Muzeum Polskie w Ameryce (MPA) to jedna z najstarszych i najważniejszych polonijnych instytucji kulturalnych w Stanach Zjednoczonych. Zostało założone w 1935 roku w Chicago przez Zjednoczenie Polskie Rzymsko-Katolickie w Ameryce. W tym roku muzeum obchodzi swoje 90-lecie. Jubileusz ten uczczono podczas wyjątkowej gali – 45. Letniego Balu Muzeum Polskiego w Ameryce, który miał miejsce w piątek, 13 czerwca, w eleganckich wnętrzach O’Hare Tech Center w Schiller Park.
Wieczór rozpoczął się od koktajli i przekąsek serwowanych przy akompaniamencie Orkiestry Anthony’ego Kawalkowskiego. Tradycyjnie zatańczono poloneza, a emocji dostarczyła cicha aukcja charytatywna, której dochód zasilił fundusz operacyjny muzeum. Uroczysty toast wygłosił prezes muzeum Richard Owsiany oraz dyrektor zarządzająca Małgorzata Kot, która w tym roku obchodziła również 30-lecie pracy zawodowej.
Najważniejszym momentem wieczoru było ogłoszenie laureatów prestiżowej Nagrody Ducha Polskości. Tegoroczne wyróżnienia otrzymali Krzysztof Matyszczyk – przewodniczący Rady Dyrektorów Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej oraz organizacja Polish American Police Association, skupiająca funkcjonariuszy polskiego pochodzenia. To właśnie ich działalność społeczna i oddanie sprawom Polonii zostały nagrodzone podczas gali.
„Dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w tym wyjątkowym wieczorze, za obecność, wsparcie, licytacje i wspólną zabawę” – napisali organizatorzy w mediach społecznościowych, nie kryjąc satysfakcji z sukcesu, jakim okazało się całe przedsięwzięcie.
Z okazji jubileuszu, para prezydencka RP napisała list skierowany do uczestników gali. Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda podkreślili w nim doniosłą rolę muzeum jako jednego z najstarszych i największych w USA muzeów „związanych z kulturą jednego narodu”. Wyrazili również uznanie dla wkładu placówki w promocję polskiego dziedzictwa, zwłaszcza poprzez unikalne zbiory, dokumenty, dzieła sztuki i pamiątki historyczne. Jak zaznaczyła para prezydencka, muzeum od lat „jednoczy w poczuciu narodowej dumy wszystkich, którym drogie jest polskie dziedzictwo, oraz umacnia więzi przyjaźni między Polską i Stanami Zjednoczonymi”.
Muzeum Polskie w Ameryce to nie tylko jeden z symboli polskości w Chicago, ale i żywa opowieść o historii, tradycji i tożsamości Polaków za oceanem. Jubileusz 90-lecia pokazuje, jak wielką siłę ma wspólnota pielęgnująca pamięć o swoich korzeniach.
AD
O muzeum:
Pomysł powołania Muzeum Polskiego w Ameryce narodził się już w 1928 roku, a pierwszym kustoszem był Mieczysław Haiman, wybitny historyk Polonii. Placówka mieści się w zabytkowym gmachu w stylu art déco, zaprojektowanym przez Johna S. Flizikowskiego. Budynek zlokalizowany jest w sercu dawnego Polskiego Śródmieścia Chicago, na tzw. Trójkącie Polonijnym.
Misją muzeum jest zachowanie i popularyzacja polskiego dziedzictwa historycznego, kulturalnego i artystycznego w Stanach Zjednoczonych. MPA nie tylko gromadzi eksponaty, dokumenty i starodruki, ale także prowadzi szeroką działalność edukacyjną i kulturalną – organizuje wystawy, spotkania autorskie, koncerty, pokazy filmowe i lekcje muzealne.
Muzeum posiada jedne z najbogatszych zasobów polonijnych w USA. Wśród najcenniejszych eksponatów znajdują się m.in.: osobiste przedmioty generała Tadeusza Kościuszki, fortepian Ignacego Paderewskiego, rzeźby Stanisława Szukalskiego i dzieła Jana Styki, Jana Henryka de Rosena i rodziny Kossaków, oryginalne rysunki Tadeusza Żukotyńskiego, stroje ludowe, mundury, ordery, broń i starodruki oraz listy polskich królów, w tym Zygmunta Augusta, Jana III Sobieskiego i Stanisława Augusta Poniatowskiego.
W Archiwum MPA przechowywane są dokumenty dotyczące działalności Polonii, jej wkładu w odzyskanie przez Polskę niepodległości oraz spuścizny licznych polskich organizacji w USA, w tym Rady Polonii Amerykańskiej i Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej. Archiwum obejmuje także imponującą kolekcję ponad 25 tys. fotografii. Biblioteka MPA posiada około 100 tys. woluminów, w tym starodruki, polonika, nagrania, czasopisma polonijne i mikrofilmy.
Muzeum Polskie w Ameryce jest skarbnicą dziedzictwa narodowego i miejscem żywego kontaktu z polską kulturą. Od dziesięcioleci pełni rolę ambasadora polskości w USA, integrując i edukując społeczność polonijną.
Ciekawostki:
- Muzeum Polskie w Ameryce działa nieprzerwanie od 1935 roku i jest jedną z najstarszych organizacji polonijnych w USA.
- Pierwsza publiczna ekspozycja muzeum została otwarta 12 stycznia 1937 roku.
- MPA mieści się przy słynnym Polonia Triangle, w sercu dawnego polskiego śródmieścia Chicago.
- Placówka początkowo nosiło nazwę Muzeum i Archiwa Zjednoczenia Polskiego Rzymsko-Katolickiego w Ameryce.
- To tutaj realizowane są największe w stanie Illinois obchody Dnia Kazimierza Pułaskiego, gromadzące polityków, dyplomatów i liderów.
- MPA posiada największe zbiory polonijne w USA, podzielone na trzy działy: Archiwum, Bibliotekę i Muzeum.
- Największy i najcenniejszy zbiór muzeum to kolekcja z Pawilonu Polskiego na Wystawie Światowej w Nowym Jorku w 1939 r., zawierająca m.in. witraż „Symbol Polski Odrodzonej”.
- Sala Paderewskiego, otwarta w 1941 roku, to jedno z najczęściej odwiedzanych miejsc w muzeum. Znajdują się tam pamiątki po Ignacym Paderewskim, m.in. fortepian i przedmioty pochodzące z Buckingham Hotel w Nowym Jorku.
- Biblioteka MPA gromadzi największy w USA zbiór książek w języku polskim oraz stale rozwija dział literatury o Polsce w języku angielskim.
- W latach 2020–2022 powstawały filmy dokumentalne o zbiorach MPA, oparte na aktach z archiwum. Są dostępne na kanale YouTube muzeum.
Lokalizacja: 984 North Milwaukee Avenue, Chicago, Illinois, USA
Godziny otwarcia: wtorki, czwartki, soboty, niedziele: 11:00-16:00
