Najciekawsze wystawy jesieni 2023

Białystok

Galeria Arsenał w Białymstoku

Radykalne rodzicielstwo
17 listopada 2023 – 21 stycznia 2024

Temat rodzicielstwa widzianego przez pryzmat ekonomii troski i społecznej hojności podejmować będzie otwierana w listopadzie wystawa Radykalne rodzicielstwo w białostockim Arsenale. W czasach nawarstwiających się kryzysów, w tym demograficznego, a jednocześnie ideologicznego i opresyjnego podejścia państwa dzieci, ekspozycja kuratorowana przez Elizę Urwanowicz-Rojecką traktować będzie dzieci jako myślące i działające podmioty, fenomen rodzicielstwa z rozpatrując przy tym perspektywy indywidualnej i społecznej. Na wystawie zobaczymy prace m.in. Pameli Bożek, Jaśminy Wójcik, Cecylii Malik czy Lesi Khomenko.

Bielsko-Biała

Galeria Bielska BWA

10. Foto Art Festiwal im. Andrzeja Batury
13–29 października

46. Biennale Malarstwa Bielska Jesień
9 listopada – 31 grudnia

W Bielsku-Białej tegoroczna jesień upłynie pod znakiem dwóch cyklicznych imprez. W październiku w przestrzeniach Galerii Bielskiej BWA oraz szeregu innych lokalizacji w mieście zobaczymy dziesiątą edycję zainaugurowanego przed dwoma dekadami przez parę bielskich fotografów Andrzeja i Inez Baturów Foto Art Festiwalu. Impreza nie ma hasła przewodniego, zamiast skupiać się na jednym obszarze stawia na prezentację całego przekroju interesujących zjawisk fotograficznych, tematów i konwencji, od reportażowych po eksperymentalne. W listopadzie wystartuje z kolei kolejna odsłona flagowego projektu BWA, czyli Bielskiej Jesieni. Smarowanie farbami po płótnie ewidentnie nie traci na popularności – do tegorocznej edycji konkursu napłynęło nieco ponad tysiąc zgłoszeń. Prace finałowe i zwycięskie wybierze spośród nich jury w składzie: Zdzisław Nitka, Aneta Rostkowska, Agata Smalcerz, Małgorzata Szymankiewicz i Aleksy Wójtowicz, a kuratorką wystawy finałowej będzie Ada Piekarska.

Bielskie średniowiecze. 45. edycja Biennale Malarstwa Bielska Jesień 2021 Poprzednią edycję Bielskiej Jesieni recenzuje Karolina Plinta CZYTAJ!

Bydgoszcz

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy

Anna Bochenek, Hereditas Signa
5 września – 22 października

Leon Romanow, Malować i jeszcze raz malować
5 września – 12 listopada

Ewa Doroszenko, Jacek Doroszenko, Gesty akustyczne
13 października – 3 grudnia

Bydgoska galeria zaprezentuje w tym sezonie szereg wystaw indywidualnych. Już w tym tygodniu otworzy się pokaz Anny Bochenek Hereditas Signa, W swoich abstrakcyjnych kompozycjach artystka system tworzy malarskich znaków bazujący na jej własnych doświadczeniach i odczuwaniu określonych miejsc, jednocześnie pozostawiając osobom oglądającym przestrzeń na odnalezienie własnych punktów odniesienia. Równolegle otworzy się monograficzna wystawa nieżyjącego już, związanego z Bydgoszczą artysty Leona Romanowa. Zobaczymy na niej zarówno chronologicznie ułożony przekrój jego dorobku, jak i prywatne oblicze twórcy ujawniające się w fotografiach rodzinnych czy dokumentacjach życia artystycznego. W październiku otworzy się z kolei ekspozycja Ewy i Jacka Doroszenko opowiadająca o roli zmysłu słuchu w procesie doświadczania otoczenia.

19. MÓZG Festiwal
7–9 września

W tym tygodniu odbędzie się w Bydgoszczy tegoroczna edycja Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej i Sztuk Wizualnych MÓZG Festiwal. W jego ramach zobaczymy realizacje artystek i artystów z całego świata poruszających się w obszarze muzyki współczesnej, sztuki performance oraz audio i wideo instalacji, w których muzyka odgrywa istotną rolę. Hasło przewodnie festiwalu w latach 2022–2025 brzmi Do Not Forget To Keep Your Mind Clear i odnosi się do nadmiaru oddziałujących na nas bodźców i informacji, nierzadko sprzecznych i fałszywych, oraz sposobów na zachowanie w tej sytuacji jasności umysłu.

9. Vintage Photo Festival
15–24 września

W przyszły piątek, 15 września, wystartuje z kolei dziewiąta edycja innego bydgoskiego festiwalu – poświęconego fotografii analogowej Vintage Photo Festival. Hasłem przewodnim tegorocznej odsłony będzie w nawiązaniu do obchodów roku Mikołaja Kopernika Obserwatorium. Prezentowane wystawy odnosić się jednak będą nie tylko do zjawisk astrofizycznych, ale i społecznych. Zobaczymy m.in. ekspozycję poświęconą Simonie Kossak, wystawę Edwarda Hartwiga czy opowieść o twórczości i życiu Nan Goldin z perspektywy reżyserki Laury Poitras, koncentrującą się na walce fotografki z farmaceutyczną dynastią Sacklerów, odpowiedzialną w dużej mierze za amerykańską epidemię opioidów.

Bytom

Centrum Sztuki Współczesnej Kronika

Julia Świtaj, Niewidy
Paweł Sobczak, Jeśli siebie nie poznasz
9 września – 20 października

Antypodręcznik. Jak zbudować niewidzialne miejsce
18 listopada 2023 – 12 stycznia 2024

Jeszcze w tym tygodniu otworzą się dwie nowe wystawy w Kronice. Niewidy Julii Świtaj krążyć będą wokół tematów dehumanizacji i zwierzęcości. Artystka opowie o spojrzeniu na ludzką naturę filtrowanym przez wierzenia religijne, w tym mitologię słowiańską, konfrontując dawne, głęboko zakorzenione kulturowo przyzwyczajenia ze współczesnymi problemami społecznymi, a w centrum historii umieszczając figurę kozła ofiarnego. Paweł Sobczak w wystawie Jeśli siebie nie poznasz za punkt wyjścia również obiera figurę mitologiczną, tyle iż z obszaru mitologii greckiej – Narcyza. Twórca poddaje historię o młodzieńcu wpatrzonym we własne odbicie pozytywnej reinterpretacji, traktując ją jako drogowskaz terapeutycznej introspekcji. W listopadzie Kronika zaprezentuje z kolei kuratorowaną przez Martę Lisok wystawę zbiorową Antypodręcznik. Jak zbudować niewidzialne miejsce. W projekcie tym artystki i artyści współpracować będą ze specjalistami i pacjentami Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku starając się przełamać dyktat fikcyjnej normy zdrowia psychicznego.

Częstochowa

Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie

11. Triennale Sztuki Sacrum: Ja i Ty / Ja – Ono
16 września – 17 grudnia

W rankingu należy najbardziej zdewaluowanych pojęć we współczesnej sztuce słowo „sacrum” musiałoby zająć wysoką pozycję. Nie zawsze na szczęście musi ono oznaczać karykaturalne próby reanimowania akademickiego malarstwa religijnego, czego przykładem będzie 11. Triennale Sztuki Sacrum, otwierane 16 września w Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie. W ramach tegorocznej odsłony imprezy organizowanej od początku lat 90. zobaczymy prace m.in. Zuzanny Bartoszek, Cyryla Polaczka, Andrzeja Tobisa czy Joanny Woś. Ekspozycja koncentrować się będzie na temacie szeroko pojmowanych relacji, przede wszystkim w kontekście filozofii dialogu Martina Bubera.

Elbląg

Centrum Sztuki Galeria EL

NOmade Biennale Polska 2023. Bestia w ogniu
8 września – 19 listopada

W tym tygodniu w Elblągu otworzy się wystawa międzynarodowego NOmade Biennale, którego założeniem jest wykraczanie poza mury galerii, tworzenie prac in situ w odniesieniu do aktualnych i znaczących problemów otaczającej rzeczywistości. W murach Galerii EL, na jej dziedzińcu oraz w przestrzeni samego miasta zrealizowane zostaną więc m.in. interaktywne instalacje i performanse odnoszące się do hasła przewodniego Bestia w ogniu. Będzie to pierwsza europejska odsłona imprezy, której twórcami są Victor Hugo Bravo z Chile i Hernán Pacurucu z Ekwadoru.

