Wyróżnienie przyznawane jest corocznie osobom, które w szczególny sposób przyczyniają się do promowania śląskiej mowy. Akcję pod hasłem „Godomy po ślonsku” realizują: Towarzystwo Kultywowania i Promowania Śląskiej Mowy „Pro Loquela Silesiana” oraz Fundacja ” Silesia „, we współpracy z Chorzowskim Centrum Kultury i lokalnymi mediami. Od początku w gronie organizatorów jest portal i pismo Chorzowianin.pl. Celem przedsięwzięcia jest promowanie używania godki w życiu codziennym, w miejscach publicznych – z dumą i bez kompleksów.
W tym roku tytułem ,,Kamrata Ślōnskij Gōdki” wyróżnieni zostali: Zofia Dytko, Florian Lesik, Mirosław Neinert, Dariusz Schmidt i Mirosław Syniawa. Wręczeniu statuetek towarzyszyły filmowe prezentacje i serdeczne gratulacje od członków Kapituły. Nie zabrakło wzruszeń i humorystycznych akcentów.
Wieczór uświetniły występy artystyczne. Na scenie ChCK pojawili się: Michalina Starosta, Heniek Czich, Marian Makula oraz Zespół Pieśni i Tańca „Chorzów”. Na wejściu do sali widowiskowej gości witał Chorzowski Brass Band, a galę poprowadzili Michalina Starosta i Marcin Janota.
Honorowy patronat nad uroczystością objął prezydent Chorzowa Szymon Michałek. Patronat medialny sprawowały redakcje Radia Best i Chorzowianin.pl.
Kamraty Ślōnskij Gōdki 2024
Zofia Dytko
Kulturoznowca, absolwyntka Uniwerzitetu Ślōnskigo, wielaletnio dyrechtōrka Domu Kultury w Chorzowie Batorym. Człōnek Norodowyj Rady Kultury. Za swoje dokonania uhonorowano nadgrodōm Prezydynta Miasta Chorzowa jak tyż Marszałka Wojewōdztwa Ślōnskigo.
Zofia Dytko to założycielka i prezes Ślōnskij Fōndacyje Kultury. Ślōnsk, jego kultura i jynzyk to wartości ôsobliwie bliske jeji sercu. Świodczy ô tym jeji cōłko cesta zawodowo, jak tyż społeczno.
Dziynki jeji zaangażowaniu Zakładowy Dom Kultury Huty Batory ôstōł przejynty bez miasto i skuli tego stōł sie cyntrum kulturalnym Hajduk – Miejskim Domym Kultury „Batory”. Bez kupa lot chodziyła za tym coby zônaczyć Zespōł Piyśni i Tańca Chorzōw, kery rozsłowio teroz miasto Ślōnsk na cołkim świecie. Mimo co je już na pyndzyji, niy straciōła nic ze swojyj ynergi, altruizmu i pasyji, kere bez wiela lot pokazowała w swojij robocie.
Ciynżko se bez nij forsztelować kulturowy lanszaft Hajduk i Chorzowa ôstatnich lot. Terozki w MDK „Batory” kludzi Klub Roztōmajtości Kulturalnych „Pegaz” podug jeji autorskigo programu dlo syniōrōw.
Florian Lesik
Zasużōny samorzōndowiec, rajca chorzowskij Rady Miasta bez piyrsze trzi kadyncyje. Bōł postrzōd tych, kerzi tworzili zrymby samorzōndności i społeczyństwa ôbywatelskigo w Chorzowie i na Ślōnsku. Ôd 1990 do 1992 roku robiōł za zastympcy sprowce Rady, a potym bez 10 lot za jeji sprowce czyli przewodniczōncego. W 2002 roku Florian Lesik przeloz na samorzōndowo pyndzyjo, a na kōniec jego aktywności w samorzōndzie prziznano mu tytuł Honorowego Ôbywatela Miasta. .
Bez piyrwsze lata fōngowanio samorzōndu w Chorzowie mioł udziōł w kupie wożnych wydarzyń, kere zapisały sie we historyji tego miasta. Florian Lesik zowdy spōmino data 4 moja 1994 roku, kej to patrōnym Chorzowa ôstoł świynty Florian a jego relikwie ôstały skludzōne do miasta.
Richtich wielgōm zocōm je dlo Floriana Lesika przinoleżność do Zokonu Grobu Bożego w Jerozolimie. Dyć to prawie ôd Bożogrobcōw napoczły sie historyczne dzieje Chorzowa.
Florian Lesik podkryślo, iże bez wiela lot kludziōł włosny werk rzymieślniczy. Bez lata robiōł za wiceprezesa zarzōndu Izby Rzymieślniczyj w Katowicach, ôd keryj w 2008 roku erbnōł Szabla Kilińskiego.
Mirosław Neinert
Dyrechtōr tyjatru, aktōr, konfyransjer, ôsprowiocz. Nojwiynkszego ptoka mo na pōnkcie biny we tyjatrze, ale wiela ôsōb kojarzi go tyż z rolami we filmach i z wyjōntkowym głosym dubbingowym.
