Dziś kino to ogromny przemysł, emocje zamknięte w kadrach i historie, które poruszają miliony ludzi na całym świecie. Ale kiedyś był to zaledwie techniczny eksperyment – próba złapania ruchu, zanim jeszcze ktoś pomyślał o gwiazdach filmowych, Oscarach i czerwonym dywanie.
Początki
Na długo przed wynalezieniem kamery filmowej ludzie starali się zrozumieć i przedstawić ruch. Już w starożytnych kulturach pojawiały się sekwencyjne przedstawienia postaci w różnych fazach działania. W XIX wieku, wraz z rozwojem optyki, skonstruowano urządzenia, które pozwalały na tworzenie iluzji ruchu dzięki gwałtownie zmieniających się obrazków. Przykładem może być zoetrop, czyli cylindryczne urządzenie z namalowanymi obrazkami wewnątrz, które podczas obrotu tworzyło animację widoczną przez szczeliny. Choć były to jedynie zabawki, odegrały istotną rolę w przygotowaniu gruntu pod późniejsze wynalazki.
Pierwsze eksperymenty z rejestracją ruchu
Jednym z pionierów, którzy zbliżyli się do idei filmu, był angielski fotograf Eadweard Muybridge. W 1878 roku przeprowadził on eksperyment polegający na fotografowaniu biegnącego konia dzięki serii aparatów ustawionych wzdłuż toru. Powstały w ten sposób zestaw zdjęć mógł być później odtworzony jako sekwencja przedstawiająca płynny ruch. Muybridge udowodnił, iż dzięki technologii można uchwycić i analizować ruch w sposób niedostępny dla ludzkiego oka.
Narodziny kinematografu
Prawdziwa rewolucja nadeszła w 1895 roku we Francji. Dwaj bracia, Auguste i Louis Lumière, skonstruowali urządzenie nazwane kinematografem. Była to maszyna, która pozwalała zarówno nagrywać, jak i wyświetlać ruchome obrazy. 28 grudnia tego roku w paryskiej kawiarni Salon Indien du Grand Café odbył się pierwszy publiczny pokaz filmowy. Zgromadzona publiczność zobaczyła kilkuminutowe filmy, między innymi przedstawiające robotników wychodzących z fabryki czy pociąg wjeżdżający na stację. To właśnie ten moment uznawany jest za symboliczne narodziny kina. Reakcja widzów była niezwykła. W tamtych czasach obraz poruszający się na ścianie był czymś zupełnie niespotykanym. Legenda głosi, iż niektórzy z przerażeniem opuścili salę, sądząc, iż zbliżający się pociąg naprawdę wyjedzie z ekranu.
Od dokumentu do fantastyki
Początkowo filmy Lumière’ów miały charakter czysto dokumentalny. Ukazywały życie codzienne bez jakiejkolwiek fikcji czy narracji. Jednak gwałtownie pojawił się ktoś, kto dostrzegł w nowym medium znacznie większy potencjał. Georges Méliès, iluzjonista i entuzjasta nowinek technicznych, zaczął tworzyć pierwsze filmy fabularne. Jego najbardziej znane dzieło, Podróż na Księżyc, pokazało widzom coś zupełnie nowego. Film nie tylko opowiadał wymyśloną historię, ale także wprowadzał efekty specjalne i teatralną inscenizację. Méliès pokazał, iż kino może być czymś więcej niż tylko oknem na rzeczywistość. Może być narzędziem do tworzenia wyobrażonych światów i niezwykłych przygód. W jego ślady poszli kolejni twórcy, a kino z każdym rokiem zyskiwało na popularności.
Kino i jego światowy sukces
W ciągu kilku lat od paryskiego pokazu kinematograf trafił do wielu państw Europy, a następnie do Stanów Zjednoczonych. Tam rozpoczął się dynamiczny rozwój przemysłu filmowego. Powstawały pierwsze studia, a Nowy Jork i Chicago stały się ośrodkami produkcji filmowej. Z czasem jednak centrum przeniosło się na zachodnie wybrzeże, gdzie narodziło się słynne Hollywood. Wytwórnie filmowe zaczęły produkować coraz bardziej złożone filmy. Pojawiali się pierwsi zawodowi aktorzy filmowi, a kino z prostych kilku lub kilkunastosekundowych scen stało się pełnoprawną sztuką narracyjną. Z czasem filmy zyskały dźwięk, kolor i jeszcze większe możliwości techniczne.
