Polska zrobiła to, czego nie zdołał dokonać żaden inny kraj
Zastanawialiście się kiedyś, który kraj najczęściej lądował na dnie rankingów Eurowizji Junior? zwykle historia pamięta zwycięstw, a statystyki dotyczą najwyższych pozycji. Dziś odwrócimy nieco tabelę i przyjrzymy się tym, którym na JESC nie poszło. Spośród 41 krajów, które kiedykolwiek wzięły udział w konkursie na przestrzeni ponad 20 lat jedynie dziesięć nigdy nie znalazło się w ostatniej trójce i głównie są to kraje, które startowały krótko czyli Dania, Norwegia, Serbia-Czarnogóra, Litwa, Słowenia czy Australia. Z tych z dłuższym stażem mamy Białoruś (uczestniczyła aktywnie od początku aż jej nie wyrzucono) oraz Armenię, która zadebiutowała już w 2007 roku i opuściła tylko jeden konkurs. Do puli takich państw dorzucamy też Hiszpanię i Francję, które miały sporą przerwę, ale teraz utrzymują bardzo wysoki poziom. Aż 31 państw chociaż raz zaliczyło wpadkę – pod uwagę braliśmy trzy ostatnie miejsca finałowego rankingu konkursu. Chociaż są kraje, które bardzo często lądowały na dnie, to Polska dokonała czegoś, czego nie powtórzył do tej pory nikt. Nasz kraj dwa razy z rzędu zajął ostatnie miejsce. Stało się to w 2003 i 2004 roku, czyli podczas naszych dwóch pierwszych startów, które zresztą zakończyły się wycofaniem na wiele lat. W 2003 roku Kasia Żurawik uratowana została od zera punktów przez Białoruś, która dała Polsce wszystkie zebrane przez nasz kraj punkty (czyli całe trzy). Rok później KWADro powtórzyły ten wynik – tym razem jednak wsparły nas aż (!) dwa kraje – Francja i Białoruś, a dodatkowo na tym ostatnim miejscu zremisowaliśmy z Łotwą i sami jesteśmy sobie winni, bo jeden z trzech punktów Łotwie daliśmy właśnie my.
Macedonia najsłabszym krajem JESC?
O ile nikt nigdy nie przegrał Eurowizji Junior dwa razy z rzędu, są w Europie dwa kraje, które aż trzy razy zanotowały „last place”. Są to Macedonia i Malta – kraje, które już bardzo długo uczestniczą w konkursie. Macedonia pierwszy raz ostatnia była w 2006 roku za sprawą Zany Aliu, która (nie licząc „automatycznych” dwunastek) otrzymała 2 punkty od Rumunii. W 2013 ostatnia była (uwielbiana przez wielu fanów) Barbara Popović z utworem „Ohrid i Muzika”. Wokalistka dostała 7 punktów, ale aż od sześciu krajów. Nie było to trudne, bo startowało tylko 12 państw. Trzeci raz porażkę poniesiono w 2015 za sprawą „Pletenki” Ivany i Magdaleny. Dziewczyny zgarnęły aż 14 punktów, z czego wszystkie pochodziły z regionu, w tym aż 7 z Albanii i 5 z Czarnogóry. Dodatkowo Macedonia była przedostatnia dwukrotnie – w 2009 za Sarę Markoską i w 2011 za walczącego z mutacją Dorijana Dlakę. W 2010 i 2022 kraj zajął trzecie miejsce od końca. Łącznie to właśnie Macedończycy najczęściej trafiali do ostatniej trójki JESC – na 18 startów zdarzyło się to aż siedem razy.
Wszystkie wpadki Malty
Następna w rankingu jest Malta, której pierwsza wpadka przydarzyła się zaraz po tym, jak z JESC wycofała się Polska i nie miał kto być ostatni. Padło…na biało-czerwonych. Thea and Friends za utwór „Make it right” zdobyła 6 punktów, z czego aż 5 od Danii. Na drugie zaliczenie dna trzeba było poczekać aż do Gliwic. Według wielu fanów Eliana Gomez Blanco niezasłużenie została pominięta w głosowaniach. Dostała 29 punktów, z czego 27 od internautów i tylko 2 od jury (wsparły Walia i Serbia). W żadnym z dwóch rankingów piosenka „We are more” ostatnia nie była. Trzeci raz Malta zajęła ostatnie miejsce całkiem niedawno, bo w 2022 roku za sprawą piosenki „Diamonds in the Skies” Gai Gambuzzy. Przeniesienie klimatu ze „Stranger Things” na scenę skończyło się i tak dość wysokim rezultatem punktowym. Wokalistka zdobyła 43 punkty, z czego 33 z online-votingu, a 10 od komisji. Łącznie cztery grupy jurorskie ją doceniły, a najbardziej Hiszpania, która dała połowę wszystkich zebranych punktów. Maltańczykom „udało się” też zająć przedostatnie miejsce w 2010 (Nicole Azzopardi).
