Izabelle za rok 2022 wręczone!

Zdjęcie: fot. Władysław Nielipiński

Posiedzenie Kapituły XXI Konkursu „Izabella” odbyło się 12 kwietnia 2023 roku w siedzibie Muzeum – Zamek Górków w Szamotułach.

W tym roku w skład jury weszli:

• prof. dr hab. Jan Święch – kierownik Zakładu Teorii Muzealnictwa i Dokumentacji Etnograficznej, Uniwersytet Jagielloński – przewodniczący kapituły
• Paweł Jaskanis – dyrektor Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
• Witold Przewoźny – etnograf, reprezentant Fundacji Muzeów Wielkopolskich
• Waldemar Rataj – dyrektor Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej
• prof. dr hab. Bogumiła Rouba – Wydział Sztuk Pięknych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
• dr hab. Michał Franciszek Woźniak, prof. UMK – Wydział Sztuk Pięknych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Do tegorocznej edycji „Izabelli” zgłoszonych zostało 69 aplikacji konkursowych.

Muzea oceniane były w pięciu kategoriach: działalność wystawiennicza, działalność edukacyjna, działalność naukowa i wydawnicza, działalność promocyjna i popularyzatorska oraz opieka nad dziedzictwem kultury, konserwacje, inwestycje.

LAUREACI

Po przeanalizowaniu nadesłanych prac konkursowych, kapituła wyłoniła następujących laureatów:

DZIAŁALNOŚĆ WYSTAWIENNICZA

Nagroda Pierwsza

• Muzeum Narodowe w Poznaniu, „Tradycja i nowoczesność. Sztuka w międzywojennym Poznaniu. Stowarzyszenie Artystów Wielkopolskich „Plastyka” 1925-1939″
Uzasadnienie: Nagroda za niezwykle udany i piękny balans między eksponowaniem autonomicznych dzieł sztuki i jednoczesne scalanie ich w jedną przestrzeń wizualną.

Nagroda Druga

• Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, „Sześć-ścian przeszłości. Skarbiec z Ostrowa Lednickiego”
Uzasadnienie: Nagroda za alternatywny sposób prezentacji tego, co jest szczątkowo zachowane jako skarby archeologiczne, z tym co dzisiaj na co dzień używamy. Za udane wprowadzenie do oczekiwanej wystawy stałej.

Nagroda Trzecia

• Muzeum Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956, oddział Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości w Poznaniu, „Czekając na prawdę… Piotr Majchrzak 1963-1982”
Uzasadnienie: Nagroda za wstrząsającą formę przypomnienia tragedii i czekania na prawdę; za niespotykaną na wystawach formułę kuratorskiej roli oskarżyciela. Niewątpliwym sukcesem tej wystawy jest to, iż śledztwo zostało wznowione.

• Muzeum Regionalne w Jarocinie, „Z przeszłości ziemi jarocińskiej” – nowa wystawa stała Muzeum Regionalnego w Jarocinie
Uzasadnienie: Nagroda za oczekiwaną w nowej siedzibie Pałacu Radolińskich wystawę stałą o imponującym rozmachu, z nadzieją na kolejne jej odsłony.

Wyróżnienie

• Muzeum Stanisława Staszica w Pile, „Stanisław Staszic. Życie i działalność”
Uzasadnienie: Nagroda za nietuzinkową, piękną wystawę biograficzną istotną nie tylko dla regionu Piły.

• Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, „Łazarski od spodu”
Uzasadnienie: Wyróżnienie za zdolność wciągnięcia dawnych i współczesnych mieszkańców okolic poznańskiego Rynku Łazarskiego w budowaniu lokalnej tożsamości dzielnicy.

DZIAŁALNOŚĆ EDUKACYJNA

Nagroda Pierwsza

• Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie, „Warte poznania. Cyfrowe dziedzictwo rolnictwa polskiego w zbiorach Muzeum Narodowego Rolnictwa w Szreniawie” – portal internetowy do celów działalności edukacyjnej, popularyzacji i promocji dziedzictwa rolnictwa polskiego w kraju i za granicą
Uzasadnienie: Nagroda za wybitną realizację wielowątkowego portalu wiedzy, znakomitego narzędzia pomocniczego dla wszystkich zainteresowanych szeroko pojętym dziedzictwem rolniczym. Słowa uznania dla osób zaangażowanych w projekt – „to tytaniczna praca”.