Gdańsk

Gdańska Galeria Miejska

Dominika Gierszewska
Falowiec
październik 2023

Małgorzata Kręcka-Rozenkranz
grudzień 2023

Tej jesieni w Gdańskiej Galerii Miejskiej zobaczymy indywidualne wystawy Małgorzaty Kręckiej-Rozenkranz oraz Dominiki Gierszewskiej, absolwentki UAP i laureatki nagrody GGM w ogólnopolskim konkursie najlepszych dyplomów w roku 2021 za projekt Rozważania na temat uważności. Człowiek niskopodłogowy. W październiku w przestrzeni GGM2 otworzy się z kolei przygotowana przez Klaudiusza Grabowskiego i Andrzeja Zagrobelnego wystawa Falowiec.

Zmieniaj globalnie, działaj lokalnie? Narracje 2022 Zeszłoroczną edycję Narracji recenzuje Antoni Michnik CZYTAJ!

Narracje 14. Czułe punkty
17–18 listopada

W listopadzie jak co roku odbędzie się kolejna edycja gdańskiego festiwalu sztuki w przestrzeni publicznej, czyli współorganizowanych przez Instytut Kultury Miejskiej i Gdańską Galerię Miejską Narracji. Po kilkunastu latach swojego istnienia impreza wychodzi coraz dalej od centrum miasta w mniej rozpoznane obszary. Areną tegorocznej edycji będzie więc dzielnica Orunia, która przez długi czas pozostawała bogatą wsią, następnie przekształcając się w robotnicze przedmieścia, a częścią miasta stała się w roku 1933. Kuratorami tegorocznej edycji zostali Katarzyna Słoboda i Jakub Gawkowski, którzy w swoim projekcie poszukiwać będą na mapie dzielnicy tytułowych „czułych punktów”, czyli miejsc wymagających uwagi i po dłuższym czasie ujawniających swoje wielowarstwowe historie.

Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia

Krzysztof Wodiczko, Wolność: dialog nadziemny
13 października

W ramach obchodów dwudziestopięciolecia CSW Łaźnia, a przy okazji osiemdziesiątych urodzin samego artysty, premierę będzie miała nowa praca Krzysztofa Wodiczki. We współpracy z Łaźnią Wodiczko przygotuje multimedialny projekt poświęcony mieszkańcom Gdańska, który w październiku zaprezentowany zostanie na tarasie Teatru Szekspirowskiego, nad którym unosić się będą gigantyczne balony wypełnione helem służące jako ekrany do projekcji wideo.

ESKAEM

Michał Wasiak, Mroki
od 9 września

W galerii i pracowni ESKAEM w najbliższą sobotę, 9 września, przy okazji drugiej edycji rajdu po niezależnych inicjatywach artystycznych w mieście pod hasłem Undergdańsk, otworzy się wystawa Michała Wasiaka Mroki. Łódzki artysta w swoim malarstwie sięga po odniesienia do malarstwa portretowego dawnych mistrzów, poddając je jednak ekspresyjnej i surrealistycznej deformacji.

Muzeum Narodowe w Gdańsku

Valentyn Odnoviun, Echa niewidzianych
8 września 2023 – 21 stycznia 2023

Schronienie
październik 2023 – czerwiec 2024

Gdańskie Muzeum Narodowe otworzy sezon monograficzną wystawą młodego ukraińskiego artysty Valentyna Odnoviuna. W NOMUS-ie od 8 września zobaczymy jego cykle fotograficzne realizowane w Litwie, Ukrainie, Łotwie, Polsce i Niemczech, w których twórca koncentruje się na temacie kontroli państwa nad człowiekiem i przygląda się miejscom, które były świadkami politycznej przemocy. W październiku z kolei, w etnograficznym oddziale gdańskiego muzeum, otworzy się wystawa Schronienie realizowana w ramach międzynarodowego projektu we współpracy z Oslo School of Environmental Humanities z Uniwersytetu w Oslo, UiT Norges Arktiske Universitet w Tromsø, Trøndelag Bildende Kunstnere w Trondheim, The Norwegian House – Regional Museum of Snæfellsnes, Icelandic Human Rights Centre w Reykjavíku, The Multicultural Council of Akureyri i Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Gorzów Wielkopolski

Miejski Ośrodek Sztuki

Anna Radzimińska, Po skórze łażą muchy
15 września – 12 listopada

Anima Mundi
28 października – 31 grudnia

Marcin Berdyszak
17 listopada 2023 – 7 stycznia 2024

Salon Jesienny
8 grudnia 2023 – 21 stycznia 2024

Miejski Ośrodek Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim sezon jesienny rozpocznie solową wystawą Anny Radzimińskiej otwieraną w połowie września. W obrazach młodej warszawskiej malarki ciało zawsze pozostaje sfragmentaryzowane, widzimy jedynie dłonie, nogi, uda czy brzuch. Jednocześnie to widoczne jedynie wycinkowo ciało staje się przedłużeniem naszego własnego, oglądamy świat z perspektywy bohaterek obrazów, których spojrzenie stapia się z naszym własnym. W kolejnych miesiącach w gorzowskiej galerii zobaczymy również indywidualną wystawę Marcina Berdyszaka i zbiorową ekspozycję Anima Mundi, sezon zamknie z kolei kolejna odsłona corocznego Salonu Jesiennego.

Kalisz

Galeria Sztuki im. Jana Tarasina

Paweł Althamer i Grupa Nowolipie, Opera kaliska
8 września – 12 października

Adrian Kolerski, Schron
19 października – 25 listopada

U M I E R A N K O
październik 2023

Cyprian Kościelniak, Oparte na prawdziwych wydarzeniach
7 grudnia 2023 – 30 stycznia 2024

Wystawa i projekt performatywny Pawła Althamera i Grupy Nowolipie rozpocznie się w tym tygodniu, 8 września, w Galerii Sztuki im. Jana Tarasina w Kaliszu. Opera kaliska odnosić się będzie do idei syntezy sztuk. Oprócz rzeźb Althamera na wystawie zobaczymy cykl prac ceramicznych i malowanych tkanin członków Grupy Nowolipie oraz poświęcone jej trzy filmy Rafała Żurka, a samo miasto stanie się areną działania performatywnego wychodzącego z założenia, iż „każdy jest twórcą, tylko niektórym trzeba pomóc to odkryć”. W kolejnych miesiącach w kaliskiej galerii zobaczymy solowe wystawy Adriana Kolerskiego i Cypriana Kościelniaka oraz wystawę U M I E R A N K O, czyli projekt kuratorek Idy Dziublewskiej i Gabrieli Skrzypczak, który zwyciężył w siódmej edycji konkursu kuratorskiego organizowanego przez galerię.

Taniec adekwatny, taniec towarzyski. Rozmowa z Pawłem Althamerem i Przemysławem Mateckim Z Pawłem Althamerem i Przemysławem Mateckim rozmawia Jakub Banasiak CZYTAJ!

Katowice

Oblatów4

Masa krytyczna
8 września – 29 października

Po wakacyjnym pierwszym pokazie w nowym katowickim artist-run space Oblatów4 w tym tygodniu, 8 września, czeka nas jego oficjalna inauguracja pod hasłem Masa krytyczna. W ramach lekko prześmiewczego komentarza do konkursowych rywalizacji i narracji o rynkowych rekordach zobaczymy wystawę potężną w skali – złożoną ze 119 obrazów 119 artystek i artystów. Nie będzie ona jednak próbą skonstruowania przekrojowej syntezy i udowodnienia przyjętej z góry tezy, a okazją do spotkania twórczyń i twórców z różnych środowisk, pokazującą zarówno potencjał samego miejsca, w którym pracownie malarskie sąsiadują z przestrzenią wystawienniczą, jak i szerzej – potrzebę istnienia w polu sztuki offowych miejsc artystycznych, nie tylko na Śląsku.

Kraków

Międzynarodowe Centrum Kultury

Socmodernizm. Architektura za żelazną kurtyną
15 grudnia 2023–24 kwietnia 2024

Dziedzictwo socmodernizmu polskie artystki i artyści eksplorują od lat, w grudniu w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie otworzy się jednak wystawa proponująca pierwsze kompleksowe ujęcie tematu socmodernistycznej architektury Europy Środkowej. Ekspozycja przygotowana przez Łukasza Galuska i Michała Wiśniewskiego oferować ma nowe, nieobciążone uprzedzeniami i interpretacyjnymi kliszami spojrzenie na powojenną architekturę rejonu, prezentując zarówno dorobek jej najwybitniejszych twórców, jak i polityczny i technologiczny kontekst, w którym powstawała socmodernistyczna architektura.