Biedna ta Łotwa
Dwa razy ostatnie miejsce zaliczyła nasza towarzyszka niedoli z 2004 roku – Łotwa. Poza nierozstrzygniętym remisem z Polską w 2004, ten kraj zajął ostatnie miejsce także w 2011 roku gdy reprezentantką była Amanda Bašmakova zmagająca się z infekcją gardła. Jej „Moondog” zdobyło 19 punktów, tyle samo co Macedonia, ale w tym przypadku remis został rozstrzygnięty na korzyść tego drugiego kraju. Na dorobek punktowy Łotyszy złożyła się przede wszystkim sąsiednia Litwa, która dała aż 7 oraz Macedonia, która obdarzyła Amandę aż ośmioma punktami. Pozostałe kraje, które zostaną omówione zajęły ostatnie miejsce tylko raz. Są natomiast państwa, które w ostatniej trójce znalazły się wielokrotnie, jednak nigdy nie były na samym końcu. To Portugalia (dwukrotnie przedostatnia i dwukrotnie trzecia od końca) i Szwecja (dwukrotnie przedostatnia). Mołdawia i San Marino po razie zaliczyły przedostatnie i drugie od końca miejsce.
Cypr, Grecja i ich perypetie
Poza Macedonią, Maltą i Portugalią w czołówce państw z najczęstszym rezultatem w bottom3 jest też Cypr. Ostatni był tylko raz, w 2017 roku. Reprezentantką była wtedy Nicole Nicolaou, która uzbierała 45 punktów za „You’re a star”. Aż 40 punktów pochodziło od głosowania internautów, a tylko 5 od jurorów, z czego aż 2 dała Polska. Rok wcześniej Cypryjczycy byli przedostatni (George Michaelides), a wcześniej też dwa razy zajmowali trzecie miejsce od końca. Ich przyjaciele – Grecy – to z kolei jedna nacja Eurowizji Junior, która dokładnie po razie zaliczyła wszystkie pozycje z tylnego top3 i zrobiła to w ciągu trzech lat. Najpierw była trzecia od końca w 2006, rok później była ostatnia dzięki chaotycznej piosence „Kapou berdeftika” grupy Made in Greece znanej z tego, iż choćby Cypr nie dał dwunastki, a jedynie dwa punkty, co skończyło się skandalem politycznym. Następnie Grecy niejako zmuszeni do udziału w JESC organizowanym na Cyprze byli drudzy od końca i ostatecznie wycofali się z rywalizacji.
Holandia, Serbia i Irlandia po razie
Rekordzista startów w JESC – Holandia, zanotowała tylko trzy wpadki, z czego tylko raz była ostatnia i to całkiem niedawno, bo w 2021 roku. Zawierający język japoński utwór „Mata sugu aō ne” Ayany zdobył 43 punkty i tylko jednym punktem przegrał z Irlandią. Holandia miała 34 punkty od internautów i 9 od jurorów, z czego 4 z Włoch. Kraj dwukrotnie był trzeci od końca – w 2008 i 2015 roku. Serbia swoje pierwsze i jedyne last place uzyskała w 2016 roku, czyli w jedynym konkursie, w którym nie głosowali widzowie. Dunja Jeličić uzbierała 14 punktów, z czego łącznie osiem od dwóch komisji macedońskich. Serbia dwa razy była też przedostatnia – w 2018 z Bojaną Radovanović i w 2020 z Petarem Aničićem. Irlandia też dwukrotnie była przedostatnia – stało się to w 2017 i 2021, natomiast ostatnie miejsce zajęła rok temu w Nicei – duet Jessici McKean i powracającej Sophie Lennon zakończył się z dorobkiem 42 punktów, gdzie aż 34 pochodziły z internetu, a 8 od jurorów z trzech państw – Portugalii, Gruzji i Francji.
Ukraina, Albania, Chorwacja – historyczne flopy
Nawet Ukrainie zdarzyło się zająć ostatnie miejsce. Zdarzyło się to w 2010 roku za sprawą piosenki „Miy litak” wokalistki Yulii Gurskiej. Zdobyła 16 punktów, z czego aż 5 dała Macedonia, a po 4 Rosja i Gruzja. Pierwszy zwycięzca JESC – Chorwacja – zanotował ostatnie miejsce w konkursie przy swoim „randomowym” powrocie w 2014 roku. Wszechstronnie uzdolniona i utalentowana Josie miała według telewizji chorwackiej zachwycić Europę, ale okazało się, iż nie dała rady. „Game Over” zgarnęło….1 punkt (+12 automatycznych) co jest najgorszym wynikiem punktowym w historii całego konkursu. Ten jeden punkcik dało San Marino. Wpadkę przy debiucie zanotowała natomiast Albania, która wystawiła Igzidorę Gjetę i utwór „Kam një këngë vetëm për ju” mający celebrować 100-lecie państwa albańskiego. Nie do końca wypaliło, a Igzidora uzbierała 23 punkty, z czego … 12 punktów od umówionego wcześniej Azerbejdżanu, który stanął przed ogromnym dylematem. Z uwagi na to, iż w konkursie startowało jedynie 12 krajów, Azerowie mieli do oceny 11 piosenek, w tym utwór z wrogiej Armenii. Zdecydowano więc pozostawić Ormian bez żadnych punktów (chociaż grupa Compass Band koniec końców zajęła 3. miejsce), a 12 dać Albanii, tym samym jest to jedyna w historii „dwunastka” dla kraju, który zajął ostatnie miejsce.
