Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim jest znane z bogatej kolekcji artefaktów z różnych epok, które rzucają światło na historię naszego regionu. W tym miesiącu dołączyło do zbiorów szczególne znalezisko – żelazko kominkowe, wykonane w Fabryce Odlewów Żelaznych „Neptun” w Końskich.
Pierwsze żelazka pojawiły się już w starożytnych Chinach. Początkowo były to metalowe, często mosiężne naczynia wypełnione w środku węglem, przypominające dzisiejsze rondle. Pierwsze przedmioty, które stanowiły prototyp naszych współczesnych żelazek, były wynalazkiem średniowiecznym, wykonanym z żelaza. Kształt i funkcjonalność tego niezbędnego elementu wyposażenia domu ewoluowały wraz z dalszym rozwojem hutnictwa.
Jak informuje Maciej Jaśkiewicz, asystent w dziale historii Muzeum Historyczno-Archeologicznego z Ostrowca Świętokrzyskiego, znaczącym producentem żeliwnych żelazek w dwudziestoleciu międzywojennym były zakłady „Neptun” z Końskich.
– Żelazko składa się z dwóch głównych części. Pierwszą z nich jest metalowy korpus z pustym środkiem, do którego wkładano rozgrzany węgiel, który przekazywał ciepło na stopę żelazka. Drugą częścią jest ruchoma pokrywa z integralnym kominem – wyjaśnia.
Co ciekawe, mimo archaicznego wyglądu, zabytek ten był używany jeszcze niedawno w wielu polskich domach.
– W niektórych regionach Polski takie żelazka używane były choćby do lat 70. XX wieku. Pomimo opatentowania żelazka elektrycznego w drugiej połowie XIX wieku, proces elektryfikacji w naszym kraju postępował stosunkowo powoli – dodaje.
Osoby zainteresowane mogą zobaczyć więcej zabytkowych żelazek w Muzeum Domu Śląskiego w Ziębicach, gdzie znajduje się obszerna kolekcja tych przedmiotów.
