Historia Polski według Stanisława Tyma | Nalewka z malign

Zdjęcie: Stanisław Tym


Oddajemy do Państwa rąk szczególną książkę, którą jeszcze raz chcemy pożegnać naszego redakcyjnego kolegę i przyjaciela. To historia Polski według Stanisława Tyma, spisywana w Jego felietonach na łamach POLITYKI. „Urodziłem się w Małkini w 1937 roku, w lipcu, adekwatnie w drugiej połowie, dokładnie 17”. Każdy fan filmu „Rejs” – uchodzącego za polską komedię wszech czasów – pewnie pamięta te „parę słów o sobie” Stanisława Tyma, debiutującego wtedy w filmowej roli kaowca (dzisiaj powiedzielibyśmy animatora kultury) na wlokącym się po Wiśle statku „F. Dzierżyński”. Dokładnie 17, ale grudnia 2024 r., na cmentarzu Powązkowskim tłumy warszawiaków i przyjezdnych żegnały Stanisława Tyma, już za życia postać legendarną, niepodrabialnego aktora i autora, scenarzystę, reżysera, rysownika, satyryka, komediopisarza. Pisaliśmy, iż wszedł do polskiej kultury jako rejsowy pasażer na gapę, aby już przez następne kilkadziesiąt lat pozostać w roli „pierwszego kaowca kraju”.

Był też (jak w pożegnalnym wpisie nazwał Stanisława Tyma premier Tusk) „pierwszym prezesem RP”, co odnosiło się do – naprawdę kultowej – roli Tyma jako Ryszarda Ochódzkiego, prezesa klubu Tęcza w filmie „Miś” Stanisława Barei. To z tego filmu pochodzi kilkadziesiąt cytatów, powiedzeń, które na stałe weszły do języka polskiego. Ten „miś na skalę naszych możliwości”, choć „oczko mu się odlepiło, temu misiu”; słynne „Łubu dubu, łubu dubu, niech żyje nam prezes naszego klubu”; „Właśnie do ciebie dzwonię, żeby ci powiedzieć, iż nie mogę rozmawiać”; „Przyszedłem wcześniej, gdyż nie miałem co robić”; „Czy konie mnie słyszą?!” itd. Choć deklarował się jako człowiek „głęboko niewierzący”, miał jakiś Boży dar do grepsów, językowych paradoksów, odlotowych skojarzeń, metafor. Dziś byłby pewnie topowym stand-uperem, twórcą wiralowych memów. Zresztą jego specyficzne rysunki (których mały wybór znajduje się także w tej książce) to adekwatnie manualnie robione przez pół wieku pramemy.