Jednym z najważniejszych wydarzeń w ramach obchodów 25-lecia Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA jest prezentacja projektu Krzysztofa Wodiczki „Wolność: dialog nadziemny”. Artysta ten ma niezwykły dar pracy z wątkami lokalnymi, które za sprawą jego interwencji przemawiają językiem uniwersalnym. Wodiczko koncentruje się na tematach społecznych, które są uznawane za trudne, przede wszystkim oddając głos osobom wykluczonym społecznie, marginalizowanym, prześladowanym lub znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej.
Nie inaczej jest w tym przypadku. Praca realizowana w Gdańsku to multimedialny projekt poświęcony mieszkańcom tego miasta. Przyjmie ona formę tytułowego „dialogu nadziemnego” na temat różnych wymiarów wolności. Artysta przez ponad rok prowadził rozmowy z uczestnikami i uczestniczkami projektu, przy wsparciu dr Moniki Popow, badaczki społecznej, specjalizującej się w badaniach w obszarze rozwoju społeczno-gospodarczego oraz kultury. Wyniki ich pracy zarejestrowane w formie wideo będą wyświetlane na gigantycznych balonach wypełnionych helem, unoszących się nad Gdańskim Teatrem Szekspirowskim, tworząc przejmujący performans powietrzny.
Krzysztof Wodiczko o pracy nad projektem „Wolność: dialog nadziemny”:
W rozmowach z osobami badającymi sytuacje społeczną dowiedziałem się o alienujących aspektach życia miasta, takich jak:
– rozbicie społeczne, wrogość, brak chęci i umiejętności wysłuchania stanowiska i rozumienia doświadczeń adwersarza,
– uprzedzenia wobec adwersarza bazujące na uproszczonym jego postrzeganiu w zawężonych obiegowych ramach tożsamości partyjnej, klasowej, pokoleniowej i kulturowej,
– życie we własnej odizolowanej od innych „bańce” i zamykanie się w potwierdzających własne polityczne klisze rozmowach (mówienie i słyszenie tylko tego co przez własną grupę zostało ustalone jako „prawda”). Rozmowy i myślenie zaklęte w polityczne „echo-chambers” – popularne dziś anglosaskie określenie – wsłuchiwanie się we własne polityczne echo.
Wszystkie te aspekty podziału, rozbicia społecznego i alienacji to sytuacja nie tylko gdańszczan i Polaków, ale i w dużej mierze społeczeństw na całym świecie.
Tworzenie warunków dla dialogu opartego na próbach słuchania i otwartej rozmowy bez uprzedzeń to sprawa pilna i trudna. Potrzebne są inicjatywy szukania i znajdowywania wspólnych tematów, doświadczeń i potrzeb – przy otwarciu się na różnice i niezgodę w ich interpretacji – wbrew podziałom partyjno-ideologicznym, pokoleniowym i ekonomicznym.
Próby tworzenia w tym celu medialnych warunków i performatywnych sytuacji uważam za jedno z ważniejszych zadań dzisiejszej sztuki.
Intencją Krzysztofa Wodiczki jest, aby dialog ten – uprzednio zainicjowany i rozpoczęty „na ziemi” w formie przygotowawczych warsztatów dialogowych – był kontynuowany i rozwijany również w trakcie samego spektaklu. Zainteresowani widzowie performansu mogą stać się jego współuczestnikami. Spontaniczne ich reakcje i wypowiedzi „z ziemi” będą transmitowane i włączane w czasie rzeczywistym do prowadzonych rozmów jako improwizowany suplement i organiczna część nadziemnego dialogu.
Realizacja uświetni nie tylko urodziny CSW Łaźnia, ale także nawiąże do jubileuszu pracy twórczej samego artysty i obchodów jego 80. urodzin. Prezentacja pracy Wodiczki poprzedzi uroczystość nadania twórcy tytułu doktora honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.
„Krzysztof Wodiczko – Wolność: dialog nadziemny”
Termin: 13.10.2023, godz. 18.00*
Miejsce: Taras na dachu Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, ul. Wojciecha Bogusławskiego 1, Gdańsk
Wstęp wolny
Kuratorzy: Jadwiga Charzyńska i Ryszard W. Kluszczyński
*w przypadku złych warunków pogodowych projekt odbędzie się 14.10.2023
