Kto wybierał piosenki do Dory?
Dziś rano telewizja chorwacja HRT przedstawiła skład preselekcji Dora 2025. Łącznie w półfinałach pojawi się 24 wykonawców wybranych z ponad 200 zgłoszeń. Chociaż poznaliśmy nazwiska zakwalifikowanych oraz tytuły piosenek i skład jury, to HRT przez cały czas nie podało terminarza konkursu oraz miasta organizacji. Spodziewać się należy, iż show znów odbędzie się w Zagrzebiu, a finał zobaczymy pod koniec lutego. Czekamy jednak na oficjalne potwierdzenie. W skład komisji weszło siedem osób, w tym 66-letni muzyk Željen Klašterka, 64-letni producent Tihomir Preradović, Monika Lelas (podawała punkty Chorwacji na ESC 2022) czy reżyser występu do „Rim Tim Tagi Dim” – Luka Grgić. Na razie nie wiemy jeszcze kiedy odbędzie się premiera utworów. Telewizja HRT cieszy się, iż po sukcesie Baby Lasagna do preselekcji zgłoszono rekordową pulę piosenek, a stawkę opisuje jako różnorodną, pełną zarówno znanych nazwisk jak i wykonawców, których na pewno warto poznać.
Dwa eurowizyjne powroty
Kogo na pewno znamy? W stawce mamy dwóch byłych reprezentantów. Pierwszy to zespół Magazin, o którym sporo już spekulowano wcześniej. Formacja istnieje od 1979 roku i wielokrotnie zmieniała skład. Od samego początku są w niej gitarzyści Željko Baričić oraz Nenad Vesanović Keko, którzy z pewnością pamiętają swój udział w Eurowizji 1995. Towarzyszyli im wtedy byli już członkowie – znany kompozytor i producent Tonči Huljić czy wokalistka Danijela Martinović. Wspólnie z sopranistką Lidiją Horvat-Dunjko wygrali Dorę 1995 i reprezentowali Chorwację z utworem „Nostalgija” zajmując 6. miejsce. Aktualnie jako trio, ale wciąż pod tą samą nazwą Magazin wystartuje w preselekcjach po raz ósmy. Wokalistką jest Lorena Bućan, która jako solistka zajęła 2. miejsce w preselekcjach 2019. Magazin nigdy nie zajęli w finale selekcji miejsca niższego niż ósme, więc poprzeczkę stawiają sobie wysoko. Tytuł „AaAaAa” ma ponoć żartobliwie odnosić się do utworu „Aha” Jeleny Rozgi z Dory 1996 – był to debiut tej wokalistki, która później stała się wokalistką Magazin. Drugi możliwy eurowizyjny powrót to Marko Škugor, który w 2013 roku reprezentował Chorwację w Klapie s Mora. Ich utwór „Mižerija” oddawał charakterystyczny klimat tradycyjnej muzyki chorwackiego nabrzeża, jednak w międzynarodowym konkursie nie został dopuszczony do finału. Marko ma aktualnie 35 lat i ze względu na swój głos nazywany jest chorwackim Jose Carrerasem.
Wracają znani i lubiani
Wracają też uczestnicy, których kojarzymy z wcześniejszych preselekcji. Przede wszystkim po raz piąty o Eurowizję powalczy 41-letni Luka Nižetić ze Splitu, który cieszy się pełną sukcesów karierą już ponad 20 lat. Do tej pory wydał sześć albumów, a w preselekcjach startował czterokrotnie, przy czym najwięcej dał mu drugi start z klapą Nostalgija i piosenką „Proljeće” (2005) za którą ekipa zajęła 6. miejsce, ale utwór stał się wielkim hitem. W 2019, po wielu latach wrócił do selekcji, a jego kolorowe „Brutalero” zajęło 3. miejsce. Co przygotował tym razem i czy w końcu uda mu się dostać do wymarzonego konkursu? Konkurencję z pewnością stanowić będzie kolejny powracający – 20-letni Marko Bošnjak, wokalista urodzony w BiH, ale robiący karierę w Chorwacji chociaż sławę dało mu zwycięstwo w serbskim show „Pinkove zvezdice”. W 2022 roku zaśpiewał podczas Dory utwór „Moli za nas” i zajął 2. miejsce. W tym roku był jednym z gości chorwackiej imprezy eurowizyjnej, gdzie zaskoczył wszystkich wykonaniem m.in. „Dancing Lasha Tumbai” Verki Serduchki. Świetne go przyjęto i już wtedy pojawiły się spekulacje, iż Marko wróci do preselekcji. Warto dodać, iż jego utwór „Spokojan” w 2023 roku reprezentował Bośnię i Hercegowinę podczas Eurovision Internet Song Contest Dziennika Eurowizyjnego zajmując 9. miejsce w finale. Luka z kolei w 2017 reprezentował w tym konkursie Chorwację z utworem „Lagano” i wywalczył 7. pozycję, także w finale.
