Za nami pierwszy tegoroczny egzamin maturalny. O godzinie 9:00 maturzyści pierwszy raz przystąpili do matury z polskiego, która zrealizowana została w nowej formule 2023. Chociaż do samego końca temat maturalnej rozprawki nie był znany, po godzinie 9 pojawiły się pierwsze przecieki dotyczące maturalnego arkusza. Teraz CKE udostępniło już arkusz z zadaniami!
fot. kadry z arkuszy matury 2023 / CKEMatura to każdego roku niezwykle emocjonujący czas. Nic dziwnego, egzamin dojrzałości to przez cały czas dla wielu osób jeden z najważniejszych egzaminów w życiu, a jednocześnie przepustka umożliwiająca kontynuowania nauki w murach uniwersytetów. Dziś abiturienci zmierzyli się z egzaminem z języka polskiego. Jakie zadania pojawiły się na maturze w tym roku? Przedstawiamy zadania z matury z języka polskiego, które pojawiły się w formule 2023. Poniżej możecie poznać także przykładowe odpowiedzi przygotowane przez naszą redakcję.
Matura 2023: język polski arkusz. Zadania na maturze z polskiego 2023?
Tegoroczna matura z języka polskiego podzielona została na trzy części. Pierwsza część arkusza nazwana została Język polski w życiu i dotyczy między innymi odczytywania tekstów nieliterackich oraz umiejętności wyciągania wniosków pochodzących z tego rodzaju tekstów. W części 2 matury z polskiego sprawdzana jest wiedza historycznoliteracka, a zatem bezpośrednio związana z kanonem lektur szkolnych. Część 3 egzaminu znalazła się w arkuszu numer 2 chodzi o wypracowanie, w którym maturzysta musi stworzyć własną wypowiedź argumentacyjną. Czas na rozwiązanie wszystkich zdań i napisanie wypracowania wynosi łącznie 4 godziny.
Czytaj także: Pan Tadeusz i Człowiek istota pełna sprzeczności oto tematy tegorocznej matury!
Wśród zadań na tegorocznym egzaminie z języka polskiego znalazły się zarówno zadania zamknięte, jak i otwarte, przy czym w arkuszu najczęściej spotkać można było zadania wymagającej własnej odpowiedzi zdającego. Nowością na tegorocznym egzaminie była notatka syntetyzująca, czyli krótki tekst, w którym maturzysta zawrzeć musiał najważniejsze informacje porównujące zamieszczone w arkuszu teksty źródłowe. Notatka syntetyzująca zastąpiła w najnowszej formule dotychczasowe streszczenie maturalne.
Matura 2023: język polski zadania i odpowiedzi
Poniżej prezentujemy zadania z części 1 i 2 tegorocznego egzaminu maturalnego. Odpowiedzi są w trakcie opracowywania na żywo przez nasza redakcję, dlatego zachęcamy do odświeżania strony lub dodania jej do zakładek.
Zadanie 1. (01)
Na podstawie tekstu Agnieszki Krzemińskiej rozstrzygnij, czy turystyka zmienia podróżującego człowieka. Uzasadnij odpowiedź.
Przykładowa odpowiedź: Tak, turystyka zmienia podróżującego człowieka. Jak wskazuje Agnieszka Krzemińska, podróżując, często zmieniamy swoje nawyki, skupiamy się na swoich przyjemnościach i doznaniach. Podróże sprawiają, iż nie myślimy o problemach, a poznajemy nową kulturę, obyczaje i miejsca. Podróż zmienia także nasze samopoczucie stajemy się bardziej zrelaksowani, nasz poziom stresu się obniża.
Zadanie 2. (01)
Na podstawie tekstu Olgi Stanisławskiej wyjaśnij, jaka korzyść i jakie ryzyko wynikają dla turysty z przekroczenia ścian bańki turystycznej.
Przykładowa odpowiedź:
Korzyść: Bańka turystyczna sprawia, iż turysta często nie widzi realnego obrazu kraju czy miejsca, które odwiedza, a pozory kreowane z myślą o turystach. Przekroczenie ścian bańki turystycznej sprawia, iż możemy lepiej poznać prawdziwe oblicze odwiedzanych miejsc.
Ryzyko: Możemy rozczarować się miejscem, które nie jest tak idealne, jak przedstawiają to foldery w biurach podróży.
Zadanie 3. (02)
Czy przekonanie, iż zwiedzanie jest zawłaszczaniem, wyrażone w tekście Olgi Stanisławskiej, znajduje potwierdzenie w tekście Agnieszki Krzemińskiej? Uzasadnij odpowiedź, odwołując się do obu tekstów.