Muzeum Narodowe w Krakowie

Adam Marczyński, Liryzm i forma
29 września – 31 grudnia

Nowoczesność reglamentowana. Modernizm w PRL
16 listopada 2023 – 31 marca 2024

Momentowi krystalizowania się artystycznej postawy Adama Marczyńskiego od lat 40. do 60. przyglądać się będzie monograficzna wystawa w krakowskim Muzeum Narodowym, otwierana 29 września. Pokaz oparty na kilkudziesięciu pracach z kolekcji MNK i Muzeum Sztuki w Łodzi pokazywać będzie jak potrzeba eksperymentu i estetyczne wyrafinowanie w twórczości powojennej awangardy łączyły się z potrzebą kreatywnego kontaktu z widzem, włączanym w proces funkcjonowania dzieła. W listopadzie z kolei MNK zaprezentuje przedostatnią odsłonę swojego flagowego projektu ostatnich lat, czyli cyklu 4 x nowoczesność. Przygotowana przez zespół kuratorski pod kierownictwem Andrzeja Szczerskiego i Piotra Juszkiewicza Nowoczesność reglamentowana. Modernizm w PRL skupiać się będzie na determinantach i ograniczeniach procesów modernizacyjnych w Polsce po drugiej wojnie światowej.

Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha

Hiroshige
26 listopada 2023 – maj 2024

Agata Agatowska, Cosmic Generation
listopad 2023 – luty 2024

Masakazu Miyanaga, Pół na pół
9–30 listopada

Muzeum Manggha obchodzić będzie lada moment swoje trzydzieste urodziny, a ich świętowanie rozpocznie wystawą najważniejszego twórcy w zbiorach Feliksa „Mangghi” Jasieńskiego, a zarazem jednego z kluczowych twórców ukiyo-e, Utagawy Hiroshigego. Otwierana pod koniec listopada ekspozycja będzie wieńczyć istotny projekt badawczy muzeum, a towarzyszyć jej będzie katalog pod redakcją Anny Król. Również w listopadzie zobaczymy indywidualne wystawy Agaty Agatowskiej i Masakazu Miyanagiego. Agatowska w swoich rzeźbach łączy tradycje europejskiej figuracji z inspiracjami popkulturą, komiksem, japońską mangą, teatrem i modą. Miyanagi z kolei, od 25 lat mieszkający w Krakowie i współpracujący z Muzeum Manggha jako tłumacz i nauczyciel kaligrafii japońskiej, łączy elementy kultury japońskiej z inspiracjami europejską sztuką średniowieczną i nowożytną. Obrazy maluje temperą ze złoceniem na desce, swoje zainteresowanie złotem wywodząc jednak z japońskiej szkoły Rinpa.

Muzeum Fotografii

Edward Steichen
13 października 2023 – 28 stycznia 2024

Pierwszą w Polsce retrospektywę Edwarda Steichena, jednego z ojców założycieli współczesnej fotografii i autora legendarnej wystawy Family of Men zaprezentuje w październiku Muzeum Fotografii w Krakowie. Kuratorowana przez Dominika Kuryłka ekspozycja zaprezentuje przekrój dorobku fotografa – od wczesnych piktorialistycznych krajobrazów, przez portrety tworzone na początku XX wieku w Nowym Jorku i Paryżu, zdjęcia modowe i reklamowe z dwudziestolecia międzywojennego, aż po najpóźniejsze fotografie z lat 60.

Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK

Try to make it real! But compared to what?
26 października 2023 – 17 marca 2024

Wystawa Kolekcji MOCAK-u w Pałacu Potockich
Krystian Lupa

Agnieszka Osiecka
jesień 2023

Jesienne rozdanie wystawiennicze w MOCAK-u rozpocznie się poczwórnym otwarciem pod koniec października. We współpracy z Litewskim Muzeum Narodowym Sztuki w Wilnie krakowskie muzeum zaprezentuje ekspozycję Try to make it real! But compared to what?, prezentującą najważniejsze tendencje oraz postaci współczesnej sztuki litewskiej ostatnich trzydziestu lat. Obok niej zobaczymy też pokaz malarstwa polskiego z Kolekcji MOCAK-u prezentowany w Pałacu Potockich, wystawę rysunków Krystiana Lupy i ekspozycję poświęconą dziennikom oraz fotografiom Agnieszki Osieckiej.

W Jego cieniu. „Maria Stangret. Gra w miejsca” w Cricotece Wystawę Marii Stangret „Gra w miejsca” w Cricotece recenzuje Łukasz Białkowski CZYTAJ!

Cricoteka

Matki!
od 13 września

Katarzyna Wyszkowska
październik–listopad 2023

Krzysztof Miklaszewski
grudzień 2023

Poświęcona dorobkowi Tadeusza Kantora instytucja kontynuuje rozpoczęty w 2021 roku program Cloakroom, skoncentrowany na poszukiwaniach we współczesnej sztuce często nieoczywistych powiązań z twórczością autora Umarłej klasy. Tegoroczną odsłonę zainauguruje 13 września wystawa Matki! Katarzyny Depty-Garapich i Małgorzaty Markiewicz. Duet zaprezentuje performatywne działanie dokamerowe realizowane w przerwach między pandemicznymi lockdownami w sali projektowej Slade Research Center, UCL w Londynie oraz w galerii Art Agenda Nova w Krakowie. Artystki wykonały wówczas z surowej wełny chłopięcą postać, umieszczoną na niby prosektoryjnym stole i formowaną w procesie filcowania i nakłuwania materiału igłami. W kolejnych miesiącach premierową realizację w ramach cyklu przygotuje Katarzyna Wyszkowska, która zmierzy się nie tyle z dorobkiem Kantora, co jego niemal mitycznym wizerunkiem, dekonstruując figurę artysty-geniusza, artysty-mistrza i artysty-mesjasza. Tegoroczną odsłonę cyklu zamknie wystawa-instalacja skupiona na filmowym dorobku Krzysztofa Miklaszewskiego – reżysera, dziennikarza, archiwisty, krytyka teatralnego i aktora teatru Cricot 2.

Lublin

Galeria Biała

Ukrajins’kyj Zriz: UKRAINE! UNMUTED
22 września – 10 listopada

Piąta edycja Triennale Sztuki Współczesnej Ukrajins’kyj Zriz pod hasłem UKRAINE! UNMUTED rozpocznie się 22 września. W Galerii Białej w Lublinie zobaczymy wystawę zrealizowaną pierwotnie w ramach Europejskiej Stolicy Kultury w Kownie w grudniu 2022 roku. Wystawa ma na celu wzmocnienie głosu walczącej Ukrainy i zaprezentuje prace ukraińskich artystek i artystów powstające w kontekście stanu zbiorowej niepewności, poszukujące różnych sposobów na wydobycie adekwatnych słów i możliwości ich wypowiedzenia.

Łódź

Centralne Muzeum Włókiennictwa

Xawery Wolski, Sploty
12 października 2023 – 31 marca 2024

Monograficzną wystawę Xawerego Wolskiego zaprezentuje w październiku Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi. Skupi się ona na jednym z kluczowych, a jednocześnie wciąż mało rozpoznanych wątków w twórczości artysty, jakim jest tytułowe splatanie, opisujące całe spektrum praktyk: tkania, dziania, przędzenia, nawlekania, sznurowania, supłania. W twórczości Wolskiego owe sploty mają wymiar zarówno techniczny, jak i metaforyczny i symboliczny. Opisują sposób tworzenia figur, obrazów, metafor i symboli odnoszących się do funkcjonowania rzeczywistości i ludzkiego losu w relacji do czasu.

Miejska Galeria Sztuki

Katarzyna Bogucka, Formy intymne
8 września – 8 października

Indywidualna wystawa Katarzyny Boguckiej Formy intymne otworzy się w najbliższy piątek, 8 września, w Galerii Re:Medium Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi. Artystka znana przede wszystkim z twórczości ilustracyjnej zaprezentuje się na niej z zupełnie innej strony, pokazując wielkoformatowe prace malarskie na pograniczu figuracji i malarstwa organicznego oraz kolaże. W Formach intymnych twórczyni skupia się na technicznych aspektach obrazów, ich strukturze i fakturze, z których wyłaniają się kompozycje przypominające cielesne formy.

