W Zamku Królewskim w Sandomierzu odbyła się w poniedziałek (7 kwietnia) uroczysta gala z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków. W wydarzeniu uczestniczyła wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, Bożena Żelazowska, pełniąca również funkcję Generalnego Konserwatora Zabytków. W swoim wystąpieniu zapowiedziała starania o dodatkowe środki z Ministerstwa Finansów na rzecz ochrony zabytków.
Wiceminister podziękowała wszystkim osobom zaangażowanym w ratowanie i pielęgnowanie dziedzictwa kulturowego, podkreślając ich wkład w zachowanie cennej spuścizny historycznej. Poinformowała również o pracach nad aktualizacją ustawy o ochronie zabytków, obowiązującej od ponad dwóch dekad. Celem zmian jest lepsze dostosowanie przepisów do realiów prawa samorządowego i unijnego oraz uproszczenie procedur przyznawania dotacji dla właścicieli obiektów zabytkowych, w tym samorządów.
Podczas swojego przemówienia Bożena Żelazowska zaznaczyła, iż zabytki mają istotny wpływ na rozwój turystyki i lokalnych gospodarek. Zauważyła również rosnącą świadomość społeczną w zakresie troski o dziedzictwo narodowe.
W trakcie gali wręczono 10 złotych odznak „Za opiekę nad zabytkami”. Wyróżnienia otrzymali m.in. konserwatorzy, osoby działające na rzecz ratowania obiektów zniszczonych podczas ubiegłorocznych powodzi oraz pracownicy Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Wśród nagrodzonych znaleźli się również Daniel Czernek ze Świętokrzyskiego Urzędu Ochrony Zabytków i Waldemar Gliński – emerytowany archeolog, niegdyś kierujący Pracownią Badań Archeologicznych.
Uhonorowano także Magdalenę Lisowską, której przyznano odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.
Wicewojewoda świętokrzyski Michał Skotnicki wyraził uznanie dla konsekwencji działań na rzecz ochrony zabytków, niezależnie od zmian politycznych. Podkreślił, iż troska o dziedzictwo stanowi fundament tożsamości i kultury narodowej.
We wtorek (8 kwietnia) na Zamku Królewskim w Sandomierzu odbędzie się konferencja poświęcona wyzwaniom, przed którymi stoi ochrona zabytków w kontekście postępującej urbanizacji, cyfryzacji oraz zmian cywilizacyjnych.
Odznaczeni podczas uroczystości Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków 2025:
Odznaka „Za opiekę nad zabytkami”:
- Maria Badeńska-Stapp – złota odznaka „Za opiekę nad zabytkami”
- Ewa Barlik – złota odznaka „Za opiekę nad zabytkami”
- Katarzyna Czerlunczakiewicz – złota odznaka „Za opiekę nad zabytkami”
- Daniel Czernek – złota odznaka „Za opiekę nad zabytkami”
- Waldemar Gliński – złota odznaka „Za opiekę nad zabytkami”
- Anna Michalska – złota odznaka „Za opiekę nad zabytkami”
- Daria Olewińska – złota odznaka „Za opiekę nad zabytkami”
- Patrycja Podgarbi – złota odznaka „Za opiekę nad zabytkami”
- Henryk Woźniakowski – złota odznaka (2024)
- Elżbieta Wyrwińska – złota odznaka „Za opiekę nad zabytkami”
Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”:
- Magdalena Lisowska – odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”