Iryna Cybuch, Sophie i Hans Schollowie i Marian Turski uhonorowani tytułem „Sprawiedliwego”

Zdjęcie: Polityka


Fundacja Ogród Sprawiedliwych przyznała 16 grudnia, podczas uroczystości w Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, tytuł „Sprawiedliwego” czterem osobom, w tym Marianowi Turskiemu, wieloletniemu redaktorowi „Polityki” i współtwórcy Polin. W ten sposób Fundacja Ogród Sprawiedliwych promuje pamięć o osobach, „które w czasach próby stanęły w obronie ludzkiej godności i wolności” – przeciw totalitaryzmom i zbrodniom przeciwko ludzkości, zarówno w XX w., jak i współcześnie.

Tegoroczni „Sprawiedliwi” to:

Sophie Scholl (1921–1943) i Hans Scholl (1918–1943) – współzałożyciele organizacji Biała Róża, symbolu moralnego oporu wobec nazistowskiego totalitaryzmu. W swoich ulotkach i działaniach apelowali do niemieckiego społeczeństwa o cywilną odwagę i sprzeciw wobec zbrodni reżimu. Zapłacili za to najwyższą cenę. Samotna, ale nieugięta postawa rodzeństwa stała się po wojnie jednym z etycznych fundamentów odradzającej się demokracji w Niemczech.

Marian Turski (1926–2025) – ocalały z Auschwitz, świadek dwóch marszów śmierci, rzecznik pamięci i strażnik ludzkiej godności. Całym swoim życiem potwierdzał, iż słowa „nie bądź obojętny” stanowią nie tylko ostrzeżenie, ale także fundament budowania wspólnoty opartej na odpowiedzialności i wzajemnym szacunku. Był przez dziesięciolecia redaktorem „Polityki”, twórcą Nagrody Historycznej naszego tygodnika.

Czytaj też: Auschwitz nie spadło z nieba. Nie bądźcie obojętni

Iryna Cybuch (1989–2024) – ukraińska sanitariuszka i dziennikarka, młoda kobieta, która świadomie porzuciła karierę zawodową, by ratować rannych na froncie. W swojej działalności podkreślała, iż naród istnieje dzięki pamięci. „Potrzebujemy strategii pamięci. Pamiętamy dla tych, którzy po nas przyjdą” – pisała na swoim blogu. Z jej inicjatywy każdego dnia o godz. 9 cała Ukraina zatrzymuje się na minutę, by uczcić pamięć poległych. Dziś jest to także gest pamięci o niej – o jej odwadze, determinacji i pragnieniu wolności.