Nagroda Druga

• Muzeum Narodowe w Poznaniu, „Muzealna Akademia Dziecięca w świecie wartości” (od IX.2022 pod zmienionym tytułem: Ze sztuką w świat wartości)
Uzasadnienie: Nagroda za niezwykły projekt dotykający ważnych pojęć abstrakcyjnych, które uporządkowują świat. Nagroda dla Pauliny Broniewskiej – wybitnej edukatorki za wrażliwość, takt i umiejętność wzbudzania zainteresowania i pasji choćby przy trudnych tematach.

Nagroda Trzecia

• Muzeum Ziemi Kępińskiej im. T.P. Potworowskiego w Kępnie, „Śpiewające akwarele”
Uzasadnienie: Nagroda za interesujący pomysł zajęć sensorycznych muzyczno-plastycznych z elementami ekologicznymi.

• Muzeum Okręgowe w Lesznie, „Synagoga Opowiada”
Uzasadnienie: Nagroda za wieloaspektowy program wychodzący w przestrzeń miasta o wielokulturowej i wielowyznaniowej historii.

• Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, „Wypleciona tradycja – śladami wielkopolskiej plecionki”
Uzasadnienie: Nagroda za ważne działania warsztatowe, materiały filmowe, istotne w zachowaniu dziedzictwa niematerialnego.

DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA I WYDAWNICZA

Nagroda Pierwsza

• Muzeum Narodowe w Poznaniu, „Gołuchowskie luoghi ritirati. Kolekcja rycin i rysunków Izabeli z Czartoryskich Działyńskiej” (Studia i Monografie Muzeum Narodowego w Poznaniu, tom 1)
Uzasadnienie: Nagroda za kolejny, niezwykle cenny, znakomicie napisany i wydany katalog zbiorów oraz przyczynek do historii kolekcjonerstwa rycin.

Nagroda Druga

• Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, „Między ziemią, wodą i powietrzem. Metody nieinwazyjne a dziedzictwo archeologiczne Lednickiego Parku Krajobrazowego”
Uzasadnienie: Nagroda za opublikowanie unikatowych w skali kraju badań, niezwykle ważnych dla naukowców także z poza nauk archeologicznych.

Nagroda Trzecia

• Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie, „„Zużyj i zgładź”. Elhanan Sombek, więzień obozów pracy przymusowej dla Żydów / „Use and kill”. Elhanan Sombek, a prisoner of forced labour camps for Jews”
Uzasadnienie: Nagroda za niezwykle ważną, poruszającą publikację wspomnień Elbana Sombeka więźnia obozu.

• Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, „Stanowisko 15c. Wyniki badań archeologicznych” pod red. Ł. Kaczmarka, A. Różańskiego, w serii „Wczesnośredniowieczne Gniezno”, t. II, Gniezno 2022
Uzasadnienie: Nagroda za niezwykły projekt prezentacji wyników dawnych badań archeologicznych, dotychczas niepublikowanych, prowadzonych na stanowisku Gniezno–Góra Lecha tak istotnych dla wszystkich badaczy zajmujących się problematyką okresu wczesnego średniowiecza.

DZIAŁALNOŚĆ PROMOCYJNA I POPULARYZATORSKA

Nagroda Pierwsza

• Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie, „Rolnicza opowieść”
Uzasadnienie: Nagroda za stworzenie alternatywnych ścieżek zwiedzania muzealnych ekspozycji stałych, w formach zapisu dźwiękowego dostępnego w kilku wariantach dostosowanych do różnych potrzeb odbiorców.

Nagroda Druga

• Rezerwat Archeologiczny Genius loci, oddział Muzeum Archeologicznego w Poznaniu, „Wyspa”
Uzasadnienie: Nagroda za realizację bardzo konsekwentnego projektu promocyjnego, pozwalającego na wprowadzenie w przestrzeń wyspy katedralnej nowych działań i wydarzeń.

• Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. W. Stachowiaka w Trzciance, „Kręci mnie tradycja Mysie opowieści, czyli co w ścianie piszczy”
Uzasadnienie: Nagroda za znakomitą, nowatorską formę promocji wśród młodych ludzi roli muzeum jako miejsca przyjaznego, tajemniczego, pełnego ciekawych i fascynujących przygód.

