Handel w Wigilię zakazany! Kontrole i potężne kary dla firm

Od 1 lutego 2025 r. dzień 24 grudnia, czyli Wigilia Bożego Narodzenia, został oficjalnie wpisany jako ustawowo wolny od pracy. Oznacza to, iż pracownicy zatrudnieni na podstawie kodeksu pracy nie muszą tego dnia stawiać się w pracy, o ile nie zachodzą określone ustawowe wyjątki.

Dla kogo obowiązuje zakaz pracy 24 grudnia?

Zakaz dotyczy szerokiej grupy pracowników – również osób zatrudnionych w handlu. Wyjątki przewidziane są w Kodeks pracy (art. 151 [10]) i dotyczą m.in.:

• służb ratowniczych, ochrony zdrowia, transportu oraz komunikacji
• zakładów działających w systemie ciągłym lub przy pracach remontowych, awaryjnych
• pracowników, których harmonogram przewiduje pracę w święta i niedziele

Jeśli pracodawca wyznaczy pracownikowi 24 grudnia jako dzień roboczy, musi mu udzielić innego dnia wolnego w tym samym okresie rozliczeniowym (najczęściej do 31 grudnia).

Jakie kary grożą za złamanie zakazu?

Głównym podmiotem nadzoru jest Państwowa Inspekcja Pracy (PIP). Inspektorzy mają prawo przeprowadzać kontrole, również bez zapowiedzi.

• Za przekazanie pracy w Wigilię osobom nieobjętym wyjątkami grozi grzywna od 1 000 zł do 30 000 zł.
• W szczególnych przypadkach, zwłaszcza w handlu, kara może sięgnąć choćby 100 000 zł.

Przypomnijmy – sankcja dotyczy pracodawcy lub osoby działającej w jego imieniu, a nie pracownika.

Wolna Wigilia 2025! / Źródło: Canva

Co oznacza to dla firm i jak się przygotować?

Przedsiębiorcy muszą zweryfikować swoje grafiki pracy i upewnić się, iż 24 grudnia nie będą angażować pracowników w działalność, jeżeli nie zachodzą wyjątki prawne. Ważne kroki to m.in.:

• Powiadomienie pracowników o zmianie statusu dnia 24 grudnia.
• Reorganizacja planów pracy w grudniu – zmniejszenie wymiaru czasu pracy lub wydanie odpowiedniego dnia wolnego.
• Konsultacja z prawnikiem lub specjalistą ds. kadr w przypadku firm działających 24 / 7 lub prowadzących usługi wrażliwe (produkcja ciągła, logistyka, opieka zdrowotna).

Firmy handlowe muszą szczególnie uważać: zakaz pracy tego dnia obejmuje placówki handlowe oraz osoby na umowach cywilnoprawnych w handlu.

ZOBACZ TAKŻE: Dni wolne za oddanie krwi zostaną zniesione? Nowy pomysł budzi kontrowersje

Wprowadzenie 24 grudnia jako dnia wolnego od pracy to istotna zmiana zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Z jednej strony daje możliwość spokojnej Wigilii, z drugiej stanowi wyzwanie organizacyjne i prawne dla przedsiębiorstw. Niezastosowanie się do przepisów może skutkować bardzo wysokimi karami.

Źródło: Canva, www.pip.gov.pl