Andrzej Duda przed sądem za słowa o filmie „Zielona granica”

Andrzej Duda i Agnieszka Holland

Były prezydent Andrzej Duda stanął przed sądem w związku ze swoją wypowiedzią z 2023 roku dotyczącą filmu „Zielona granica” w reżyserii Agnieszki Holland.
Pierwsza rozprawa w tej sprawie rozpoczęła się w piątek o godzinie 9.00 rano (polskiego czasu) przed Sądem Okręgowym w Warszawie i – jak informują media – odbywa się zdalnie.

Sprawę przeciwko byłemu prezydentowi złożył Ośrodek Monitorowania Zachowań Rasistowskich i Ksenofobicznych, który uznał jego słowa za „publiczne usprawiedliwianie mowy nienawiści”.

Kontrowersyjna wypowiedź padła we wrześniu 2023 roku, gdy Andrzej Duda został zapytany o ocenę filmu „Zielona granica”.

– Nie dziwię się, iż funkcjonariusze Straży Granicznej, którzy zapoznali się z tym filmem, użyli hasła „Tylko świnie siedzą w kinie” – powiedział wówczas Duda, nawiązując do znanego z czasów okupacji niemieckiej sloganu.

Prezydent tłumaczył, iż czuje smutek i żal, iż powstał film „oczerniający polskich funkcjonariuszy”.

To są ludzie, którzy wykonują swoje obowiązki, strzegą granicy Rzeczypospolitej i bezpieczeństwa Polaków. Pokazywanie ich jako niemal sadystów jest niesprawiedliwe – mówił Duda.

„Zielona granica” Agnieszki Holland opowiada o kryzysie humanitarnym na granicy polsko-białoruskiej, w sposób przesadny, a choćby kłamliwie pokazując sytuację migrantów, aktywistów oraz funkcjonariuszy Straży Granicznej. W obsadzie znaleźli się m.in. Maja Ostaszewska, Maciej Stuhr, Tomasz Włosok i Agata Kulesza.

Reżyserka przedstawia film jako próbę ukazania „prawdziwej” sytuacji na granicy z perspektywy różnych stron konfliktu. Produkcja zdobyła uznanie krytyków, ale też wywołała falę protestów środowisk związanych ze służbami mundurowymi.

Zarząd Oddziałowy NSZZ Funkcjonariuszy Straży Granicznej w odpowiedzi opublikował oświadczenie:

„Naszym Koleżankom i Kolegom na Wschodzie przesyłamy wyrazy wsparcia, a inicjatorom i realizatorom filmu ‘Zielona granica’ mamy do powiedzenia jedno: TYLKO ŚWINIE SIEDZĄ W KINIE”.

Kontekst i dalsze losy sprawy

Ośrodek Monitorowania Zachowań Rasistowskich i Ksenofobicznych uznał, iż słowa Andrzeja Dudy legitymizowały pogardliwy język wobec twórców filmu i osób go popierających. Złożony pozew dotyczy naruszenia dóbr osobistych i propagowania nienawiści.

Sam były prezydent utrzymuje, iż jego wypowiedź miała charakter symboliczny i odnosiła się do emocji społecznych, a nie była przyzwoleniem na nienawiść wobec kogokolwiek.

Na razie nie wiadomo, ilu świadków zostanie powołanych w sprawie ani kiedy zapadnie ewentualny wyrok.