Plebiscyt Cuda Polski już od kilku lat wyłania najbardziej niezwykłe miejsca naszego kraju – te znane i te dopiero odkrywane. W tegorocznej edycji oddano rekordową liczbę 200 tysięcy głosów, wybierając 16 laureatów – po jednym z każdego województwa.
Redaktor naczelny „National Geographic Polska”, Łukasz Załuski, podkreślił, iż tegoroczne głosowanie cieszyło się wyjątkowym zainteresowaniem i ogromną mobilizacją lokalnych społeczności.
Reprezentantem województwa świętokrzyskiego w tegorocznym plebiscycie było Grodzisko w Stradowie – potężny kompleks osadniczo-obronny z czasów plemienia Wiślan, położony między Chrobrzem a Skalbmierzem. Zajmuje powierzchnię około 25 hektarów i jest uznawane za największe grodzisko w Polsce.
Gród adekwatny, zwany „Zamczyskiem”, ma wały o wysokości do 12 metrów i szerokości około 20 metrów. W jego skład wchodzą trzy podgrodzia: Barzyńskie, Mieścisko i Waliki. Całość otaczała sucha fosa, a z wysokości 350 m n.p.m. rozciąga się widok aż po Beskidy.
Badacze szacują, iż Stradów funkcjonował od IX do XI wieku. Był wówczas ważnym ośrodkiem plemiennym i schronieniem dla okolicznej ludności w razie najazdów. W czasach państwa Piastów gród zachował znaczenie administracyjne i militarne, choć ostatecznie został opuszczony po pożarze w połowie XI wieku.
Tytuł „Cudu Polski” zbiega się w czasie z zakończeniem dużej inwestycji, która odmieniła oblicze Stradowa. W maju 2025 roku otwarto odnowione grodzisko w ramach projektu „Tradycje i Historia wsi Stradów – nowa odsłona grodziska”.
Dziś Grodzisko w Stradowie to nie tylko obiekt archeologiczny, ale również pełnoprawna atrakcja turystyczna regionu – doskonała na weekendową wycieczkę, lekcję historii w terenie czy fotograficzną wyprawę.
Lista tegorocznych „Cudów Polski 2025”
Wśród wyróżnionych miejsc znalazły się m.in.:
-
Dolnośląskie: Kraina Wygasłych Wulkanów
-
Lubelskie: Muzeum Synagogalne we Włodawie
-
Podkarpackie: Zamek w Krasiczynie
-
Śląskie: Sztolnia Królowa Luiza w Zabrzu
-
Wielkopolskie: Wzgórze Lecha w Gnieźnie
-
Świętokrzyskie: Grodzisko w Stradowie
