu i zaangażowanie społeczne to tylko niektóre elementy łączące The Ex z legendarnym zespołem Fugazi, którego dwaj członkowie również pojawią się w tym roku w Lublinie z projektem The Messthetics. W skład grupy poza basistą Joe Lallym i perkusistą Brendanem Canty, wchodzi gitarzysta Anthony Pirog, a w Lublinie zespół wystąpi wraz z saksofonistą Jamesem Brandonem Lewisem. Kwartet promować będzie swój ostatni album wydany przez legendarną wytwórnię Impulse! Records.

W line-upie Wschodu Kultury – Innych Brzmień pojawi się także trio A Place To Bury Strangers. choćby jeżeli nie mamy pewności czy zakwalifikować muzykę zespołu do alt-rocka, noise’u, shoegaze’u czy free improv, możemy być pewni, iż APTBS to niekwestionowana legenda koncertowa, której wysokoenergetyczne występy skradły serca publiczności zespołów takich jak Nine Inch Nails czy Black Rebel Motorcycle Club, z którymi grupa grała wspólne trasy. Fani muzyki gitarowej nie powinni też przegapić występu post-rockowego Butch Kassidy. Brytyjczycy pojawią się w Lublinie czwartego lipca i z pewnością nie zawiodą miłośników hałaśliwych ścian dźwięku.

Pośród zagranicznych wykonawców w programie festiwalu znajdzie się jeszcze duet z pogranicza elektronicznej awangardy i hardcore’u PETBRICK, szwedzka kompozytorka i eksploratorka dźwiękowa Maria W. Horn czy projekt Mitsune łączący japoński folk, europejski punk i muzykę psychodeliczną. Warto też wspomnieć o duńsko norweskim kwartecie Emmeluth’s Amoeba i szwedzkiej psychodeliczno-rockowej formacji MaidaVale.

Polski niezal i odkrycia ze wschodu.

Wschód Kultury – Inne Brzmienia to także wgląd w najciekawsze zjawiska na rodzimej scenie. Materiał ze swojej nowej płyty „United Kingdom Of Anxiety” zaprezentuje Zamilska – czołowa reprezentantka polskiej muzyki elektronicznej, której twórczość doceniły takie ikony, jak Iggy Pop czy Trent Reznor. Na lubelskiej scenie wystąpi nowy, trójmiejski projekt Ivo Shandor & The Gozer Worshipers. Grupa powołana przez Bartosza Borowskiego znanego m.in. z Lonker See porusza się na styku jazzu, psychodelicznej muzyki transowej i noise’u. Niekwestionowana legenda polskiej sceny niezależnej, gitarowy mistyk i wirtuoz, Raphael Rogiński, wystąpi w duecie ze słoweńskim multiinstrumentalistą Iztokiem Korenem. Artyści zaprezentują wspólny materiał, który ma ukazać się jesienią.

Jak co roku na festiwalu nie zabraknie prezentacji najciekawszych zjawisk zza naszej wschodniej granicy. Tym razem zobaczymy białoruską około-ambientową grupę Flower & Pines czy ukraińską kompozytorkę Olesię Onykiienko, która wystąpi pod pseudonimem NFNR. Usłyszymy także, pochodząca z Tbilisi, djkę Newę – pionierkę gruzińskiej sceny techno i rezydentkę słynnego klubu Bassiani.

W ramach festiwalu będziemy mieli okazję zobaczyć owoce współpracy Wschodu Kultury z organizatorami Cryptic Glasgow i szkockim festiwalem Sonica, w ramach UK/Poland Season 2025. Program wzbogacą występy urodzonej w Polsce, a mieszkającej w Glasgow i Paryżu kompozytorki Eli Orleans czy szkockiego zespołu Dopey Monkey, który wystąpi z lubelską grupą Zielona Girlanda i multiinstrumentalistą Tomaszem Graczykiem. W Lublinie powstanie również instalacja wizualno-dźwiękowa Sing The Gloaming. Szczegóły programu dostępne są na stronie internetowej Wschód Kultury - Inne Brzmienia – innebrzmienia.eu. Wstęp na wszystkie wydarzenia festiwalowe jest bezpłatny.

Materiał przygotowany przez Warsztaty Kultury Inne Brzmienia.