Terminator – amerykański film z gatunku science fiction, wyreżyserowany w 1984 roku przez Jamesa Camerona, będący pierwszą częścią serii filmowej Terminator. W Polsce film wyświetlany był w kinach pod tytułem Elektroniczny morderca. Nazwa angielska nie ma nic wspólnego z polskim znaczeniem słowa terminator, które oznacza ucznia uczącego się by uzyskać tytuł czeladnika, terminującego u mistrza. W zamyśle piszącego scenariusz oznacza osobę, która doprowadza do kresu (łac. terminus) życia (zabija).
W 2008 roku został wprowadzony do Narodowego Rejestru Filmowego Stanów Zjednoczonych jako film „znaczący kulturowo, historycznie bądź estetycznie”.
Serwis Rotten Tomatoes przyznał filmowi wynik 100%
OBSADA:
- Arnold Schwarzenegger – T-800 Model 101
- Linda Hamilton – Sarah Connor
- Michael Biehn – Kyle Reese
- Earl Boen – doktor Peter Silberman
- Paul Winfield – porucznik Ed Traxler
- Lance Henriksen – detektyw Hal Vukovich
- Bess Motta – Ginger Ventura
- Rick Rossovich – Matt Buchanan
Tytułowy Terminator (Arnold Schwarzenegger) w pierwszej części serii jest cyborgiem, który został wysłany w przeszłość w celu zlikwidowania Sary Connor (Linda Hamilton), matki przywódcy rebeliantów, nielicznych ludzi, którzy walczą w przyszłości z maszynami o przetrwanie. W przeszłość przesłany zostaje także jeden z żołnierzy rebeliantów, Kyle Reese (Michael Biehn), który ma nie dopuścić do jej zabicia. Mimo iż główny problem przedstawiony w filmie dotyczy wydarzeń, które dopiero mają nastąpić, pojawia się w nim jedynie kilka urywków wizji przyszłości. Akcja filmu toczy się w latach 80. XX wieku.
Ed Traxler
Postać fikcyjna z pierwszej części serii Terminator, zagrana przez Paula Winfielda. Oficer policji Los Angeles w stopniu porucznika. Wspólnie z detektywem Vukovichem prowadził śledztwo w sprawie morderstw kobiet o podobnym nazwisku, dokonywanych według kolejności w książce telefonicznej. Gdy Sarah myśląc, iż jest śledzona ukryła się w dyskotece Tech Noir, gdzie udało się jej dodzwonić na policję. Traxler, który z nią rozmawiał doradził jej, by tam została.
Po zatrzymaniu Reese’a i przewiezieniu go na komisariat, razem z Vukovichem i doktorem Peterem Silbermanem przekonywał Sarę, iż Kyle jest prawdopodobnie niepoczytalny, a jej prześladowca musiał nosić kamizelkę kuloodporną, dlatego przeżył serię strzałów ze strzelby Reese’a.
Gdy T-101 zaatakował komisariat, Traxler próbował razem z pozostałym policjantami go powstrzymać, jednak został postrzelony przez Terminatora serią z karabinka automatycznego.
W jednej z usuniętych scen, gdy Kyle i Sarah uciekają z komisariatu, konający Traxler daje Reese’owi swoją broń służbową, mówiąc: „[…]Reese! Ona musi żyć. Rób to, co do ciebie należy[…]”. W tej scenie wyraźnie widać, iż musiał częściowo uwierzyć w to, co Reese mówił podczas przesłuchania.
Hal Vukovich
Postać fikcyjna z pierwszej części serii Terminator, zagrana przez Lance’a Henriksena. Oficer policji Los Angeles, detektyw. Policyjny partner porucznika Eda Traxlera. Wspólnie z nim prowadził śledztwo w sprawie brutalnych morderstw, dokonywanych przez nieznanego sprawcę. Bezskutecznie próbował dodzwonić się do domu Sary Connor. Gdy przewieziono Sarę i Kyle’a na komisariat, podobnie jak swoi koledzy był przekonany, iż Reese jest szalony.