Olsztyn

BWA Olsztyn

Anastazja Fietisowa, Warmińskie impresje
29 września – 22 października

Tadeusz Burniewicz
27 października – 26 listopada

XIII Quadriennale Drzeworytu i Lionrytu Polskiego
17 listopada – 24 grudnia

4 Ogólnopolski Studencki Konkurs Malarski im. Wojciecha Fangora
1 grudnia 2023 – 7 stycznia 2024

Olsztyńskie BWA jesienny sezon otworzy indywidualną wystawą pochodzącej z Brześcia w Białorusi malarki Anastazji Fietisowej, od dwudziestu lat dokumentującej w swoich pracach warmiński krajobraz. W październiku galeria zaprezentuje indywidualny pokaz Tadeusza Burniewicza, jesień zwieńczą z kolei dwie wystawy w ramach cyklicznych projektów konkursowych. Miłośnicy oldskulowych technik graficznych w listopadzie będą mogli wybrać się na wystawę pokonkursową organizowanego od 1975 roku Quadriennale Drzeworytu i Linorytu Polskiego, nieco później otworzy się z kolei wystawa konkursowa organizowanego przez Wydział Malarstwa ASP w Gdańsku studenckiego konkursu malarskiego im. Wojciecha Fangora.

Opole

Galeria Sztuki Współczesnej

Chcąc pogodzić wszystkich, nie zadowolisz nikogo
6 października – 26 listopada

Karolina Wojtas
15 grudnia 2023 – 11 lutego

Pytanie o to, czy nieubłaganie postępującą społeczną polaryzację da się zatrzymać i odwrócić stawiają sobie dziś niemal wszyscy, nie wyłączając kuratorów. W październiku w Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu zmierzy się z nim Łukasz Kropiowski, kurator wystawy Chcąc pogodzić wszystkich, nie zadowolisz nikogo. Refleksję nad tym, czy możliwe jest rozwiązanie wielopłaszczyznowego sporu zapewniające realny kompromis prezentować będą prace m.in. Daniela Rycharskiego, Elżbiety Jabłońskiej, Łukasza Murzyna czy Ady Karczmarczyk. W połowie grudnia, w ramach Opolskiego Festiwalu Fotografii 2023, galeria zaprezentuje indywidualną wystawę Karoliny Wojtas.

Orońsko

Centrum Rzeźby Polskiej

Iza Tarasewicz, Zuza Golińska, One!
9 września – 5 listopada 2023

Stanisław Brach
18 listopada 2023 – 31 stycznia 2024

Iwona Rozbiewska
25 listopada 2023 – 31 stycznia 2024

Już w najbliższą sobotę, 9 września, w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku otworzy się wystawa Izy Tarasewicz i Zuzy Golińskiej. W swoim pierwszym wspólnym projekcie artystki odnoszą się do tematu katastrofy klimatycznej, koncentrując się jednak nie na wymiarze globalnym, a warunkach, w jakich rodzi się kolektywny głos oporu, zwracając się ku lokalnym kontekstom i budując relacje ze społecznościami, które współtworzą. Wspólna instalacja Tarasewicz i Golińskiej w przestrzeni Oranżerii będzie więc ambiwalentną opowieścią pokazującą różnicę w interpretacji zjawisk pomiędzy kontekstem globalnym a lokalnym. W listopadzie CRP zaprezentuje z kolei indywidualne wystawy Stanisława Bracha i Iwony Rozbiewskiej.

Poznań

Muzeum Narodowe w Poznaniu

O dzieleniu. Sztuka na granicy (polsko-niemieckiej)
19 września – 17 grudnia

Interwencje. Powiadacze średniowiecza
1 października 2023 – 4 lutego 2024

Refleksję na temat granic państwowych w czasach migracji i wojen podejmować będzie wystawa O dzieleniu. Sztuka na granicy (polsko-niemieckiej), otwierana 19 września w poznańskim Muzeum Narodowym. Realizacje współczesne, dotyczące pogranicza polsko-niemieckiego po upadku żelaznej kurtyny, zostaną w niej umieszczone w kontekście mierzących się z analogiczną problematyką dzieł muzealnych z XIX wieku. Z jeszcze starszymi obiektami z muzealnej kolekcji, prezentowanymi na ekspozycji stałej w Galerii Sztuki Średniowiecznej, dialogować będą prace prezentowane na otwieranej z początkiem października wystawie Interwencje. Powiadacze średniowiecza, wchodząc w relacje z zabytkami i wcielając się w rolę ich współczesnych interpretatorów.

Centrum Kultury Zamek

Obok i w. O peryferiach Poznania w fotografii
9 września 2023 – 14 stycznia 2024

Andrei Loginov, Charomushki Odyssey 1930-2022
21 września – 19 listopada

Daniel Kotowski, Signing/Singing
październik 2023

Marek Wodzisławski, Proteza
listopad–grudzień 2023

Przemysław Jasielski, Portrety Nie-Ludzkie. Maszyna jako autor, bohater i model
9 grudnia 2023 – 25 lutego 2024

Przedmieścia się przyciągają, twierdzi Maciej Szymaniak, kurator wystawy Obok i w. O peryferiach Poznania w fotografii otwieranej w najbliższą sobotę, 9 września, w Centrum Kultury Zamek. Wychodząc od rodzinnych fotografii pradzidków i obrazów własnego przedmiejskiego podwórka, Szymaniak zaprezentuje opowieść o Poznaniu widzianym z innej niż zwykle perspektywy, historię o specyficznej symbiozie atrybutów małych miasteczek, wsi i wielkomiejskiego życia od końca XIX do lat 90. wieku ubiegłego. W ramach programu rezydencji artystycznych instytucji w październiku zobaczymy z kolei wystawę Daniela Kotowskiego, prowadzącego badania nad pracami artystycznymi korzystającymi z języka migowego, w listopadzie natomiast prezentację Marka Wodzisławskiego odnoszącą się do ubioru i architektury postrzeganych w kategoriach protezy. W Galerii Fotografii pf w drugiej połowie września zobaczymy indywidualną wystawę Andreia Loginova, który po odkryciu opuszczonego domu fotografa w jednej z białoruskich wiosek niejako wcielił się w jego rolę i kontynuował jego pracę z dzisiejszymi mieszkańcami wsi, w grudniu natomiast galeria zaprezentuje solowy pokaz Przemysława Jasielskiego.

Galeria EGO

Do zobaczenia
od 20 października

Galeria Ego obchodzi właśnie dwudzieste piąte urodziny i z tej okazji w październiku zaprezentuje jubileuszową wystawę Do zobaczenia. Zobaczymy na niej specjalnie na tę okazję przygotowane prace artystów i artystek, których z galerią łączy nie tylko zawodowa współpraca, ale i prywatna przyjaźń, w tym Leona Tarasewicza, Ryszarda Grzyba, Pawła Susida czy Anny Kołackiej.

Łęctwo

Paweł Marcinek
7 września – 10 października

Maja Demska, Udawanie Ludzi
20 października – 11 listopada

Piniak Przemysław, Oczy patrzące z wnętrza głowy (w ramach WGW)
28 września – 1 października

Piotr Mlącki, Wiek zaćmy od świateł
17 listopada 2023 – 6 stycznia 2024

Już w tym tygodniu, 7 września, zobaczymy w poznańskiej galerii Łęctwo zobaczymy nowe prace Pawła Marcinka, w których artysta wykorzystuje mechanizmy ze starych, znalezionych zabawek i odnosi się do tematu peryferii w dystopijnym i potransformacyjnym ujęciu. W odniesieniu do swojej opublikowanej w zeszłym roku książki poetyckiej Udawanie Ludzi Maja Demska przygotuje w październiku zbiorową wystawę pod tym samym tytułem, której osią będzie ciało, jego podatność i oporność wobec różnych kontekstów. Otwierana w listopadzie ekspozycja Piotra Mląckiego opowie o nieuniknionej i niemożliwej do przemilczenia potrzebie zbudowania nowego świata, otwarcia się na inne niż patriarchalne, oparte na dystrybucji strachu i utylitarne sposoby rozumienia go. Na przełomie września i października Łęctwo ponownie zawita natomiast na Warsaw Gallery Weekend, gdzie zaprezentuje wystawę Przemysława Piniaka Oczy patrzące z wnętrza głowy.

Godzina Szumu #86 Przemysław Piniak Z Przemysławem Piniakiem w podkaście "Godzina Szumu" rozmawia Karolina Plinta CZYTAJ!

