Lubartów pamięta o Lipcu 1980. Projekcja filmu Grzegorza Linkowskiego i spotkanie z reżyserem

Zdjęcie: Lubartów pamięta o Lipcu 1980. Projekcja filmu Grzegorza Linkowskiego i spotkanie z reżyserem

Lubartów 45 lat po robotniczych protestach – wspomina, analizuje i rozmawia. W czwartek w Lubartowskim Ośrodku Kultury odbyła się projekcja filmu „Przed Sierpniem był Lipiec” autorstwa Grzegorza Linkowskiego. Po seansie widzowie mieli okazję spotkać się z reżyserem, by porozmawiać o kulisach powstania dokumentu i wydarzeniach, które odmieniły bieg historii regionu i całej Polski.

Wydarzenie odbyło się w ramach obchodów 45 rocznicy Lubelskiego Lipca 1980 – protestów robotniczych, które rozpoczęły się w Lublinie, a następnie rozlały się na cały region, także na Lubartów. Dokument Linkowskiego, powstały w 2000 roku, przywołuje atmosferę tamtych dni – skupiając się na wydarzeniach w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku i lubelskim węźle kolejowym.

Jak podkreślał autor, dostęp do archiwalnych materiałów w tamtym czasie był utrudniony, a dotarcie do świadków – wymagające. – Film został wykonany metodą analogową. Gdy powstawał, dostęp do archiwów był bardzo utrudniony. Udało mi się znaleźć świadków z trudem – wiele osób miała jeszcze w sobie lęk, aby o tym mówić.

Lipiec 1980 – również w Lubartowie

Choć ogólnopolskie media najczęściej wspominają Lublin jako kolebkę lipcowych strajków, także Lubartów miał swój udział w tych historycznych wydarzeniach. W lipcu 1980 roku protesty objęły osiem lokalnych zakładów pracy. Największym z nich była Wytwórnia Magnetofonów „Unitra – Lubartów”, gdzie 18 lipca o godzinie 7. pracownicy zgłosili swoje żądania. Rozmowy z dyrekcją gwałtownie przyniosły ustalenia dotyczące podwyżek i poprawy warunków socjalnych. Choć strajk zakończył się jeszcze tego samego dnia przed południem, niektóre postulaty przekazano władzom politycznym miasta.

Obok „Unitry”, protestowały również m.in. Garbarnia Lubartów (900 osób), Komunalne Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlane, Komunalne Przedsiębiorstwo Materiałów Budowlanych, Rejon Budowy Mostów czy Spółdzielnia Transportu Wiejskiego. Protesty trwały do końca lipca, będąc częścią szerszego zrywu na Lubelszczyźnie, który wyprzedził powstanie „Solidarności” i Porozumienia Sierpniowe.

Linkowski – nie tylko reżyser, ale kronikarz pamięci

Grzegorz Linkowski – twórca dokumentu – to postać znana nie tylko z filmu „Przed Sierpniem był Lipiec”. Jest także pomysłodawcą i dyrektorem dziesięciu edycji Międzynarodowego Festiwalu Filmów Dokumentalnych „Rozstaje Europy”. Jego twórczość często dotyka tematów wielokulturowości, historii społecznej i lokalnej tożsamości.

(kw)