Wracają też Marin, Marko i Jelena
Po paru latach przerwy powraca na preselekcyjną scenę laureat 3. miejsca w „The Voice 1” – 29-letni Marin Jurić-Čivro. W selekcjach 2020 był przedostatni z utworem „Naivno” i był to jego ostatni singiel. Czy po pięciu latach ludzie jeszcze o nim pamiętają? Warto dodać, iż w 2015 wraz z Luminize wykreował hit „Zašto još volim te”, który dotarł do 1. miejsca listy HRTOP40. Po długiej preselekcyjnej nieobecności o Eurowizji przypomniał sobie 40-letni Marko Tolja. W konkursie uczestniczył dwukrotnie – w 2007 był dwunasty za „Deja Vu”, a dwa lata później odpadł w półfinale zajmując tam 7. miejsce z utworem „Stranci”. Spore hity wydawał całkiem niedawno – w 2019 duet z Mią Dimšić „Sva blaga ovog svijeta” dał mu 1. miejsce na HRTOP40, a osiągnięcie to powtórzył też rok później z Tončim Huljiciem i piosenką „Od Božića do Božića”. Wokalistka miał też swój, dość długi, epizod jako prezenter, ale znany jest z wielkiej katastrofy telewizyjnej jaką był program „Hit show Marka Tolje” sprzed dziesięciu lat. Ze względu na fatalny scenariusz i fakt, iż Marko, uznawany za kulturalnego i dobrze wychowanego mężczyznę nagle komentował w programie domowe porno Severiny i pokrywanie krów oraz podkreślał na wizji, iż nie spał z Jeleną Rozgą telewizja HRT wycofała program po emisji pierwszego odcinka. Fatalny debiut prezenterski jest mu wypominany po dziś dzień. W tym samym roku w którym Marko odpadł w półfinale Dory o Eurowizję starała się też 50-letnia (aktualnie) Jelena Radan, która w tych selekcjach wypadła jeszcze gorzej, bo w półfinale była dopiero jedenasta za „Voljet ću te sutra”. Był to jej drugi start. Debiut miał miejsce w 2003 jednak i wtedy nie weszła do finału – za „Povedi me” była siódma w kwalifikacjach czyli pierwsza pod kreską. Wokalistka rzadko pojawia się w programach telewizyjnych, ale ostatnio stała się bohaterką tabloidów gdy odkryto, iż ma o 15 lat młodszego partnera.
Sprawdzamy, kim są selekcyjni debiutanci
To nie koniec powrotów. Drugi rok z rzędu o ESC walczy Natalie Balmix (czyli Natalie Rajković), która w Dorze 2024 zajęła 10. miejsce za „Dijamanti” – występ nie wyszedł jej wokalnie, ale był wizualnie bardzo atrakcyjny (nie licząc nakładek). Znana z serbskiego „IDJ Show” wokalistka miała też pecha w półfinale, gdy z powodu błędu technicznego widzowie usłyszeli jej śpiew mimo, iż nie śpiewała. Szybko posądzono ją o playback, a Natalie musiała się sama tłumaczyć za błędy produkcyjne HRT. Po rocznej pauzie do selekcji wraca Marta Ivić czyli Martha May. Dwa lata temu zajęła 12. miejsce za utwór „Distance”. Chociaż urodziła się w Splicie, na stałe mieszka i działa muzycznie w Londynie. W 2023 debiutowała, a teraz będzie obserwować jak inni wykonawcy stawiają pierwsze kroki na scenie preselekcyjnej. A nowości w stawce mamy sporo, w tym dużo projektów i zespołów. Zacznijmy jednak od solistów. Ananda (nie mylić z brazylijską wokalistką o tym samym imieniu) to mało znana wokalistka i tancerka, która na Instagramie nagrała cover jednego z utworów Włoszki Angeliny Mango. Filomena Puljiz to piosenkarka znana z talent-show „Zvijezde – ljetni hit” i „IDJ Show”. Na stałe mieszka w Stanach, a w chorwackich mediach znana jest ze śpiewania podczas wesela biznesmena Mate Rimca, który dorobił się w branży samochodowej. Kolejna wokalistka związana z USA to 29-letnia Irma Dragičević, która chwali się, iż śpiewa wszystko, a jej koncerty realizowane są głównie na prywatnych weselach w różnych miastach Chorwacji.