Płock

Muzeum Mazowieckie w Płocku

Pochwała przypadku
7 listopada – 31 grudnia

Ostatnim rozdziałem projektu Opowieści. Świat jest bardziej skomplikowany niż nasze prawdy o nim, realizowanego przez Muzeum Mazowieckie w Płocku w partnerstwie z Kunstbanken w Hamar, będzie otwierana w listopadzie wystawa Pochwała przypadku. Zobaczymy na niej trzy nowe prace Grzegorza Rogali, Leigh Singera i Victorii Sary Davis odnoszące się do twórczości Franciszki i Stefana Themersonów i stawiające pytanie o to, jak mogłaby wyglądać twórczość owych pionierów filmu awangardowego w XXI wieku.

Przemyśl

Centrum światów jest tutaj: Celebracje
8–9 września

Po raz piaty w przestrzeni miejskiej Przemyśla odbędzie się projekt Centrum światów jest tutaj kuratorowany przez Lilę Kalinowską, Pawła Korbusa i Jadwigę Sawicką. Tegoroczna edycja odbędzie się w tym tygodniu (8–9 września) pod hasłem Celebracje. Punktem wyjścia dla dwudniowej wystawy i działań performatywnych jest jak co roku samo miasto, leżące przy polsko-ukraińskiej granicy, a na przełomie XIX i XX wieku funkcjonujące pomiędzy dwoma dużymi ośrodkami kulturalnymi, Krakowem i Lwowem. W obliczu lokalnej tęsknoty za mitologizowaną przeszłością, opowiadaną z męskiego i militarnego punktu widzenia, organizatorki interesuje perspektywa ludności cywilnej, kobiet i mniejszości. Częścią tegorocznej edycji były poprzedzające samą wystawę warsztaty, zrealizowane we współpracy ze Związkiem Ukraińców w Polsce.

Radom

Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia

Olaf Brzeski, Michał Budny, Dominika Olszowy
14 września – 29 października

Katarzyna Kukuła, Heil Smile! O tym jak uśmiechałam się, a było mi do płaczu
22 września – 29 października

Ryszard Grzyb, W samym środku życia jest malarstwo
29 września – 19 listopada

Alicja Panasiewicz, ś//ć
1 grudnia 2023 – 14 stycznia 2024

MCSW Elektrownia jesień rozpocznie prezentowaną na tarasie instytucji wystawą trojga rzeźbiarzy z Warszawy: Dominiki Olszowy, Olafa Brzeskiego i Michała Budnego. Pod koniec września w radomskiej instytucji otworzą się indywidualne wystawy Katarzyny Kukuły oraz Ryszarda Grzyba, na początku grudnia zobaczymy z kolei solowy pokaz Alicji Panasiewicz.

Słupsk

Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej

Marta Frej, Srom
Archimetrie
12 października – 31 grudnia

Powstające od 2016 roku grafiki dotyczące praw kobiet i sytuacji kobiet w Polsce, ilustracje prasowe oraz powstałe po roku 2021 prace ceramiczne Marty Frej zobaczymy na jej indywidualnej wystawie Srom w Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej, otwieranej w październiku. Ekspozycja podsumowywać będzie tyleż ostatnich kilka lat twórczości Frej, co szerzej – sytuację społeczną i polityczną kobiet w Polsce oraz towarzyszący jej dyskurs. Nieprzypadkowo ekspozycja prezentowana będzie w Baszcie Czarownic, która w XVII wieku pełniła rolę więzienia dla kobiet posądzanych o czary i w której według dostępnych źródeł stracono 18 kobiet. W październiku otworzy się z kolei zbiorowa wystawa Archimetrie, odnosząca się do estetyki aglomeracji i porządkującego je języka geometrii kształtującego rzeczywistość społeczną.

Sopot

Goyki 3 Art Inkubator

AiR Goyki 3, sezon 6
18 września – 18 listopada

Rezydencja Szklarnia/Skleník we współpracy z MeetFactory w Pradze
październik–listopad 2023

Program Goyki 3 podobnie jak w poprzednich latach opiera się w tym sezonie przede wszystkim na projektach rezydencyjnych. W drugiej połowie września dwumiesięczną rezydencję artystyczną w Sopocie rozpocznie Basia Gryka. Jej formuła będzie otwarta, skoncentrowana na procesie twórczym i researchu, a zwieńczy ją otwarte, podsumowujące pobyt spotkanie z artystką. Goyki 3 realizuje także projekt rezydencyjny we współpracy z MeetFactory w Pradze. Uczestniczą w nim pochodząca z Krakowa, aktualnie mieszkająca w Porto Ola Nenko oraz StonyTellers z Czech. Ich porezydencyjna wystawa otworzy się w Sopocie 10 listopada.

Państwowa Galeria Sztuki

Hanna Nowicka-Grochal
26 października 2023 – 7 stycznia 2024

Anna Baumgart, Zakop rzeźbę Apolla
27 października – 28 stycznia 2024

Katarzyna Jankowiak-Gumna
9 listopada 2023 – 7 stycznia 2024

Pod koniec października w Państwowej Galerii Sztuki otworzą się indywidualne wystawy Hanny Nowickiej-Grochal, autorki instalacji, fotografki i malarki związanej z Akademią Sztuki w Szczecinie, oraz Anny Baumgart. Ta ostatnia zaprezentuje w Sopocie m.in. nowy esej wizualny zatytułowany Wanda, opowiadający o wydarzeniu z 1948 roku, kiedy to na jeziorze Gardno koło wsi Szela, dzień po wystawieniu dla okolicznej ludności przedstawienie o księżniczce Wandzie, utonęło 21 harcerek. Wobec sprzecznych relacji do dziś nie wiadomo, czy był to nieszczęśliwy wypadek czy też morderstwo lub zbiorowe samobójstwo. W listopadzie PGS zaprezentuje z kolei solową wystawę Katarzyny Jankowiak-Gumny, artystki i kuratorki, twórczyni ABC Gallery w Poznaniu.

Tarnów

BWA Tarnów

Magdalena Miłoś
październik 2023

Martyna Lebryk
październik–listopad 2023

20. Festiwal Sztuki ArtFest 2023 im. Bogusława Wojtowicza
listopad–grudzień 2023

Wiesław Röhrenschef
grudzień 2023

Indywidualną wystawę Magdaleny Miłoś, związanej z rejonem malarki średniego pokolenia i laureatki VIII Salonu BWA Tarnów zobaczymy w tarnowskiej galerii w październiku. Mieszkająca nieopodal słynnego z tradycji malowanych domów Zalipia malarka w swoich pracach nawiązuje do tamtejszej kultury wizualnej. W kolejnych miesiącach zobaczymy również monograficzne pokazy młodej malarki Martyny Lebryk i nieżyjącego już tarnowskiego twórcy Wiesława Röhrenschefa. W tym roku mija też równa dekada, odkąd Pałacyk Strzelecki stał się siedzibą tarnowskiego BWA. Z tej okazji w listopadzie, w ramach dwudziestej edycji Festiwalu Sztuki ArtFest im. Bogusława Wojtowicza zobaczymy przekrojową wystawę podsumowującą poruszane w tym czasie przez galerię wątki. Znajdą się na niej m.in. po raz pierwszy prezentowane publicznie obrazy Wilhelma Sasnala oparte na starych rycinach z widokami Tarnowa.

Toruń

Galeria Sztuki Wozownia

Justyna Olszewska, Moon Landing
11 września – 5 listopada

Katarzyna Tereszkiewicz, Tożsamość miejsca
11 września – 22 października

Energia Kosmosu, rytmy natury
11 września – 8 października

Katarzyna Jankowiak-Gumna
13 października – 3 grudnia

Wystawa laureatów konkursu Artysta vs. Kurator
27 października – 5 listopada

Kościół Nihilistów
Piotr Bujak
Grzegorz Kozera
od 10 listopada

Karolina Balcer, Happy Family Project
grudzień 2023

Wrześniowe rozdanie w toruńskiej Wozowni zdominują wątki kosmiczne. Justyna Olszewska, artystka i astronomka, w Moon Landing opowie o ziemskim satelicie i ludzkich próbach jego eksploracji, od lądowania Apollo 11 w roku 1969, po obecną misję Artemis, której celem jest ponowne wysłanie ludzi – w tym pierwszej kobiety – na Księżyc oraz założenie tam bazy. Prezentacja wybranych prac z obszernej graficznej kolekcji instytucji zatytułowana Energia Kosmosu, rytmy natury skupiać się będzie z kolei na różnorodnych postawach w odniesieniu do problemu relacji pozaziemskie-ziemskie. Z powrotem na ziemię sprowadzi widzów Katarzyna Tereszkiewicz, która w Tożsamości miejsca zwracać będzie uwagę na to, co nieodkryte i niezauważane w pejzażu otaczającym nas na co dzień. W kolejnych miesiącach zobaczymy z kolei indywidualne wystawy Katarzyny Jankowiak-Gumnej, Piotra Bujaka, Grzegorza Kozery i Karoliny Balcer, pokaz wrocławskiego kolektywu Kościół Nihilistów oraz wystawę laureatów konkursu Artysta vs. Kurator.