Zginął podczas ataku T-800 na komisariat. Został zastrzelony przez Terminatora, gdy sam próbował go zabić.
Ginger Ventura
Postać fikcyjna z pierwszej części serii Terminator, zagrana przez Bess Mottę. Przyjaciółka i współlokatorka Sarah, ginie z rąk Terminatora 13 maja 1984 roku. Spędzając noc z chłopakiem, Mattem Buchananem, Ginger wstaje by przygotować coś do jedzenia, w tym czasie T-101 wdziera się do mieszkania i zabija jej chłopaka. Ginger zamiera bez ruchu gdy widzi jak zwłoki Matta nagle przebijają się przez drzwi. Terminator niedługo dopada przerażoną dziewczynę i zabija ją, myśląc, iż jest to Sarah Connor.
T-800 gwałtownie dowiaduje się, iż prawdziwa Sarah Connor jest w klubie, ponieważ zaniepokojona tajemniczymi morderstwami w obawie o przyjaciółkę nagrywa się na automatyczną sekretarkę podając dokładny adres klubu, z którego dzwoni.
Matt Buchanan
Postać fikcyjna z pierwszej części serii Terminator, zagrana przez Ricka Rossovicha. Bohater obdarzony przyjaznym stosunkiem do innych osób oraz nieco błaznowatym zachowaniem, zginął piątkowej nocy 13 maja 1984 roku w domu dziewczyny Ginger, która wynajmowała mieszkanie wraz z przyjaciółką Sarą Connor. Podczas gdy Ginger szykowała drobny posiłek dla swojego chłopaka, T-101 wkroczył do mieszkania w celu zabicia Sary Connor. Zamiast jej, w łóżku zastał na wpół śpiącego Matta, denerwując go. Po bardzo nierównym pojedynku maszyny z człowiekiem, T-101 „wyrzuca przez zamknięte drzwi” zwłoki Matta wprost przed idącą do pokoju Ginger.
Pierwotnie Matt początkowo miał się nazywać McCallister, a zmiana nazwiska na Buchanan wynikała z wielu zmian w scenariuszu.
Terminator odniósł ogromny sukces – film o budżecie wynoszącym 6,4 mln dolarów zarobił na całym świecie ponad 75 mln dolarów i rozsławił nazwisko Jamesa Camerona. Co ciekawe, Terminator nigdy by nie powstał, gdyby nie pewien koszmar młodego twórcy.
W wywiadzie dla British Film Institute James Cameron wyjawił, iż wpadł na pomysł Terminatora, kiedy chory przebywał w Rzymie. Sen, który reżyser wyśnił w gorączce, zainspirował film z 1984 roku oraz pamiętny finał dzieła.
Terminator przyszedł do mnie we śnie w tanim pensjonacie w Rzymie w 1981 roku, kiedy byłem chory i miałem gorączkę. Był to obraz chromowanego szkieletu wyłaniającego się z ognia. Kiedy się obudziłem, zacząłem szkicować na hotelowej papeterii.
Najpierw narysowałem metalowy szkielet przecięty w połowie w talii, czołgający się po podłodze z kafelków, używający dużego kuchennego noża, aby się podciągnąć, jednocześnie wyciągając drugą rękę. Drugi obrazek ukazywał tę postać, jak grozi czołgającej się kobiecie. Te obrazy – bez noża – stały się finałem Terminatora.
Niestety pewne podobieństwa między widowiskiem Jamesa Camerona a swoim scenariuszem odcinka serialu Outer Limits dostrzegł pisarz Harlan Ellison. Amerykanin pozwał dystrybutorów i producentów filmu, Orion Pictures i Hemdale, zarzucając Cameronowi, iż ukradł pomysł na fabułę Terminatora z epizodu zatytułowanego Soldier, w którym żołnierze z przyszłości przenoszą się do teraźniejszości.