Nieudane debiuty, znikanie po przegranej
Nie tylko Albania i Polska miały ciężkie debiuty. Walia podczas swojego pierwszego startu w 2018 roku zajęła ostatnie miejsce przy rekordowej frekwencji na JESC. Manw za „Perta” uzyskała 29 punktów i wszystkie od internautów, bo żaden juror nie dał Walii ani jednego głosu. To samo spotkało w Mińsku reprezentantkę Portugalii. W pandemicznym roku 2020 debiutowały Niemcy i chociaż Susan uzbierała aż 66 punktów, to jednak zajęła ostatnią pozycję. 39 punktów dostała od widzów, a 27 od jurorów i tylko trzy kraje pozostawiły ją z zerem. Ostatnie miejsca po jednym razie zajmowały też kraje, które dawien dawno były entuzjastyczne wobec Eurowizji Junior. Rumunia zgarnęła last place w 2009 roku gdy reprezentantką była Ioana Anuta z piosenką „Ai puterea în mâna ta”. Miała łącznie 7 punktów, ale aż z czterech państw. Rok wcześniej Krastyana Krasteva z Bułgarii zajęła ostatnią pozycję za piosenkę „Edna mechta”. Miała 3 punkty, wszystkie z Macedonii. Zarówno dla Rumunii jak i Bułgarii ostatnie miejsca oznaczały wycofanie się z JESC, przy czym Bułgarzy później jeszcze kilkukrotnie wracali.
Przełamać traumę po ostatnim miejscu
A co słychać u tych, którzy zajęli ostatnie miejsca? Thea Saliba z Malty jest prawniczką i pianistką, dużo podróżuje, a w 2021 wzięła ślub. Nie nagrywa już nowych utworów. Ostatni – „Do it again” wydała 9 lat temu. Zana Aliu z Macedonii ma showroom modowy w Skopje, a jej projekty pokazywano na lokalnym Fashion Week. Bułgarka Krastyana jeszcze parę lat po swoim udziale w JESC przez cały czas śpiewała i startowała w różnych festiwalach, jednak teraz ciężko znaleźć jakieś jej nowe dokonania muzyczne. Ioana z Rumunii natomiast przez cały czas jest popularna. Występuje jako JO i na Instagramie ma ponad 400 tysięcy obserwujących. Najnowszy utwór „Sa curga sampania” wydała cztery tygodnie temu i już ma milion wyświetleń. Amanda Bashmakova z Łotwy przez cały czas śpiewa i nagrywa. Udziela się w zespołach Bash i Elpo. Igzidora z Albanii już nie udziela się muzycznie, ale cztery lata po Juniorze reprezentowała Albanię podczas IFLC International Festival of Language and Culture w Mołdawii. Z kolei Barbara Popović dzięki udziałowi w Makfest 2018 przypomniała o sobie widzom, a jej kolejne utwory trafiały na podatny grunt. Stała się też bohaterką skandalu, po tym, jak fatalnie wykonała hymn Włoch podczas meczu z Macedończykami przed Euro 2024. Włosi buczeli bo byli niezadowoleni z poziomu wykonania, Macedończycy buczeli bo byli gospodarzami więc było ich więcej. Mecz zakończył się wynikiem 1:1, a ponoć drużyna z Italii uważa ten pojedynek za „mecz o którym lepiej zapomnieć„. Pomimo kontrowersji Barbara wystąpiła w talent-show IDJ Show i zajęła tam 2. miejsce. Trafiła też na listę „100 artystów, na których warto patrzeć” organizacji IMPALA.
GŁOSUJ NA NAJLEPSZE PIOSENKI Z OSTATNICH MIEJSC!
Skoro już poznaliśmy lub przypomnieliśmy sobie wszystkie piosenki z ostatnich miejsc Eurowizji Junior, czas wybrać najlepszą! Dziennik Eurowizyjny zaprasza do głosowania poprzez formularz ScoreWiz! Głosowanie trwa do 6 października do godziny 20:00. Udział w głosowaniu może wziąć pierwszych 150 osób. Link dostępny jest TUTAJ, a tablica startowa prezentuje się następująco.
Źródło: analiza własna, Wikipedia, fot.: JESC 2021 – Próba generalna (M. Błażewicz 2021)