Przykładowa odpowiedź: Tak. Olga Stanisławowska zauważa, iż człowiek podróżujący, staje się w symbolicznym posiadaniu miejsca, które odwiedza. Odwiedzając obce miejsce, przekracza swoiste granice, doprowadza do kontaktu siebie-turysty z tubylcami i ich ziemią. Z kolei Agnieszka Krzemińska zauważa, iż podróże mają ogromny wpływ na stan dóbr, które odwiedzamy i mogą prowadzić do niszczenia kultur czy środowisk naturalnych.
Zadanie 4. (01)
Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń odnoszących się do tekstu Agnieszki Krzemińskiej i tekstu Olgi Stanisławskiej. Zaznacz P, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F jeżeli jest fałszywe.
1. W obu tekstach użyto wyliczeń. P F
2. W obu tekstach zastosowano słownictwo wartościujące. P F
Zadanie 5. (01)
Wyjaśnij, na czym polega ironia zastosowana w 4. akapicie tekstu Olgi Stanisławskiej.
.................................................................................................................................................
Zadanie 6. (04)
Na podstawie obu tekstów napisz notatkę syntetyzującą na temat: skutki masowej turystyki. Twoja wypowiedź powinna liczyć 6090 wyrazów.
Uwaga: w ocenie wypowiedzi będzie brana pod uwagę poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna.
..................................................................................................
Zadanie 7. (01)
Przeczytaj poniższy tekst.
[...]
Odwołując się do mitu o wojnie trojańskiej, uzasadnij trafność nazwy wirusa komputerowego, którego opis podano wyżej.
.................................................................................................................................................
Zadanie 8. (02)
Przeczytaj fragment Piosenki o końcu świata Czesława Miłosza oraz fragment Apokalipsy św. Jan
Czy wizja końca świata zaprezentowana we fragmencie wiersza Czesława Miłosza Piosenka o końcu świata jest zgodna z wizją końca świata ukazaną we fragmencie Apokalipsy św. Jana? W uzasadnieniu odpowiedzi sformułuj dwa argumenty każdy
w odniesieniu do obu tekstów.
Rozstrzygnięcie: ......................................................................................................................
Argument 1.: ............................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
Argument 2.: ............................................................................................................................
.................................................................................................................................................
Zadanie 9. (01)
Przeczytaj fragment Pieśni IX Jana Kochanowskiego.
Jaką postawę życiową zaleca podmiot liryczny Pieśni IX Jana Kochanowskiego?
Uzasadnij odpowiedź.
.................................................................................................................................................
Zadanie 10. (01)
Zapoznaj się z reprodukcją obrazu Fransa Halsa oraz przeczytaj wiersz Daniela Naborowskiego.
Napisz, jaki motyw łączy przedstawiony obraz Fransa Halsa i wiersz Daniela
Naborowskiego. Uzasadnij swoją odpowiedź, odwołując się do obu tekstów.
Motyw: .....................................................................................................................................
Uzasadnienie: ..........................................................................................................................
Zadanie 11. (01)
Przeczytaj fragment Ody do młodości Adama Mickiewicza.
Adam Mickiewicz
Oda do młodości
Bez serc, bez ducha, to szkieletów ludy;
Młodości! dodaj mi skrzydła!
Niech nad martwym wzlecę światem
W rajską dziedzinę ułudy:
Kędy zapał tworzy cudy,
Nowości potrząsa kwiatem
I obleka w nadziei złote malowidła.
Adam Mickiewicz, Oda do młodości, [w:] Oda w poezji polskiej. Antologia, Wrocław 2009.
Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń odnoszących się do przytoczonego fragmentu Ody do młodości Adama Mickiewicza. Zaznacz P, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F jeżeli jest fałszywe.
1. Motyw lotu, wykorzystany we fragmencie, jest symbolem ludzkiego dążenia do pokonywania ograniczeń. P F
2. Wizja rajskiej przestrzeni, wykreowana we fragmencie, podkreśla kontrast między rzeczywistością a marzeniami. P F
Zadanie 12.1. (01)
Uzupełnij tabelę. Podaj tytuł utworu, z którego pochodzi fragment A, oraz tytuł utworu, z którego pochodzi fragment B.
A ......
Tyran wstał Herod! Panie, cała Polska młoda
Wydana w ręce Heroda. [...]
Ach, Panie, już widzę krzyż ach, jak długo, długo
Musi go nosić Panie, zlituj się nad sługą.
