Meduzy nie mają uszu – recenzja książki. Całkiem niewidoczne

popkulturowcy.pl 1 miesiąc temu

Adele Rosenfeld prezentuje swój debiut literacki i zaprasza czytelników do świata osób Głuchych. Powieść została nominowana do francuskiej Nagrody Goncourtów za najlepszy debiut literacki 2022 roku. O czym opowiada?

Louise ma dwadzieścia pięć lat. Kilka dźwięków wciąż dociera do jej prawego ucha, ale do lewego już nie. Przez całe życie pozostawała w tej przestrzeni „pomiędzy” – wybiórczego, ale słyszenia. Najnowsza diagnoza to konieczność wszczepienia implantu. Nie jest to decyzja tak prosta, jak mogłoby się wydawać. Oznacza bowiem całkowitą utratę naturalnego słyszenia, a co za tym idzie, rezygnację z rozpoznawania ironii czy głosu matki i wejście w nowy, pozbawiony niuansów świat.
Meduzy nie mają uszu (opis wydawcy)

Meduzy nie mają uszu to emocjonalna opowieść, która zabiera nas do świata „pomiędzy” – między ciszą a dźwiękiem. Śledzimy losy Louise, jej codzienne życie, a także codzienne trudności. Choć dziewczyna ma poważne problemy ze słuchem, które stale się pogłębiają, stara się wieść „normalne” życie. Louise nauczyła się czytać z ruchu warg i domyślać się kontekstu rozmowy z kilku wyrwanych zdań, które akurat zrozumiała. Niestety skutki tych starań coraz bardziej odbijają się na zdrowiu psychicznym głównej bohaterki, a jedynym wyjściem wydaje się wszczepienie implantu. Jednak zdecydowanie się na to rozwiązanie, nie jest takie łatwe.

Trudno jest zmierzyć tę energię, a nasze otoczenie nie umie jej sobie uświadomić – to charakterystyczna cecha tak zwanej niewidocznej niepełnosprawności. Dlatego osoby niedosłyszące mają tendencję do odcinania się od świata.

Powieść Adele Rosenfeld doskonale ukazuje, z jakimi problemami na co dzień zmagają się osoby niedosłyszące. Na przestrzeni tych kilkuset stron czytelnik dowiaduje się, jak wielkie wyzwanie mogą stanowić proste, codzienne czynności, na które zdrowy człowiek choćby nie zwraca uwagi. Czytając o codziennych zmaganiach Louise, uświadamiamy sobie, jak wiele wysiłku muszą włożyć osoby niedosłyszące w to, aby móc porozumiewać się z innymi.

Fani wciągającej i dynamicznej akcji mogą być jednak zawiedzeni podczas tej lektury. Powieść Meduzy nie mają uszu skupia się wokół codzienności Louise, jej życia zawodowego i prywatnego. Akcja książki jest dość powolna i śmiało można powiedzieć, iż nie za wiele się tu dzieje. Autorka skupia się głównie na myślach i przeżyciach bohaterki. Choć przemyślenia Louise są trafnie i skłaniające do refleksji, książka momentami po prostu nudzi czytelnika, przez co nie zachęca do dalszej lektury.

Często obdarowywano mnie takim rozczulonym spojrzeniem w obliczu moich szeroko otwartych oczu, które śledziły rozmowę niczym grę w ping-ponga. Po tym zasadniczo nadchodziło lekko zaniepokojone spojrzenie, które poszukiwało u innych rozmówców odpowiedzi na pytanie: czy ona nie jest czasem jakaś dziwna?

Istotnym elementem Meduzy nie mają uszu są również problemy psychiczne głównej bohaterki. Sposób, w jaki radzi sobie z postępującą głuchotą oraz jak odbija się to na jej zdrowiu. Powieść opisuje, jak utrudnione życie Louise wpływa na jej kontakty z rówieśnikami, chłopakiem czy kolegami z pracy. Jak czasem po ciężkim dniu zamyka się w sobie i nie dopuszcza do swojej osoby nikogo poza swoimi wymyślonymi sprzymierzeńcami. Jednak również w tym aspekcie, powieść ta może sprawić, iż czytelnik się od niej odbije. Fragmenty te bywają bowiem często niezrozumiałe i dezorientujące.

(…) meduzy nie mają uszu, ale posiadają organy zmysłowe nakierowane na wrażliwość wzrokową lub utrzymywanie równowagi. Poczułam się meduzą dryfującą w grupie, całkiem niewidoczną.

Meduzy nie mają uszu autorstwa Adele Rosenfeld to pozycja, która nauczy czytelnika większej wrażliwości, współczucia i zrozumienia dla osób niedosłyszących. Choć lektura ta nie jest bez wad, trafne przemyślenia głównej bohaterki pozwalają oderwać wzrok od własnego nosa i spojrzeć na otaczające nas osoby pod zupełnie innym kątem.


Autor: Adele Rosenfeld
Tłumaczenie: Paweł Łapiński
Okładka: Dorota Piechońska
Wydawca: MOVA
Premiera: 26.06.2024 r.
Oprawa: Twarda
Stron: 224
Cena katalogowa: 44,90 zł

Poniższy tekst powstał we współpracy z Wydawnictwem MOVA. Dziękujemy!


Fot. główna: Okładka książki, Wydawnictwo MOVA
Idź do oryginalnego materiału