Gdzie jest Maria? Fragment książki Agnieszki Daukszy "Jaremianka. Biografia" CZYTAJ!

Warszawa

Muzeum Sztuki Nowoczesnej

Psychociała, nie figury
15–17 września

Refugees Welcome. Artystki i artyści na rzecz uchodźczyń i uchodźców
6 października – 5 listopada

15 września w Muzeum Sztuki Nowoczesnej rozpocznie się trzydniowa konferencja naukowa poświęcona Marii Jaremie Psychociała, nie figury. Towarzyszyć jej będzie pokaz prac zarówno samej Jaremianki, jak i artystek nawiązujących do jej twórczości. Obok kilkunastu prac głównej bohaterki wydarzenia w Muzeum nad Wisłą zobaczymy pracę Sary Crowner inspirowaną kurtyną zaprojektowaną przez Jaremiankę, rzeźbiarsko-sceniczną realizację Zuzy Golińskiej nawiązujacą do niezrealizowanego projektu scenografii do baletu Piotra Perkowskiego Swantewit z 1947 roku, czytanie tekstów Jaremy przygotowane przez aktorki Martę Malikowską i Sandrę Korzeniak oraz performatywne działania wokół „Pavilionesque”, magazynu założonego przez Paulinę Ołowską. Na początku listopada, jak co roku, odbędzie się kolejna edycja aukcji Refugees Welcome. Artystki i artyści na rzecz uchodźczyń i uchodźców, poprzedzona miesięczną wystawą przedaukcyjną kuratorowaną przez Szymona Maliborskiego.

Muzeum Warszawy

Warszawa w Budowie 15. Zimno już było
22 września 2023 – 24 marca 2024

To nie moja historia
28 września 2023 – 24 marca 2024

Krzysztof Wodiczko, Głosy pamięci
od 2 października

Moï Ver
12 października 2023 – 4 lutego 2024

Świadectwa getta warszawskiego
od 24 października

Prawobrzeżne
23 listopada 2023 – 21 lipca 2024

Od tego roku Warszawa w Budowie wkracza w nowy rozdział – w kolejnych latach festiwal organizować będą na przemian MSN i Muzeum Warszawy. 22 września wystartuje pierwsza edycja przygotowana właśnie przez Muzeum Warszawy, odbywająca się pod hasłem Zimno już było. Wystawa przygotowana przez Wandę Kaczor, Konrada Schillera i Martę Żakowską prezentowana będzie w Muzeum Woli i opowie o naszej relacji ze Słońcem, która z fascynacji przerodziła się w strach. Opowieść o kryzysie klimatycznym i związanych z nim rosnących temperaturach odnosić się będzie też oczywiście do kontekstu warszawskiego, przyglądając się różnorodnym narzędziom przystosowywania miasta i jego mieszkanek i mieszkańców do zmieniających się warunków.

Również pod koniec września, w Galerii Rynek 30, otworzy się wystawa To nie moja historia, oparta na twórczości Waltera Benjamina, w szczególności zbiorze esejów Berlińskie dzieciństwo na przełomie wieków, w odniesieniu do nich proponująca nowe spojrzenie na dzieciństwo, kryzysy i trudności, z jakimi mierzą się współcześnie dzieci. 2 października, w Dniu Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy, w Izbie Pamięci przy Cmentarzu Powstańców Warszawy na Woli otwarta zostanie wystawa stała, a wraz z nią instalacja Krzysztofa Wodiczki Głosy pamięci, poświęcona ofiarom Powstania Warszawskiego, oparta na głosach osób, które doświadczyły nazistowskich zbrodni, ich bliskich i świadków. Do jesiennych highlightów programu Muzeum Warszawy należeć będzie przygotowana we współpracy z Centre Pompidou monograficzna wystawa Moshe Vorobeichica, znanego jako Moï Ver, zapomnianego awangardowego malarza i fotografa, ucznia Fernanda Légera i László Moholyego-Nagya w Bauhausie. Pod koniec października otworzy się wystawa Świadectwa getta warszawskiego, gabinet ukazujący losy żydowskiej ludności w czasie okupacji, który włączony zostanie w obręb wystawy głównej Muzeum Warszawy. Jesień zamknie otwierana w listopadzie wystawa Prawobrzeżne, poświęcona kobietom związanych z prawobrzeżną Warszawą.

Muzeum Narodowe w Warszawie

Picasso
12 października 2023 – 14 stycznia 2024

Arkadia
17 listopada 2023 – 17 marca 2024

Zawsze w ruchu. Bruno Barbey
1 grudnia 2023 – 3 marca 2024

W październiku, przy okazji pięćdziesiątej rocznicy śmierci Picassa, warszawskie Muzeum Narodowe zaprezentuje monograficzną wystawę jednego z najsłynniejszych artystów XX wieku, opartą na pracach wypożyczonych z Museo Casa Natal Picasso w Maladze. Wybrane wątki z twórczości autora Guerniki prezentować będą realizacje mniej znane niż ikoniczne obrazy olejne – ryciny, ilustracje książkowe oraz ceramika. Zakorzeniony w kulturze rzymskiej, m.in. poezji Wergiliusza topos Arkadii eksplorować będzie otwierana w listopadzie wystawa pod tym tytułem, kuratorowana przez Agnieszkę Rosales Rodríguez i Antoniego Ziembę. Znajdą się na niej prace od wczesnorenesansowych po współczesne, sięgające po arkadyjski mit w kontekście katastrofy klimatycznej. Z początkiem grudnia otworzy się z kolei monograficzna wystawa Brunona Barbeya, fotografa od wielu lat związanego z grupą Magnum, prezentująca zdjęcia wykonane na pięciu kontynentach, w tym w Polsce i Ukrainie w latach 80.

Galeria Studio

Z nimi
18 września – 19 listopada

Zygmunt Rytka
8 grudnia 2023 – 3 marca 2024

Metody współtworzenia sztuki w paradygmacie innym niż indywidualny, wraz z innymi podmiotami, niekoniecznie ludzkimi, eksplorować będzie otwierana 18 września w Galerii Studio wystawa Z nimi, kuratorowana przez Dorotę Jarecką. Zobaczymy na niej prace artystek i artystów, dla których ważniejsze od finalnego artefaktu jest poszerzanie możliwości tworzenia oraz międzygatunkowa wymiana informacji. Na początku grudnia, we współpracy z Fundacją Sztuk Wizualnych, Studio zaprezentuje z kolei monograficzną wystawę Zygmunta Rytki, drugą odsłonę projektu pokazywanego przed rokiem w Muzeum Współczesnym Wrocław.

Muzeum Literatury

Myślnik. Słowo jako materia sztuki
7 września – 31 grudnia

Literackie inspiracje w sztuce współczesnej i obszary pograniczne, na których obie dziedziny się spotykają, badać będzie wystawa Myślnik. Słowo jako materia sztuki w Muzeum Literatury, przygotowana przez Annę Lebensztejn i Karolinę Vyšatę, otwierana w tym tygodniu, 7 września. Zobaczymy na niej m.in. dzieła Erny Rosenstein, Andrzeja Partuma czy Grupy Twożywo, a ekspozycji towarzyszyć będzie zróżnicowany program wydarzeń obejmujący warsztaty, spotkania poetyckie czy interwencje w przestrzeni miejskiej.

Fundacja Arton

Hanna Orzechowska
wrzesień–listopad 2022

Czy wiesz, iż Twoja sąsiadka jest artystką?
grudzień 2023

Oparta na przeprowadzonych przez Fundację Arton badaniach archiwum artystki monograficzna wystawa Hanny Orzechowskiej, kuratorowana przez Luizę Nader i Marikę Kuźmicz, otworzy się we wrześniu. Biografia i dorobek Orzechowskiej są niezwykle bogate; studiująca w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi pod kierunkiem Władysława Strzemińskiego artystka pozostawała początkowo pod wpływem koncepcji unizmu jej profesora i późniejszego przyjaciela, choć jak sama mówiła, była to inspiracja polemiczna. W latach 1955-1957 pracowała jako projektantka druku na tkaninie w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego, w kolejnych latach wykładała i stworzyła pracownię tkaniny unikatowej. Od 1960 roku zaczęła eksperymentować z kolażem wypracowując własny język twórczy. W grudniu z kolei zobaczymy w Fundacji Arton wystawę przygotowaną przez osoby uczestniczące w warsztatach pod hasłem Czy wiesz, iż Twoja sąsiadka jest artystką?, poświęconych pracowniom warszawskich artystek, aktywnych przede wszystkim w latach 60.–80.

