„Nie tylko nowy rękopis, ale też nieznana proza”. M. Wichowska o nowym słuchowisku RDC

rdc.pl 1 rok temu

Zdjęcie: Małgorzata Wichowska (autor: RDC)

1 sierpnia, w 79. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, premiera słuchowiska na podstawie opowiadania Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Radio dla Ciebie przygotowało adaptację rękopisu opowiadania poety pod tytułem „Cudowne przygody pana Pinzla rudego”. Dzieło odnalazła niedawno Małgorzata Wichowska, kustosz Muzeum Literatury w Warszawie.

- Publikacja tekstu spowodowała euforię - podkreśla ekspertka. - Oto nowy Baczyński, oto nowy tekst, oto nie tylko nowy rękopis, ale w ogóle nieznana proza. Mając świadomość jakości tego opowiadania, przede wszystkim jego wymiar sytuujący go właśnie w gronie tych krótkich, niedokończonych często opowiadań, pozostawały one właśnie najczęściej w wersji brudopisowej, pełnej skreśleń. Ale przypominają one o ogromnej skali talentu Baczyńskiego jako humorysty - mówi.

Baczyński zwykłym chłopakiem

„Cudowne przygody pana Pinzla rudego” to zabawna opowiastka, która powstała tuż przed wybuchem wojny, gdy Baczyński był uczniem gimnazjum im. Stefana Batorego. Niepozorny chłopak, piszczący do gazetki szkolnej, nie dał się jeszcze poznać jako wybitny poeta, a później głos swojego pokolenia.

- Po raz pierwszy Baczyński, który niestety jest bohaterem szkolnych lektur, jest zwykłym chłopakiem, który ma absurdalne poczucie humoru, który potrafi śmiać się z wad swoich kolegów i umie śmiać się z nauczycieli, bo przecież każdy dzieciak w szkole śmiał się z tego, jakich ma nauczycieli. Baczyński robi to w sposób bardzo elegancki, ale też bardzo inteligentny i śmieszny - zaznacza reżyserka, dyrektorka literacka RDC Aleksandra Głogowska.

Opowieść oczami psa

Historia opowiedziana jest z perspektywy psa - jamnika.

- U Baczyńskiego w oryginale narrator jest w trzeciej osobie. U nas narratorem jest pies Hazdrubal, który prowadzi nas przez wszystkie przygody swojego profesora. Widzimy go w szkole, widzimy go u fryzjera i widzimy go w domu, gdzie profesor geografii bardzo boi się swojej żony. Mądrym, statecznym jamnikiem jest Andrzej Seweryn. Jego panem, panem Pinzlem jest Adam Woronowicz, który idzie do fryzjera. W roli fryzjera usłyszą Państwo Piotra Adamczyka - mówi Głogowska.

„Cudowne przygody pana Pinzla rudego” jest to adaptacja odnalezionego niedawno przez Małgorzatę Wichowską z Muzeum Literatury rękopisu opowiadania. Ku zaskoczeniu słuchaczy można poznać tu zupełnie inne literackie oblicze twórczości Baczyńskiego – absurd i abstrakcyjne, surrealistyczne poczucie humoru.

Ta zabawna opowiastka powstała tuż przed wybuchem wojny. Jak zaznacza prezes Radia dla Ciebie Tadeusz Deszkiewicz, Baczyński jako niepozorny chłopak piszczący do gazetki szkolnej nie dał się jeszcze wtedy poznać jako wybitny poeta a później głos swojego pokolenia.

— Twórczość jeszcze z czasów bezpośrednio przedwojennych, kiedy był uczniem liceum Stefana Batorego, a nikt jeszcze nie wiedział o tym, iż drzemie w nim duch ogromnego talentu. Krzysztof Kamil Baczyński pisał wierszyki okolicznościowe, ale pisał także nieco większe formy, opowiadania inspirowane jego ukochanym Gombrowiczem, a więc na przykład „Ferdydurke”. Jedno z takich opowiadać zostało odnalezione niedawno — mówi Deszkiewicz.

Nowe oblicze twórczości poety

Prezes RDC podkreśla, iż będzie można poznać zupełnie inne, literackie oblicze twórczości Baczyńskiego, pełne lekkości i humoru.

— To groteska o nauczycielu i jego psie. Ciekawą formę adaptacyjną zastosowała reżyserka Aleksandra Głogowska, bo takim narratorem, opowiadaczem jest pies jamnik. Tekst jest bardzo śmieszny. Mnie przypominał "Ferdydurke" ale także "Wspomnienia niebieskiego mundurka" — oznajmia.

Doskonała, autorska adaptacja utworu jest dziełem reżyserki, dyrektor literackiej RDC Aleksandry Głogowskiej.

W obsadzie pojawili się między innymi Andrzej Seweryn, Adam Woronowicz i Piotr Adamczyk. Muzyka została stworzona przez Marcina Nierubca w wykonaniu Cuore Piano Trio.