Nagroda Trzecia

• Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie, „Żabikowo Wirtualnie”
Uzasadnienie: Nagroda za niezwykłe narzędzie dające możliwość bycia „oprowadzonym” po terenie byłego niemieckiego obozu przez byłego więźnia.

OPIEKA NAD DZIEDZICTWEM KULTURY, KONSERWACJE, INWESTYCJE

Nagroda Główna GRAND PRIX

• Muzeum Narodowe w Poznaniu, „Wystawa konserwatorska „Rama do obrazu”, w ramach nowego cyklu działań konserwatorskich „Z bliska. Spotkania z konserwacją””
Uzasadnienie: Nagroda główna konkursu przyznana za zupełnie niekonwencjonalne pokazanie roli konserwacji, trudnej i specjalistycznej pracy twórczej, rzadko dostrzeganej i docenianej w „muzealnym życiu”. Wystawa i wszelkie działania edukacyjne służyły tak ważnej popularyzacji idei konserwatorskich oraz umiejętności wykonawczych muzealnych konserwatorów. Była to jedna z najważniejszych chwil chwały konserwacji i jej znakomitych mistrzów.

Nagroda Pierwsza

• Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. W. Stachowiaka w Trzciance, „Renowacja pomnika – świadka historii”
Uzasadnienie: Nagroda za uratowanie ważnego pomnika oraz miejsca zapomnianej, miejscowej tożsamości. Kapituła Konkursu doceniła tą niezwykłą i istotną rolę jaką spełniło tu Muzeum – instytucja ochrony pamięci.

Nagroda Druga

• Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, „Konserwacja zabytkowego sztandaru Towarzystwa Powstańców i Wojaków ze Zdziechowy znajdującego się w zbiorach Wielkopolskiego Parku Etnograficznego w Dziekanowicach. Konserwacja zewnętrzna”
Uzasadnienie: Nagroda za uratowanie historycznej pamiątki lokalnych walk narodowowyzwoleńczych i cennego obiektu muzealnego, który znajdzie miejsce w stałej ekspozycji.

Nagroda Trzecia

• Muzeum Okręgowe w Lesznie, „Konserwacja sztandaru ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Lesznie”
Uzasadnienie: Wyróżnienie za profesjonalizm wzorcowo przeprowadzonych prac konserwacji tkanin, dokumentacji i przywrócenia ważnego obiektu do możliwości jego eksponowania.

Nagroda Specjalna

• Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII w Poznaniu, oddział Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości w Poznaniu, „Renowacja i adaptacja Fort VII w Poznaniu dla zachowania dziedzictwa kulturowego. Etap I i II”

Wyróżnienie Specjalne

• Muzeum w Lewkowie Zespół Pałacowo – Parkowy, „Konserwacja, renowacja i modernizacja Zespołu Pałacowo – Parkowego w Lewkowie”

Uzasadnienie: Obie nagrody przyznano w dowód uznania dla wielkich projektów rewitalizacji i przywrócenia funkcji publicznych wyjątkowo cennych obiektów historycznych i muzealnych z pełnym docenieniem zaangażowania władz samorządowych.

NAGRODA SPECJALNA

Zgodnie z konwencją Konkursu na wniosek Zarządu Fundacji Muzeów Wielkopolskich, zaproponowano przyznanie nagród specjalnych, doceniających postaci szczególnie zasłużonych dla wielkopolskiego muzealnictwa.

• prof. zw. dr hab. Andrzej M. Wyrwa

Nagroda „Izabella” związana jest z postacią Izabeli Czartoryskiej, założycielki pierwszego polskiego muzeum w Świątyni Sybilli w Puławach, które dało początek Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Organizatorami konkursu są Fundacja Muzeów Wielkopolskich oraz Samorząd Województwa Wielkopolskiego, który wspiera przedsięwzięcie także finansowo. Od pierwszej edycji w roku 2007 nagrodzie patronuje Marszałek Województwa Wielkopolskiego.

Tegoroczną galę uświetnił koncert w wykonaniu: Maciej Rychły i Mateusz Rychły