Fundacja Stefana Gierowskiego

Mistrzynie. Mistrzowie. Wrocław
listopad 2023

W ramach cyklu wystaw poświęconych polskim środowiskom twórczym Fundacja Stefana Gierowskiego kontynuować będzie tej jesieni eksplorację sceny wrocławskiej. Po trwającym wciąż do października przeglądzie twórczości najmłodszego pokolenia wrocławskich artystek i artystów, w drugiej połowie listopada otworzy się przygotowana przez Alicję Klimczak-Dobrzaniecką wystawa Mistrzynie. Mistrzowie. Wrocław, skupiająca się tym razem na okresie od lat powojennych po współczesność i prezentująca prace m.in. Wandy Gołkowskiej, Jerzego Rosołowicza, Jana Chwałczyka czy Hanny Krzetuskiej-Geppert.

Sztuka erotyczna na mroczne czasy, czyli tylko seks nas uratuje. Karol Radziszewski i Maurycy Gomulicki w Galerii Labirynt Wystawę Karola Radziszewskiego i Maurycego Gomulickiego "Ménage à Deux" w Galerii Labirynt recenzuje Paweł Leszkowicz CZYTAJ!

Galeria Foksal

Karol Radziszewski
październik–grudzień 2023

Indywidualną wystawę Karola Radziszewskiego zaprezentuje w październiku Galeria Foksal. Artysta skoncentruje się na dziedzictwie samego miejsca, queerując dokumentację fotograficzną i idee utożsamiane z historią Foksalu. Ekspozycja budować ma aktualny kontekst dla cyfrowego archiwum galerii, które zgodnie z planem zostanie udostępnione publicznie w tym roku.

Galeria Promocyjna

WARSAW>KIN<BERLIN
27 września – 28 października

Tata w telefonie
listopad–grudzień 2023

Sześć niezależnych artist-run-space’ów z Warszawy i tyle samo z Berlina łączy realizowany w obu miastach projekt KIN. Jego pierwsza odsłona odbyła się wiosną w Pawilonie Milchhof w stolicy Niemiec, odsłonę polską zaprezentuje pod koniec września Galeria Promocyjna. Projekt kuratorowany przez Katie Zazenski ze Stroboskopu i Elisabeth Sonneck z berlińskiego super bien! wskazuje na kluczową rolę niezależnych galerii i project space’ów we współczesnym polu sztuki, ich znaczenie dla twórczości eksperymentalnej i poszukującej nowych ścieżek. Wystawa WARSAW>KIN<BERLIN będzie również częścią drugiej odsłony Fringe, czyli równoległej do WGW inicjatywy stołecznych niekomercyjnych galerii. W listopadzie w Galerii Promocyjnej zobaczymy natomiast projekt fotograficzny Julii Ledik i Evgene’a Kanapleva Tata w telefonie. Para białoruskich fotografów, którzy emigrowali do Warszawy tuż po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji na Ukrainę, portretuje w ramach projektu ukraińskie rodziny w ich tymczasowych polskich domach, przy czym tytułowi ojcowie, przebywający na froncie, są na nich obecni wyłącznie na ekranie telefona.

Żydowski Instytut Historyczny

Niewielkie resztki z Solnej. Izaak Celnikier wobec doświadczenia Zagłady
od 9 listopada

Powojenną, powstającą na styku socrealizmu z odwilżową estetyką Arsenału twórczość Izaaka Celnikiera, żydowskiego artysty z Warszawy, wychowanka Domu Sierot Janusza Korczaka, ocalałego z Zagłady zaprezentuje w listopada Żydowski Instytut Historyczny. Będzie to pierwsza wystawa jego wczesnych prac, w tym licznych rysunków nigdy wcześniej nie prezentowanych publicznie. Ekspozycja prezentować będzie ówczesne ilustracje do jidyszowych opowiadań i wierszy jako rodzaj szkiców do wielkoformatowych obrazów tworzonych przez artystę już po wyjeździe do Francji, odwołujących się jednak wciąż do utrwalonych w jego pamięci obrazów z getta.

Centrum Nauki Kopernik

XIII Festiwal Przemiany: Superoranizm. Czy ciało ma granice?
6–8 października

Trzynasta edycja Festiwalu Przemiany odbędzie się w dniach 6–8 października w Centrum Nauki Kopernik. W ramach festiwalu odbędzie się wystawa, spotkania z ekspertami, debaty, warsztaty, koncerty i szereg innych wydarzeń. Tegoroczne hasło przewodnie imprezy to Superorganizm. Odnosi się ono do ludzkiego ciała, jego kondycji fizycznej, odporności i biologicznego potencjału.

Hotel Warszawa Art Fair
9–10 września

Hotel Warszawa, czyli dawny Prudential, w tym tygodniu po raz drugi zamieni się na dwa dni w przestrzeń targów sztuki, wzorowanych na zachodnich targach w przestrzeniach hotelowych takich jak nowojorskie Gramercy International Art Fair. W tym roku międzynarodowe będą nie tylko wzorce i aspiracje organizatorek, ale i skład targów – poza stołecznymi galeriami wezmą w nich udział również Damien & The Love Guru działająca w Brukseli i Zurychu, Molitor z Berlina oraz Vartai z Wilna.

Warsaw Gallery Weekend
28 września – 1 października

Kluczową datą dla galerii komercyjnych będzie rzecz jasna przełom września i października, czyli Warsaw Gallery Weekend. Także WGW będzie mieć w tym roku skład międzynarodowy – obok rodzimych galerii wezmą w nim udział The Naked Room i Voloshyn Gallery z Ukrainy. Łącznie zobaczymy 43 wystawy przygotowane przez 37 galerii, wśród nich solowe pokazy: Małgorzaty Mirgi-Tas w Fundacji Galerii Foksal, Wojciecha Bąkowskiego w Stereo, Janka Simona w Rastrze, Marioli Przyjemskiej w Galerii Ewa Opałka / Fundacji Razem Pamoja czy Karoliny Bielawskiej we Wschodzie i Pawła Śliwińskiego w Clay.Warsaw (również z ramienia Wschodu). Po raz pierwszy na WGW zawita krakowska galeria Piana z wystawą Szymona Kobylarza, Kamila Kukli i Michała Zawady, a także dwie najmłodsze galerie warszawskie: wanda z pokazem Kseni Gryckiewicz i Antoniny Nowackiej oraz Turnus, gdzie wystawę zaprezentuje krakowski kolektyw/galeria Szaber wraz z wyłonionymi w open callu przez poszczególnych członków i członkinie ekipy artystkami i artystami.

Świt rynku, zmierzch świata. WGW i Fringe Zeszłoroczną edycję Warsaw Gallery Weekend recenzuje Anna Pajęcka CZYTAJ!

Turnus

Randka z WGW
od 28 września

Kurtynka
21 października – 20 listopada

Kilka tygodni po WGW w Turnusie zobaczymy prace powstałe w ramach zainicjowanego przez Katkę Blajchert w salonie Ciach projektu Kurtynka. Od początku 2022 roku w prowadzonym przez artystkę salonie fryzjerskim co miesiąc pokazywana była jedna praca zaproszonego artysty lub artystki, która następnie przekazywała pałeczkę kolejnej osobie.

lokal_30

Jolanta Marcolla, Izabella Gustowska, Zbliżenie (w ramach WGW)
28 września – 1 grudnia

Liliana Zeic
15 grudnia 2023 – 15 lutego 2024

Wspólną wystawę dwóch wywodzących z się z neoawangardy artystek, Izabelli Gustowskiej i Jolanty Marcolli, zaprezentuje na WGW lokal_30. Zbliżenie przyglądać się będzie sposobom wykorzystywania przez nie filmu i fotografii oraz wątkom feministycznym w ich twórczości – w 1985 roku Gustowska i Marcolla, jako jedyne polskie artystki, brały udział w jednej z kluczowych feministycznych wystaw tamtej epoki, Kunst mit Eigen-Sinn. Aktuelle Kunst von Frauen w Museum Moderner Kunst w Wiedniu. W połowie grudnia otworzy się z kolei wystawa prezentująca nowe prace Liliany Zeic i jednocześnie inaugurująca współpracę galerii z artystką.

