Po niezwykle sugestywnym i przerażająco aktualnym świecie 1984 George’a Orwella, w naszym cyklu Klasyki literatury z Zysk i S-ka przenosimy się do monumentalnej epopei Lwa Tołstoja – Wojna i pokój. To dzieło uznawane za jedno z największych osiągnięć literatury światowej, które w nowym wydaniu od Zysk i S-ka zachwyca nie tylko kunsztem narracyjnym, ale również odświeżonym tłumaczeniem. Zanurzmy się w tę wielowymiarową opowieść o losach ludzi wplecionych w burzliwe wydarzenia wojen napoleońskich.
Tytuł i znaczenie
Tytuł powieści Wojna i pokój odzwierciedla kontrast między brutalnością konfliktów a spokojem codziennego życia. Często pojawia się błędna interpretacja, jakoby Tołstoj miał na myśli „świat” (ros. „мир” co oznacza zarówno „świat” jak i „pokój”). Sam autor rozwiał wątpliwości, tłumacząc tytuł na język francuski jako „La Guerre et la Paix”, co podkreśla, iż chodzi o przeciwstawienie wojny i pokoju – zarówno w wymiarze globalnym, jak i wewnętrznym.
Wymowa powieści
Tołstoj w swojej epopei ukazuje fatalizm historii, wierząc, iż to narody, a nie jednostki, są wykonawcami dziejowego losu. Jedność rosyjskiego społeczeństwa, szczególnie w chwilach zagrożenia, oraz triumf „wojny sprawiedliwej” nad ekspansywną to główne wątki historiozoficzne. Poprzez bogactwo postaci i zdarzeń, powieść staje się uniwersalnym przesłaniem o moralności, losie i relacjach międzyludzkich.
Bohaterowie i relacje
W Wojnie i pokoju poznajemy losy wielu postaci, takich jak Rostowowie, Bołkońscy czy Bezuchowowie. Każda z rodzin symbolizuje różne aspekty życia – od wartości rodzinnych po ambicje i tragedie. Szczególnie wyraźny jest kontrast między Bołkońskimi, żyjącymi w emocjonalnym chaosie, a Rostowami, których tradycyjne więzi rodzinne nadają im stabilność.
Historyczne tło
Powieść Tołstoja to nie tylko fikcyjna opowieść, ale również wierne odwzorowanie epoki wojen napoleońskich. Opisuje najważniejsze wydarzenia, takie jak bitwa pod Borodino czy pożar Moskwy, które stają się areną dla moralnych wyborów bohaterów. W ten sposób autor ukazuje zderzenie osobistych dramatów z wielkimi wydarzeniami historycznymi.
Przekłady i ekranizacje
Wojna i pokój była wielokrotnie tłumaczona na język polski, a także adaptowana na ekran. Najbardziej znane wersje to monumentalny film Siergieja Bondarczuka oraz brytyjski miniserial z 2016 roku. Te adaptacje pokazują, iż powieść Tołstoja wciąż fascynuje kolejne pokolenia, zachwycając bogactwem treści i uniwersalnością przesłania.
Dziedzictwo literackie
Wojna i pokój to nie tylko wielkie dzieło literatury rosyjskiej, ale także światowej. Tołstoj stworzył uniwersalną epopeję o ludzkim losie, rodzinie i historii, która inspiruje i zmusza do refleksji nad tym, jak wielkie wydarzenia wpływają na życie jednostek. Dla czytelników to podróż w czasie i przestrzeni, pełna lekcji historii i życia.
Autor i zdjęcia: Joanna Tulo