Ulubiony influencer Chorwacji i nie tylko
Pod pseudonimem IVXN kryje się modny influencer Ivan Milić (fot.), którego na Instagramie śledzi ponad 43 tysiące osób. Jego profil to głównie modne stylizacje dla panów, siłowania, podróżowanie, goła klata ale jest tam też Eurowizja, której jest fanem. Był obecny w Malmo, gdzie dopingował Baby Lasagnę. Uznawany jest za jednego z najbardziej lubianych influcencerów w kraju, a szczególną popularnością cieszy się wśród mężczyzn, gdyż uczy ich jak wyglądać stylowo na każdą okazję. W ankiecie magazynu „Hello” wygrał głosowanie na to, kto lepiej wygląda w czerwonych majtkach kąpielowych i prawdopodobnie ma jeszcze sporo innych sukcesów w branży modowo-influcencerskiej, ale nie do końca wiadomo jak śpiewa i co zaprezentuje podczas preselekcji. Laura Sučec to z kolei wokalistka znana z „The Voice”, która występuje pod pseudonimem laurakojapjeva, co przetłumaczyć można jako lauraktóraśpiewa. Również aktywna na social mediach, zwłaszcza na TikToku, ale jednak, w przeciwieństwie do IVXN wiemy, iż śpiewać umie. Po „The Voice” wydała zresztą utwór „Labirint” nagrany w szpitalu psychiatrycznym co miało pokazać jej walkę z demonami. Ma też utwór z Mattem Shaft, który będzie jej konkurentem w Dorze 2025. Matej Magdić, bo tak naprawdę się nazywa działa muzycznie już od wielu lat. W 2017 wraz ze swoim zespołem dostał się do superfinału festiwalu Karlovačko RockOff, a jego marzeniem jest nagranie duetu z Edem Sheeranem. Podobnie jak w poprzednich edycjach, także teraz sporo w stawce mamy wykonawców z „The Voice”. Kolejną jest Natali Radovčić, która w selekcjach wystąpi po prostu jako Natalli. Przed „The Voice” występowała na wielu dziecięcych i młodzieżowych festiwalach i konkursach wokalnych. Śpiewała też w zespole Undercover acoustic band, który w repertuarze miał muzykę z lat 70-90.
Talent-shows kreują uczestników Dory
Jeszcze jeden uczestnik z „The Voice” to Petar Brkljačić, który w tym talent-show startował w 2023 roku. Media gwałtownie odkryły, iż to nie była jego pierwsza przygoda z tego typu programem, bo 13 lat wcześniej był jednym z faworytów żeńskiej części publiczności programu „Hrvatska traži zvijezdu” na licencji „Pop Idol”. Wszedł wtedy do czołowej siódemki, ale kariery nie zrobił. Był za to bohaterem skandalu. Z uwagi na to, iż cieszył się popularnością wśród kobiet dzięki swojemu wyglądowi, gwałtownie pojawiły się plotki, iż jest gejem. Co więcej, o jego orientację seksualną zapytał się na żywo jeden z jurorów „Idola” – Tony Cetinski. Petar powiedział na wizji, iż gejem nie jest, a potem odpadł z programu. Wokalista nie widział w tym jednak powiązania i chociaż pytanie jurora mogło być nie na miejscu on ucieszył się, iż może publicznie uciąć wszelkie nieprawdziwe domysły na temat seksualności. Ostatnią solistką Dory 2025 z listy jest Teenah czyli Valentina Gyerek. Pojawiła się w drugiej edycji „The Voice”, ma wykształcenie muzyczne. Wzięła udział w pierwszym chorwackim talent-show Story Super Nova Music Talents gdzie dotarła do top9, a w 2011 reprezentowała Chorwację na międzynarodowym festiwalu Avon Voices.
