Feministyczny hit PRL-u? W latach 80. Rodowicz i Osiecka stworzyły hymn dla kobiet

viva.pl 7 godzin temu

Zdjęcie: PAP/Krzysztof Świderski

Lata 80. nie były łaskawe dla kobiet. W szarej codzienności PRL-u to one trzymały wszystko w ryzach – dom, dzieci, zakupy, emocje. Maryla Rodowicz doskonale to widziała i czuła. Po rozstaniu z Krzysztofem Jasińskim samotnie wychowywała dzieci i wzięła na siebie ciężar życia codziennego. Nic więc dziwnego, iż marzyła o piosence, która odda głos tym „cichym bohaterkom”. Poprosiła Agnieszkę Osiecką o tekst o „polskiej madonnie, polskiej umęczonej kobiecie”. Tak narodził się utwór, który miał mówić o tych, które nigdy nie miały czasu, by usiąść i odpocząć.

Utwór „Polska Madonna” Maryli Rodowicz – hymn kobiet, które niosły na barkach cały świat

Agnieszka Osiecka stworzyła tekst, który nie potrzebuje komentarza. „Agnieszka mówi: To ja Ci napiszę tekst — Polska Madonna. No i napisała", wyznała piosenkarka w swoim dokumencie. Wcześniej ulubienica słuchaczy wspomniała: „Wszystko zaczęło się od tego, iż przeczytałam teksty bitelsów w tłumaczeniach Stanisława Barańczaka. Bardzo mi się podobał jego przekład "Lady Madonna". Zaproponowałam więc Agnieszce, żeby napisała piosenkę o polskiej madonnie, polskiej umęczonej kobiecie. Mniej więcej wtedy, kiedy piosenka triumfowała w Opolu (nagroda dziennikarzy), świat usłyszał o amerykańskiej Madonnie. Agnieszka powiedziała wtedy dla żartu: Ty to jesteś taka madonna RWPG. Opowiedziałam o tym w wywiadzie dla "Polityki" i poszło w naród. To bardzo pojemne określenie. Koncertowałam i byłam popularna w Czechach, NRD, Bułgarii, na Kubie i w ZSRR, gdzie polska estrada zawsze była traktowana jak powiew Zachodu. Bardzo lubiłam zwłaszcza koncerty rosyjskie - z powodu fantastycznej publiczności, szacunku, który odczuwałam na każdym kroku. Do tego to były dodatkowe pieniądze, a poza tym nie mogę przecież wyrzec się tego, kim byłam, co robiłam. Poza tym czułam się wyróżniona, iż to właśnie na moje koncerty przychodzą tłumy", mówiła artystka. [cyt: kultura.dziennik.pl].

Obraz kobiety ciągnącej wózek z zakupami, wracającej z miasta, przynoszącej mleko, pracuje na etacie, wychowującej dzieci – samotnie, ale z godnością. Bohaterka „Polskiej Madonny” nie narzeka. Nie płacze. Po prostu idzie dalej. Bo musi. W tych kilku wersach zawarte jest wszystko, co można powiedzieć o kobiecej wytrzymałości. „Kiedyś za PRL-u mówiło się, iż niektóre piosenki są zaangażowane w walkę o lepszy świat. I to jest właśnie taka piosenka", wyjaśniała Maria Szabłowska.

Agnieszka Osiecka pokazała siłę, która rodzi się z codziennego zmęczenia

Okazuje się również, iż „cenzura nie chciała jej puścić. Tekst jest gorzki, opowiada o polskiej rzeczywistości, o rzeczywistości kobiet", tłumaczyła Maryla Rodowicz.

Ulubienica publiczności w kultowej piosence śpiewa wprost:

Damy Ci kwiatek na Święto Kobiet
Czapkę na bakier i Polski obie
Damy ci wódki i bilet do kina
Kace i smutki i dwóje na szynach
Damy przyrzeczeń starych tysiące
I niedorzecznie małe pieniądze
Damy ci bełkot i stracha w polu
A dla małego miejsce w przedszkolu

Melodia, którą skomponował Andrzej Sikorowski, idealnie współgra z dramatyzmem tekstu. Jest spokojna, ale pełna emocji. Subtelna, ale niepokojąco prawdziwa. To właśnie ta muzyka sprawia, iż „Polska Madonna” zostaje z nami na długo po tym, jak wybrzmi ostatnia nuta.

CZYTAJ TEŻ: Polacy kochają ten hit, ale mógł nigdy nie wybrzmieć. Nie uwierzysz, co naprawdę kryło się za ryzykownym utworem lat 80.

To Maryla Rodowicz chciała opowiedzieć światu historię kobiety z Polski

Rok 1987. Scena festiwalu w Opolu. Maryla Rodowicz w długiej, czarnej sukni śpiewa o kobiecie, która codziennie pokonuje tysiące niewidzialnych kilometrów. Publiczność milknie. Dziennikarze są poruszeni. „Polska Madonna” otrzymuje „Nagrodę Dziennikarzy”. Wszyscy wiedzą – to nie jest zwykła piosenka. To manifest.

To właśnie wtedy Maryla Rodowicz z drżącym głosem zaczęła śpiewać. „Pamiętam, iż jak śpiewałam sam początek tego utworu: "Madonno, Polsko Madonna, Panno z dzieckiem mów". Już wtedy się rozklejałam i łapało mnie za gardło", tłumaczyła w dokumencie — Maryla. Tak kochałam.

Madonno, polska Madonno,
Panno z dzieckiem, mów,
Jak ty sobie radzisz
Nocą wśród złych snów.

Madonno, polska Madonno,
Skąd masz pieniądze na czynsz?
Czy cię nie przeraża
Pająk albo mysz?

Minęły dekady, a „Polska Madonna” wciąż porusza. Każde słowo, każda nuta przypomina o sile kobiet – tych z dawnych lat i tych dzisiejszych. Maryla Rodowicz stworzyła nie tylko muzyczny klasyk, ale przede wszystkim głos pokolenia kobiet, które zasługują na pamięć, szacunek i podziw. Mimo upływu lat tekst jest wciąż aktualny. Wiele kobiet może się z nim utożsamić.