Je jednym z nojpopularniyjszych twōrcōw na Ślōnsku i aże ciynżko w to uwierzić, ale kejsik niy poradziōł godać. Nauczōł sie, kej za bajtla przikludzioł sie cuzamyn z ôjcami z Dolnego Ślōnska do Chorzowa Starego. „Tyś je gorol” – usyszōł na prziwitanie, a beztōż co tego niy spokopiōł, dostōł szlag w nos i migym sie wyedukowōł. Werciyło sie.
Mirosław Neinert jest spōłzałożycielym, a ôd wielu lot dyrechtōrym Tyjatru Korez, kaj zagroł ô małowiela we wszyjskich przedstawiyniach. Za aktōra, reżysera i animatora kultury erbnōł już tela nadgrōd, iże pewnikym przestōł je rachować. Miyndzy inkszymi dostōł trzi razy Złote Maski za przedstawiynia tyjatralne pod tytułym „Scenariusz…”, „Cholonek” a tyż „Kolega Mela Gibsona”.
Kultowe przedstawiynie „Cholonek” niy złazi z plakatu już ôd dwadziestu lot! Przedstawiynie ô Ślōnsku i po ślōnsku, bele kaj by niy bōło grane, ôd Stuttgartu bez Warszawa po Strzelce Ôpolske, wywołuje ślimtanie – ślimtanie ze lachanio i ze wzruszynio.
Żodyn niy mo wōntōw, iże Mirosław Neinert richtich przaje Ślōnskowi. Ôn sōm pado, iż je stōnd i iż to sie nikyj niy zmiyni!
Dariusz Szmidt
Ślōnzok z dziada pradziada, narodzony w Świyntochlowicach, a o ôd 20 lot wżyniōny w Łaziska Gōrne. Z Radiym Katowice je zwiōnzany ôd 2017 roku.
W kożdo sobota, ôd 6:00 (szōstyj) do 10:00 (dziesiōntyj), je gospodorzym Ślōnskij Fali – jedynyj audycyji w programie katowickij rozgłośnie, kero je kludzōno blank po ślōnsku. Je tam plac na szlagry i piyśniczki po ślōnsku i ô Ślōsku, ôsprowki z gośćmi, ślōnske zagodki nagrywane z bajtlami z Ôrzeszo Jaśkowic abo ślōnske kalyndarium. Wielgōm popularnościōm cieszōm sie cykliczne audycyje „Michał warzi i gwarzi” jak tyż „Fto śpiywo furgo w niybo”.
W latach 2017-2021, w niydzielne przedpołednia, Dariusz Schmidt kludziōł trzigodzinny program pod tytułym. „Ôd antryja do byfyja”, w kerym bōły take audycyje jak: „Historyjo skazōwki ze staryj widokōwki” z dr Jackym Nowakym i „Karasol szlagrōw, czyli ślōnsko lista przebojōw”.
Dariusza Schmidta idzie tyż usłyszeć jak godo po polsku. W Radiu Katowice znany je z audycyje w redakcyji religijnyj, a ôd dwōch lot kludzi transmisyjo radiowo z piekarskich pońci chopōw i babōw. Ôkrōm tego na festiwalu filmōw kultowych tumaczōł na ślōnski jynzyk dialogi do filmōw „Wykidajło”i „Ściśle tajne”.
Mirosław Syniawa
Mirosław Syniawa zajmuje sie pisaniym i tumaczyniym. Gŏdŏ pŏrōma jynzykami, czytŏ we dwadziestu nastympnych. Tumaczōł już na ślōnski wiersze ôd 53 poetōw z 23 jynzykōw Krōm tego tumaczōł tyż fragmynty nojstarszych dynkmali literatury światowyj, takich jak hinduskŏ „Rigweda” i starochińskŏ „Ksiynga pieśni”. Durch interesujący jynzykōw uczy sie terŏz akadyjskego i kornijskego.
Swoje tumaczynia wydoł w antologiji „Dante i inksi” z roku 2014, kerŏ doczkała sie po siedmiu latach (2021) drugij edycyje, poszyrzōnyj ô nowe translacyje, i w tōmie „Spōmnijcie se Tamowã klaczkã: wiersze i śpiywki Roberta Burnsa” z roku 2016.
Syniawa pisze tyż włosne wiersze po ślōnsku. Idzie je znojś w tomach „Cebulowŏ ksiynga umartych” z roku 2018 i „Mappa mundi” z roku 2023.
Ważnym polym działalności Syniawy je tyż historyjo nauk przirodniczych na Ślōnsku. Bez 23 lata spōłpracowoł z Cyntrum Przirodniczyj Erbizny Gōrnego Ślōnska.
Miroslaw Syniawa je tyż jednym z autorōw wydanego w roku 2010 „Gōrnoślōnskego ślabikŏrza”, jak tyż autorym „Ślabikŏrza niy dlŏ bajtli” z tego samego roku i napisanego po polsku rōmanu „Nunquam otiosus” z roku 2016.
Jeszcze w tym roku wydownictwo Silesia Progress wydŏ jego ślōnsko-polski przekłŏd „Tkŏczy” Gerharta Hauptmanna, piyrszy w Polsce przekłŏd, kery ôddŏwŏ jynzykowõ strukturã ôryginału.
Fotogaleria z uroczystej gali podsumowującej akcję „Godomy po ślonsku” w Chorzowskim Centrum Kultury, 17 października 2024 r. Zdjęcia: Magdalena Ryś (Chorzowskie Centrum Kultury)