Daj mu siły, bo w drodze upadnie i skona
Krzyż ma długie na całą Europę ramiona,
Z trzech wyschłych ludów, jak z trzech twardych drzew ukuty.
Już wleką; już mój Naród na tronie pokuty
Rzekł: Pragnę Rakus octem, Borus żółcią poi,
A matka Wolność u nóg zapłakana stoi.
B .....
Nie myśli wielkiej trzeba z ziemi, lub z błękitu.
Spojrzałem ze skały szczytu,
Duch rycerza powstał z lodów...
Winkelried dzidy wrogów zebrał i w pierś włożył,
Ludy! Winkelried ożył!
Polska Winkelriedem narodów!
Poświęci się, choć padnie jak dawniej! jak nieraz!
Nieście mię, chmury! nieście, wiatry! nieście, ptacy!
Zadanie 12.2. (01)
Wyjaśnij, czym różni się rola przypisana Polsce we fragmencie A od roli przypisanej Polsce we fragmencie B.
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
Zadanie 13. (01)
W poniższej tabeli przedstawiono wybrane założenia dwóch epok literackich: pozytywizmu i Młodej Polski. Do każdej epoki dobierz odpowiedni cytat z utworu poetyckiego, wybrany spośród cytatów 13, ilustrujący założenia danej epoki. Wpisz
właściwy numer cytatu w odpowiednie miejsce w tabeli.
Cytaty z utworów poetyckich
1. Nieście więc wiedzy pochodnię na czele
I nowy udział bierzcie w wieków dziele,
Przyszłości podnoście gmach!
2. A gawiedź wierzy głęboko;
Czucie i wiara silniej mówi do mnie
Niż mędrca szkiełko i oko.
3. Jutro?... Nie wierzę, aby lepiej było,
i nie zazdroszczę już tej wiary dzieciom...
Po co się łudzić?
Epoka literacka założenia Numer cytatu
A. Pozytywizm Założenia filozofii pozytywizmu [...] dostosowywano do szczególnych polskich warunków, wyciągając z niej przede wszystkim konsekwencje praktyczne: konieczność upowszechnienia oświaty, popularyzacji nauki i laickiego światopoglądu.
Na podstawie: Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński, Wrocław 2002.
B.
Młoda Polska
W pierwszej fazie swego rozwoju [ta epoka] skłaniała się ku tendencjom dekadenckim [...], zwłaszcza w liryce kreowała bohatera biernie przeżywającego świat i przekonanego o schyłkowym charakterze kultury, w której żyje.
Na podstawie: Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński, Wrocław 2002.
Zadanie 14. (02)
Przeczytaj fragment Wesela Stanisława Wyspiańskiego oraz zapoznaj się z plakatem, którego autorem jest Piotr Kunce
Czy na plakacie przedstawiono taką samą relację między inteligencją a chłopami, jaką ukazano w Weselu? Uzasadnij odpowiedź, odwołując się do plakatu i do podanego fragmentu Wesela albo do plakatu i do całego dramatu Stanisława Wyspiańskiego.
.................................................................................................................................................
Zadanie 15. (01)
Wybierz jeden z poniższych tytułów części Przedwiośnia:
Szklane domy
Wiatr od Wschodu.
Wyjaśnij sens wybranego tytułu na podstawie znajomości powieści Stefana Żeromskiego.
Tytuł części: ............................................................................................................................
Wyjaśnienie sensu tytułu części: .............................................................................................
Zadanie 16.
Przeczytaj fragment powieści Rok 1984 Georgea Orwella
Zadanie 16.1. (01)
Spośród podanych określeń (AD) wybierz to, które charakteryzuje nowomowę stworzoną w państwie opisanym w powieści Rok 1984 Georgea Orwella. Zaznacz adekwatną odpowiedź.
A. zwiększanie liczby wyrazów nacechowanych emocjonalnie
B. ograniczanie liczby wyrazów bliskoznacznych
C. stosowanie wyrazów metaforycznych
D. nadużywanie czasowników
Zadanie 16.2. (01)
Na podstawie powieści Rok 1984 Georgea Orwella wyjaśnij, czemu służyło stworzenie nowomowy.
.................................................................................................................................................
Zadanie 17. (01)
Przeczytaj fragment Tanga Sławomira Mrożka.
Jaką postawę typową dla bohatera romantycznego przejawia Artur w zacytowanym fragmencie Tanga Sławomira Mrożka? W uzasadnieniu odpowiedzi odnieś się zarówno
do postawy Artura, jak i do postawy wybranego bohatera dramatu romantycznego.
.................................................................................................................................................
