Kulturalny planer 12/2025

magazynpismo.pl 45 minut temu

I don’t want a lot for Christmas. There is just one thing I need. I don’t care about the presents underneath the Christmas tree– wszyscy wiemy, jak brzmią kolejne wersy tego świątecznego bangera. Co roku nie dajesz nam o tym zapomnieć, Mariah. Ale mnie nie oszukasz – doskonale pamiętam zawartość twojej garderoby, którą kilka lat temu chwaliłaś się wamerykańskim „Vogue’u”. Nic dziwnego, iż nie potrzebujesz żadnych prezentów pod choinką. Ja jednak nie będę odżegnywać się od swojej próżności. W końcu kiedy, jeżeli nie w grudniu – po całym roku harówki – dać jej wyraz!

Nie przegap:Premiera Pisma. Dlaczego czujemy się samotni w rodzinie?

Pogodziłem się z tym, iż Święty Mikołaj (Gwiazdor czy Rudolf Czerwononosy… kto adekwatnie przychodzi do was w Wigilię?) najprawdopodobniej nie podaruje mi diamentowej biżuterii wartej 10 tysięcy dolarów, którą nosi muzyczna Królowa Świąt Bożego Narodzenia. Ale może bilet na koncert albo do teatru? Niech ta odsłona planera posłuży wam za podpowiedź podczas poszukiwania świątecznych upominków. Bilety i vouchery to nie wszystko – gdy inni będą owładnięci zakupowym szaleństwem, idealnym prezentem może okazać się także niezobowiązujące wyjście z przyjaciółmi na wystawę lub do kina. Niezależnie od tego, jak zamierzacie spędzić nadchodzący czas, zróbcie coś miłego dla siebie i bliskich: nie zbaczajcie z kulturalnego szlaku, którym dotychczas wspólnie podążaliśmy.

Udanych wrażeń i wielu inspiracji w tym i nadchodzącym roku!

KINO

25. Międzynarodowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS

wybrane kina studyjne, Warszawa

5–14 grudnia

Od kilku lat początek grudnia spędzam w ten sam sposób – przed dużym ekranem. Pretekstem do tego jest organizowany przezHelsińską Fundację Praw CzłowiekaMiędzynarodowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS. W tym roku, podczas jubileuszowej 25. edycji wydarzenia, będziecie mogli obejrzeć między innymi filmowy portret queerowego bułgarskiego artystyIva Dimcheva, wczesne dokumenty szwedzkiego mistrza społecznej satyryRubena Östlundaoraz najnowszy film laureatki Oscara,Laury Poitras,Cover-Up(reżyserka przez ponad 20 lat starała się nakłonić nagrodzonego Pulitzerem amerykańskiego dziennikarza śledczegoSeymoura Hershado zwierzeń przed kamerą).

Ponadto, jeżeli nie mieliście jeszcze okazji zobaczyć polecanego przeze mnie w poprzedniej odsłonie tego cyklu przejmującegoSilverw reżyseriiNatalii Koniarz, na festiwalu WATCH DOCS będzie szansa nadrobić zaległości.

Część filmów wyświetlanych w warszawskich kinach (do 14 grudnia) oraz najgłośniejsze tytuły poprzednich edycji będziecie mogli obejrzeć do końca miesiąca na platformiePLAYER. Co powiecie na wieczór z dokumentem zamiast kolejnych świąt zKevinem?