Nipplepeople „czarnym koniem” Dory? Nie wiadomo kim są, ale są uwielbiani
Jeśli chodzi o zespoły i projekty muzyczne, to w selekcjach usłyszymy punk-rockowe trio EoT, które było gościem na jednym z koncertów Baby Lasagny. Formacja powstała w 2015 roku, a jej wokalistką jest Maja Kolarić. Dwa lata po debiucie wydali swój pierwszy album, a mają już na koncie udział w wielu festiwalach. W 2021 osiągnęli sukces fonograficzny singlem świątecznym „Čestit Božić i sretna Nova godina”. Muzykę tradycyjną podczas selekcji zaprezentuje formacja Lelek składająca się z pięciu wokalistek – Lary, Sary, Mihaeli, Ivany i Inki. Co ciekawe, w Polsce także jest formacja o tej samej nazwie. Znanym i spodziewanym uczestnikiem Dory 2025 jest duet Nipplepeople założony w 2008 roku. Oficjalnie nie podają swojej tożsamości bo nie chcą, by ich nazwiska przyćmiły muzykę, którą tworzą. Sławę zdobyli singlem „Sutra” i występami na renomowanych festiwalach, m.in. EXIT czy Summer Fest. Chociaż działają już długo, w mediach przez cały czas nie mówi się o tym, kim naprawdę są. Nazywa się ich „ulubionym tajnym projektem Chorwacji”. Ich znakiem charakterystycznym są artystyczne maski i pełne mistycyzmu występy. O wyjazd na Eurowizję powalczy też folkowo-rockowy zespół Ogenj, którego wokalistą jest Ant Ruth. Grupa łączy w swojej muzyce różne style, śpiewa też często w dialekcie kajkawskim. W stawce mamy też Supersonic Trio czyli projekt Leo Anđelkovicia, Luki Banicia i Mario Huljeva. Panowie mają ogromne doświadczenie muzyczne, ale też w tworzeniu piosenek czy ich produkowaniu. Sam Leo stoi za produkcją ponad 25 albumów różnych wykonawców i zespołów.
Kto na liście rezerwowej?
Jeden wykonawca pozostaje nierozpoznany. Chodzi o projekt Lara ft. LSQ. Nie wiadomo, czy chodzi o Larę Demarin, którą znamy z Dory 2024 czy Larę Antić Prskalo z zespołu Bang Bang. O LSQ mówi się, iż jest to albo kwartet smyczkowy albo gitarzysta Miroslav Lesić. Więcej dowiemy się prawdopodobnie wkrótce. Warto zwrócić też uwagę na listę rezerwową, bo to właśnie w niej pierwotnie umieszczono Baby Lasagnę. W tym roku są tam grupa Swingers, beatmaker i producent Fenksta, startująca już wcześniej w preselekcjach Patricia Gasparini oraz zespół llyricum. Wielu chorwackich fanów Eurowizji komentuje stawkę, ale czeka na spis autorów piosenek co może nam wiele powiedzieć o tym, czego muzycznie spodziewać się po kandydatach i kto mógłby być faworytem konkursu. Póki co zwraca się uwagę głównie na tych najbardziej znanych, ale osoby mniej rozpoznawalne nie są bez szans. Wszyscy bowiem pamiętają, iż Baby Lasagna był przed Dorą 2024 uznawany za „noł nejma”.
Źródło: HRT, 24sata.hr, Jutarnji.hr, Forum.hr, Ravnododna.com, klix.ba, Vecernji.hr, Wikipedia, Sib.net.hr, Youtube, Instagram, inf. własne, fot.: @the_ivxn