
W 2025 roku mija równo sto lat od powstania zamysłu Wytwórni Filmów Espe-Film – pierwszego studia filmowego na Górnym Śląsku, założonego przez Stefana i Antoniego Pierzchalskich w Siemianowicach Śląskich. Z tej okazji firma Lokalne Dziedzictwo LH Marcin Wądołowski oraz Siemianowickie Centrum Kultury zapraszają na wyjątkową wystawę „Filmowa dusza miasta – zapomniane śląskie Hollywood”, poświęconą historii, ludziom i dziedzictwu tego niezwykłego przedsięwzięcia.
Wystawa prezentuje fenomen Espe-Filmu – rodzinnej wytwórni, która w latach 20. XX wieku stworzyła na Górnym Śląsku prawdziwe studio filmowe, porównywane przez ówczesną prasę do hollywoodzkich wytwórni. To właśnie tutaj, w industrialnych Siemianowicach, powstało atelier z halą zdjęciową, laboratoriami i szkołą aktorską, a w 1928 roku nakręcono pierwszy film fabularny po polskiej stronie Górnego Śląska – „Niewolnicy życia. Za grzechy ojców”.
Ekspozycja opowiada historię wytwórni – od narodzin pomysłu Stefana Pierzchalskiego, przez działalność szkoły filmowej i produkcję filmową, po dramatyczny upadek firmy i jej współczesne odkrywanie. Na wystawie zobaczyć można reprodukcje zdjęć archiwalnych, kadry z zachowanego fragmentu filmu, materiały prasowe i reklamy Espe-Filmu z lat 20. XX wieku.
Wernisaż wystawy odbędzie się 24 października o godz. 17.00 w SCK Zameczek. W programie:
- oficjalne otwarcie wystawy,
- panel dyskusyjny z udziałem m.in.: prof. Andrzeja Gwoździa, dra Marcina Wądołowskiego, dra Jakuba Halora,
- pokaz zachowanych fragmentów filmu „Niewolnicy życia. Za grzechy ojców” z 1928 roku.
Wystawa jest nie tylko podróżą w czasie, ale także próbą przywrócenia pamięci o ludziach, którzy odważyli się marzyć o filmie na Śląsku. Projekt wpisuje się w działania na rzecz ochrony i popularyzacji lokalnego dziedzictwa kulturowego. To hołd dla siemianowickich pionierów filmu – dla ich odwagi, marzeń i światła reflektorów, które rozbłysło tu po raz pierwszy sto lat temu.
Wstęp wolny.
- Data rozpoczęcia: 24 października 2025 r., godz. 17.00
- Data zakończenia wystawy: 31 października 2025
- Miejsce: SCK Zameczek (ul. Oświęcimska 1, Siemianowice Ślaskie)
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury Kultura – Interwencje. Edycja 2025.
Patroni medialni: TVP3 Katowice, Polskie Radio Katowice