więcej:watchdocs.pl

TEATR

Cwaniary

Teatr Polonia, Warszawa

6 i 7 grudnia

Od premiery scenicznej adaptacjibestsellerowej powieściSylwii Chutnikna deskach Teatru Polonia minęły już cztery lata. Spektakl w reżyseriiAgnieszki Glińskiejidealnie wpisywał się w ówczesne nastroje społeczne. Dlaczego piszę o nim akurat teraz? Bo jak czas pokazał, kilka się od tamtej pory zmieniło: mimo politycznych obietnic w świetle polskiego prawa kobiety wciąż nie mają pełnego dostępu do legalnej aborcji, mimo rosnącej świadomości społecznej przez cały czas doświadczają przemocy domowej oraz instytucjonalnego wykluczenia ze strony mężczyzn (liberalny feminizm jednego procenta nie zlikwidował wcale szklanego sufitu). Dobrze jest więc obserwować, jak tytułowe cwaniary biorą sprawy w swoje ręce. Było to satysfakcjonujące w 2012 roku, gdy ukazało się pierwsze wydanie książki, w 2021, kiedy po raz pierwszy ujrzeliśmy dziewczyński gang z Warszawy na scenie, i będzie równie satysfakcjonujące – gwarantuję wam – teraz, gdy wciąż tak trudno o sprawiedliwość w świecie innym niż ten przedstawiony.

Łapcie bilety, dopóki jeszcze są, jeżeli dotąd nie widzieliście spektaklu.

więcej:teatrpolonia.pl

KINO

Zgiń kochanie

Monolith Films, kina w całej Polsce

premiera 12 grudnia

Najnowszy filmLynne Ramsaybył jednym z moich największych zaskoczeń podczas tegorocznej edycjiTAURON American Film Festival. Przez większość seansu czułem taką frustrację, iż miałem ochotę rzucić czymś w ekran.

Zgiń kochaniejest ekranizacją głośnej argentyńskiej powieściAriany Harwicz(w Polsce ukazała się kilka lat temu nakłademWydawnictwa Pauza). To balansująca na granicy jawy i snu, kipiąca od skrajnych emocji opowieść o młodej matce zmagającej się z depresją poporodową. W rolę Grace brawurowo wcieliła sięJennifer Lawrence– bez wahania stwierdzam, iż to jej najlepsza kreacja aktorska od czasuPoradnika pozytywnego myślenia. Na ekranie partneruje jejRobert Pattinson– gra Jacksona, męża głównej bohaterki, lekkoducha, który wydaje się wspierający, ale jakoś ciągle go nie ma.

Śledząc z kinowego fotela zmagania Grace, miałem wrażenie, iż obserwuję nieustanną walkę o przetrwanie, w której stawką jest nie tylko szczęście bohaterki, ale też jej zdrowie psychiczne. Przekonajcie się sami, jak zakończy się ten emocjonalny survival.

więcej:monolith.pl

SZTUKA

Ukryte znaczenia. Motyw wnętrz w sztuce polskiej od XIX do XXI wieku

Muzeum Narodowe, Poznań

do 18 stycznia 2026

Przyglądając się wnętrzom ukazywanym w dziełach polskiego malarstwa z ostatnich trzech wieków, możemy dowiedzieć się więcej o życiu w danej epoce niż z niejednego podręcznika do historii. I wcale nie mam tu na myśli tego, co widać na obrazach na pierwszy rzut oka.Maria GołąbiAgnieszka Skalska, kuratorki wystawy prezentowanej od września w Muzeum Narodowym w Poznaniu, zachęcają do zgłębiania tego, co w sztuce ukryte.

Bliskie jest mi to podejście. Uważam, iż właśnie dzięki poszukiwaniu w pracach kulturowych kodów, porównywaniu ze sobą środków wyrazu użytych przez twórców i twórczynie oraz analizie eksperymentów z formą możemy poznać styl życia, wartości, marzenia i obawy tych, którzy byli tu przed nami. A może choćby przejrzeć się w nich i odnaleźć coś dla siebie. Bo czy nie po to właśnie obcujemy ze sztuką?

Przy okazji zachęcam was do gry w muzealne bingo – ile prac znanych wam artystów i artystek uda się tym razem wypatrzyć? Zdradzę tylko, iż lista nazwisk jest imponująca.

więcej:mnp.art.pl

SZTUKA

Ghost Rider

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa

do 1 lutego 2026

Z praktyką artystyczną

po raz pierwszy zetknąłem się tego lata w londyńskimTate Modern, gdzie prezentowana była jej instalacja audiowizualnaIn a Perpetual Remix Where Is My Own Song?Francuska artystka …

Idź do oryginalnego materiału