We wtorkowy poranek tysiące maturzystów przystąpiło do matury z języka polskiego. Jak co roku, najbardziej stresujące dla zdających było wypracowanie. Tym razem w arkuszu pojawiły się tematy dotyczące buntu i relacji międzyludzkich. Ten pierwszy wywołał szczególnie duże zamieszanie w sieci. Gdzie możemy znaleźć motyw buntu w literaturze? Bunt i jego konsekwencje dla człowieka – sprawdzamy przykłady w lekturach.
Bunt i jego konsekwencje dla człowieka – przykłady w lekturach
Punktualnie o godzinie 9:00 we wtorek 7 maja w szkołach średnich wystartowały egzaminy maturalne. Na pierwszy ogień tradycyjnie poszedł język polski, który jak zawsze wzbudził sporo emocji. Jak co roku, uczniowie najbardziej obawiali się tematów wypracowania. Obyło się jednak bez większych kontrowersji, a tematy nie były podchwytliwe, a zdaniem wielu – wyjątkowo łatwe. Jeden z nich dotyczył wpływu relacji z drugim człowiekiem na kształtowanie się osobowości, a drugi – buntu i jego konsekwencji.
W obu przypadkach należało odwołać się do przynajmniej jednej lektury obowiązkowej, a także do innego utworu literackiego i wybranych kontekstów (np. historycznoliterackiego, literackiego, biograficznego, kulturowego, religijnego, mitologicznego, biblijnego, historycznego, filozoficznego, egzystencjalnego, politycznego, społecznego).
Motyw buntu w lekturach obowiązkowych znajdziemy m.in. w:
- Konrad z III cz. “Dziadów” A. Mickiewicza – główny bohater dramatu buntuje się przeciwko Bogu, ponieważ nie zgadza się na to, co dzieje się w Litwie z nim oraz z jego rodakami. Zarzuca Bogu obojętność i brak miłosierdzia, dlatego żąda od niego władzy nad duszami, aby samodzielnie ocalić cierpiących współwięźniów i współskazańców.
- Antygona z tragedii Sofoklesa – Antygona buntuje się przeciwko rozkazom władcy Kreona i wbrew zakazowi grzebie ciało zmarłego brata, chociaż grozi jej za to wyrok śmierci. Kieruje się jednak własnym sumieniem, miłością do brata i prawami boskimi, za co faktycznie płaci najwyższą cenę.
- Artur z “Tanga – bohater buntuje się przeciwko totalnemu chaosowi, który zapanował w jego domu po tym, jak pokolenie jego rodziców przeprowadziło własną rewolucję obyczajową. Przestały już obowiązywać jakiekolwiek normy moralne, jakiekolwiek wartości, a młody chłopak nie może się odnaleźć w chaosie, chciałby znaleźć w tym świecie jakiś punkt oparcia, dlatego pragnie za wszelką cenę przywrócić porządek.
- Dżuma – doktor Rieux przez cały czas “buntuje się” przeciwko chorobie, podejmując z nią nierówna, heroiczną walkę. Metaforycznie toczy jednak bój nie tylko o zdrowie, ale przede wszystkim przeciwko złu i cierpieniu na świecie.
Motyw buntu w literaturze – do czego można było się odwołać?
W literaturze znajdziemy wiele przykładów buntowników. Jednym z wzorów takiego postępowania jest z pewnością mitologiczny Prometeusz, który buntuje się przeciwko bogom i poświęca się w ten sposób dla ludzi. Prometeizm jest również świetnym kontekstem dla “Dziadów” cz. III.
Oprócz wyżej wymienionych przykładów, motyw buntu znajdziemy również w “Kordianie”, “Przedwiośniu” oraz w “Cierpieniach młodego Wertera”. Elementy buntu można wskazać także w biografii Stanisława Wokulskiego, głównego bohatera “Lalki”.
Sprawdź też:
