Morderstwo, kilku podejrzanych i detektyw, który – kierując się dedukcją, błyskotliwością i odrobiną szczęścia – dochodzi do prawdy. To właśnie esencja klasycznego "whodunitu", gatunku, który narodził się w literaturze, a jego królową niezmiennie pozostaje Agatha Christie. To ona dała światu Herkulesa Poirota i pannę Marple. I to ona głównie sprawiła, iż do dziś miliony czytelników i widzów zadają sobie pytanie: "kto zabił?".
Najlepsze seriale kryminalne "whodunit". Jak u Sherlocka i Agathy Christie
W zestawieniu skupiam się właśnie na serialach utrzymanych w duchu Christie i Sherlocka Holmesa – często z przymrużeniem oka i przyjemnych, czasem retro, czasem z nutą pastiszu (czyli zupełnie innych od mrocznych kryminałów i gęstego nordic noir). Idealne na wieczór z herbatą, kotem na kolanach i notatnikiem w dłoni.
1. Rezydencja (2025)
Co się dzieje, gdy ktoś zostaje zamordowany… w Białym Domu? Śledztwo prowadzi ekscentryczna detektyw Cordelia Cupp (świetna Uzo Aduba), a w tle mamy cały wachlarz podejrzanych i pałacowe intrygi. To stylowy miks gry "Cluedo" i serii "Na noże", pełen humoru i twistów.
Obejrzysz na: Netflix
2. Zbrodnie po sąsiedzku (2021-)
Troje sąsiadów z nowojorskiego apartamentowca (Steve Martin, Martin Short i Selena Gomez) zaczyna nagrywać podcast o morderstwach – i przypadkiem sami trafiają w sam środek zbrodni. Urocze, zabawne, wciągające, a przy tym zaskakująco dobrze napisane i świetnie zagrane.
Obejrzysz na: Disney+
3. Grantchester (Netflix)
Wioska pod Cambridge, lata 50., whisky, rowery i pastor, który… rozwiązuje zagadki morderstw. Sidney, a potem Will i Alphy (zastępowani przez nowych aktorów), działają u boku zgorzkniałego inspektora Geordiego Keatinga. Klimatyczne, ciepłe, z nutą moralności i mnóstwem trupów w angielskich ogrodach.
Obejrzysz na: Canal+
4. Vera (2011-2025)
Detektyw Vera Stanhope (fenomenalna Brenda Blethyn) nosi znoszony płaszcz i kapelusz, mieszka na odludziu i ma ostry język, ale nikt tak jak ona nie łączy faktów i nie wchodzi ludziom pod skórę. Każdy odcinek to osobna sprawa – to pełnokrwisty brytyjski kryminał z duszą.
Obejrzysz na: Canal+
5. Deadloch (2023-)
Małe australijskie miasteczko i seria zgonów, które ściągają do pracy bardzo różne policjantki. To pastisz klasycznego kryminału, z dużą dawką czarnego humoru, queerowych wątków, kobietach w roli głównych i zaskakująco dobrą intrygą. Świetnie się bawi konwencją!
Obejrzysz na: Prime Video
6. Pełne morze (2019-2020)
Stylowe, hiszpańskie whodunit osadzone na luksusowym transatlantyku w latach 40. Siostry Villanueva wpadają w sam środek morderczej intrygi – z romansami, tajemnicami i szczyptą melodramatu. Piękne kostiumy, duszna atmosfera i trup w zamkniętym pokoju – wszystko odhaczone.
Obejrzysz na: Netflix
7. Sherlock (HBO Max)
Współczesna wersja przygód Sherlocka Holmesa (znakomity Benedict Cumberbatch) i doktora Watsona (równie świetny Martin Freeman) to styl, tempo, ironiczny humor, emocje i chemia absolutna. Każdy odcinek to mini film pełen logicznych łamigłówek, odniesień do powieści Arthura Conana Doyle'a i wybitnych dialogów. Dla tych, co lubią skomplikowane śledztwa, wykręcające mózg dedukcje i cięte riposty.
Obejrzysz na: Netflix
8. Poirot (1989–2013)
David Suchet jako Herkules Poirot to legenda – pedantyczny, elegancki, z belgijskim akcentem i... detektywistycznym geniuszem. Ekranizacje Christie są wierne oryginałom i wciągają jak najlepsze puzzle. A każdy odcinek to zamknięta, perfekcyjnie skonstruowana zagadka. Klasyka.
Obejrzysz na: Canal+, Polsat Box Go, CDA Premium
9. Afterparty (2022-2023)
Po imprezie zostaje znalezione ciało – a każdy z uczestników opowiada swoją wersję wydarzeń w innym odcinku i w... innym gatunku filmowym! To postmodernistyczny, millenialsowy whodunit z pomysłem, pazurem i dla fanów kryminalnych komedii.
Obejrzysz na: Prime Video, Apple TV+
10. Marlow: Klub zbrodni (2024-)
W spokojnym miasteczku Marlow powstaje żeński klub literacki – ale okazuje się, iż jego członkinie lepiej radzą sobie z tropieniem morderców niż policja. Brytyjski klimat, nieco ironii i kobieca siła w duchu Christie. Przytulny kryminał nie tylko na jesień.
Obejrzysz na: Canal+, CDA Premium
11. Ojciec Brown (2013–)
Adaptacja opowiadań G. K. Chestertona z Markiem Williamsem, czyli filmowym panem Weasleyem z "Harry'ego Pottera", w roli głównej. Główny bohater – niepozorny ksiądz – rozwiązuje zagadki kryminalne w wiejskiej Anglii. Retro, urocze, z morałem, humorem i dużą sympatią do ludzkich słabości. Idealne na leniwe popołudnie.
Obejrzysz na: Canal+, CDA Premium
12. Napisała: Morderstwo (1984-1996)
Kolejny klasyk na liście. Jessica Fletcher (Angela Lansbury) to pisarka kryminałów i samozwańcza detektywka, która gdzie się nie pojawi – tam trup. Kultowy amerykański serial z lat 80., pełen sympatycznego absurdu i zagadek z twistem. Dziś retro – ale wciąż daje dużo frajdy.
Obejrzysz na: Prime Video, SkyShowtime
13. Śmierć pod palmami (2011-)
Egzotyczna karaibska wyspa, kolorowe koszule, palmy… i nieustannie pojawiające się trupy. Brytyjski inspektor – zawsze trochę nie na miejscu – rozwiązuje tu zbrodnie w stylu klasycznego "zamkniętego pokoju", wspierany przez lokalną ekipę. Każdy odcinek to osobna zagadka, pełna uroczych absurdów, tropikalnego klimatu i... słońca, które w whodunitach wcale nie jest takie częste.