Monopol

Słońce było pierwsze (w ramach WGW)
od 28 września

Basia Bańda
listopad 2023 – styczeń 2024

Podczas WGW galeria Monopol zaprezentuje wystawę Teofila Ociepki oraz Barta Hajduka i Tomasza Mroza, dla których punktem wyjścia będą właśnie prace współtwórcy Grupy Janowskiej. W listopadzie z kolei zobaczymy drugą indywidualną wystawę Basi Bańdy przygotowaną przez warszawską galerię. Zobaczymy na niej obrazy, w których punktem wyjścia dla artystki są sytuacje, okoliczności i wspomnienia związane z miejscami jej przebywania, które przetłumaczone zostają na organiczne, abstrakcyjne formy wywodzące się ze spuścizny zapomnianych współtwórczyń ekspresjonizmu abstrakcyjnego.

Galeria XX1

Krzysztof Topolski
12 września – 6 października

Archeologie współczesności
27 października – 30 listopada

Sebastian Wywiórski
15 grudnia 2023 – 19 stycznia 2024

Zagadnienia takie jak ekologia akustyczna czy krajobraz dźwiękowy podejmować będzie Krzysztof Topolski w swoich instalacjach prezentowanych od 12 września na indywidualnej wystawie w galerii XX1. Część z nich będzie mieć charakter interaktywny, pozwalając odbiorczyni wejść w relację z dźwiękiem przez aktywne uczestnictwo. Pod koniec października galeria zaprezentuje wystawę Natalii Kopytko, Barbary Janczak, Joanny Sitarz i Gabrieli Chrabąszcz zatytułowaną Archeologie współczesności. Na kuratorowanej przez Alicję Głuszek i Małgorzatę Miśkowiec ekspozycji artystki odsłaniać będą warstwy rzeczywistości intymnej i społecznej przyglądając się temu, co jest już historią, a przez swoją materialność trwa i daje świadectwo o obecnych czasach. W połowie grudnia otworzy się z kolei kuratorowana przez Grzegorza Borkowskiego solowa wystawa Sebastiana Wywiórskiego prezentująca jego obiekty kinetyczne.

Wrocław

BWA Wrocław

Błotko
22 września – 29 października

Konkurs Gepperta
20 października 2023 – 28 stycznia 2024

Już po nas
10 listopada 2023 – 13 stycznia 2024

Czyje głosy są słyszane?
10 listopada – 31 grudnia

Wrocławskie BWA zainauguruje sezon 22 września wystawą powstałą w wyniku pleneru artystycznego dla dzieci, który poprowadziła Natalia Kopytko. Błotko w przestrzeni Galerii SIC! będzie wystawą o świecie przyrody i wyobraźni inspirowaną budownictwem zwierząt oraz gliną jako materią ziemi. W tym roku wraca również drugi z najważniejszych konkursów malarskich w kraju, czyli Konkurs Gepperta. Wystawa finałowa otworzy się 20 października, a znajdą się na niej prace Moniki Falkus, Bartłomieja Flisa, Natalii Karczewskiej, Adama Kozickiego, Klaudii Prabuckiej, Hanny Shumskiej i Konrada Żukowskiego. Z apokaliptycznymi z jednej strony, a technooptymistycznymi z drugiej narracjami na temat przeszłości gatunku ludzkiego mierzyć się będą uczestniczki i uczestnicy otwieranej w listopadzie w przestrzeni galerii Studio BWA Wrocław wystawy Już po nas. W tym samym czasie w BWA Wrocław Główny zobaczymy z kolei porezydencyjną wystawę sześciu norweskich artystek pracujących zarówno z mediami wizualnymi, jak i dźwiękiem i wokalem.

66P

Inside Job, There are flowers that are born of mud
21 września – 4 listopada

Ala Savashevich
16 listopada 2023 – 13 stycznia 2024

Nowe prace Uli Lucińskiej i Michała Knychausa, czyli duetu Inside Job zaprezentuje 66P na otwieranej 21 września wystawie There are flowers that are born of mud. Artyści snuć w niej będą refleksję nad następstwami ekozagłady, prezentując metaforyczne obiekty rodem z przyszłości, balansując miedzy spekulacją i nadzieją, końcem a początkiem, rysując wizję postludzkiego i postnaturalnego porządku powstającego na zgliszczach cywilizacji. W połowie listopada wrocławska galeria zaprezentuje z kolei indywidualną wystawę Ali Savashevich.

OP ENHEIM

Third skin
17 września 2023 – 14 stycznia 2024

Prace z kolekcji Eriki Hoffmann-Koenige zobaczymy w obchodzącej właśnie pięciolecie swojego istnienia wrocławskiej galerii OP ENHEIM. Prezentowane realizacje łączyć będzie wątek szeroko rozumianych granic, nie tylko geograficznych i politycznych, ale też międzyludzkich i artystycznych. Na otwieranej 17 września ekspozycji znajdą się dzieła m.in. Félixa Gonzáleza-Torresa, Monici Bonvicini, Basquiata czy Pipilotti Rist.

Muzeum Współczesne Wrocław

Callart3
październik 2023

W ramach trzyletniego projektu badawczego poświęconego twórczości Jana Chwałczyka w połowie października w Muzeum Współczesnym Wrocław odbędzie się sympozjum wokół dorobku Chwałczyka i Wandy Gołkowskiej. W tym samym miesiącu otworzy się wystawa Callart3, trzecia odsłona cyklu wystawienniczego prezentującego prace z kolekcji MWW oraz Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, tym razem dotycząca szeroko pojmowanego obrazu – od klasycznego malarstwa sztalugowego po NFT i obrazy generowane przez sztuczną inteligencję.

Krupa Art Foundation / Krupa Gallery

otwarcie Krupa Art Foundation
22 września 2023

Paweł Baśnik, Umierająca Gaja (w ramach WGW)
październik 2023

Karolina Balcer, Happy Family
listopad 2023

Iza Opiełka, Miłosz Flis, It Doesn’t Look Like Anything To Me
6 października – 5 listopada

Bolesław Chromry
6 grudnia 2023 – 14 stycznia 2024

Tegoroczna jesień to istotny moment dla wrocławskiej galerii. 22 września przy wrocławskim rynku otworzy się nowa siedziba Krupa Art Foundation, w której obok przestrzeni wystawienniczych znajdzie się sala dedykowana projektom multimedialnym, kawiarnia, sklep z wydawnictwami artystycznymi, a choćby strefa dla dzieci. Podczas otwarcia zaprezentowane zostaną trzy wystawy. Jak płynie rwąco to pokaz ukraińskiej sztuki młodego i średniego pokolenia. Jeśli chcemy, by wszystko pozostało tak, jak jest, wszystko musi się zmienić prezentować będzie prace z kolekcji założycieli fundacji. Zobaczymy także przygotowany specjalnie na tę okazję projekt duetu Eternal Engine, a w przestrzeniach wystawienniczych zagoszczą instalacje site-specific Poli Dwurnik, Jarosława Flicińskiego i Kariny Marusińskiej. W listopadzie natomiast kolejną odsłonę projektu Happy Family zaprezentuje Karolina Balcer. Jednocześnie swoją działalność niezależnie od fundacji kontynuuje Krupa Gallery przy ulicy Księcia Witolda. Na początku października zaprezentuje ona wspólną wystawę Izy Opiełki i Miłosza Flisa oraz solowy pokaz Bolesława Chromrego, a wcześniej gościć będzie na WGW z nowymi obrazami Pawła Baśnika, dotykającymi lęków epoki antropocenu, a jednocześnie nawiązującymi do antycznych motywów przemiany i płynności przejścia między światem ludzi i natury.

Biennale Fotografii TIFF 2023. Zapatrzenie
8 września – 8 października

W najbliższy piątek, 8 września, wystartuje we Wrocławiu kolejna edycja TIFF Festivalu, który powraca w nowej formule jako fotograficzne biennale. Tegoroczna odsłona odbędzie się pod hasłem Zapatrzenie i składać się będzie z wystawy głównej oraz trzech wystaw konkursowych sekcji TIFF Open. Biennale akcentować będzie kojącą i pokrzepiającą moc obrazów, rolę, jaką mogą one odgrywać w dążeniu do dobrostanu. Prezentowane prace odnosić się więc będą do przyjemności i sposobów unikania cierpienia, ale także pozornego zaspokajania pożądań w napędzanym konsumpcją późnym kapitalizmie oraz kwestii duchowości.