13 stycznia urodziła się Irena Jurgielewiczowa. Imieniny, święta, urodziny gwiazd [13.01.2025]

Wczoraj obchodziliśmy między innymi: Dzień Marcepanu, Dzień Całowania Złotowłosych i Dzień Kurczaka z Curry. Sprawdź, co można celebrować 13 stycznia, jeżeli naprawdę się postaramy i głęboko poszperamy w kalendarzu.

Rozwiąż quiz o PRL. Jesteś mistrzem, jeżeli zgarniesz 100 proc. punktów! Dalszą część artykułu znajdziesz pod quizem…

Kto obchodzi imieniny i urodziny 13 stycznia?

Imieniny dzisiaj obchodzą: Bogumił, Bogusąd, Falisław, Glafyra, Godfryd, Gotfryd, Hilary, Judyta, Leoncjusz, Melania, Remigia, Remigiusz i Weronika.

13 stycznia urodzili się:

• Jacek Gmoch (1939) – polski były piłkarz, trener piłkarski i analityk futbolu;
• John Lee Hooker Jr. (1952) – amerykański muzyk bluesowy;
• Patrick Dempsey (1966) – amerykański aktor;
• Karolina Korwin Piotrowska (1971) – polska dziennikarka i felietonistka;
• Tomasz Mackiewicz (1975; zm. 2018) – polski himalaista;
• Orlando Bloom (1977) – amerykański aktor;
• Hania Stach (1981) – polska piosenkarka.

Zobacz także: To ona była tytułową “Anną Marią”? Po latach zabrała głos

122 lata temu urodziła się Irena Jurgielewiczowa

Właśnie 13 stycznia 1903 r. w Działoszynie koło Wielunia na świat przyszła ceniona polska powieściopisarka, pedagożka, autorka wielu książek dla młodzieży i wykładowczyni akademicka: Irena Jurgielewiczowa (właść. Jurgielewicz).

W 1928 r. ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim ze stopniem doktora. Najpierw zaczynała karierę zawodową jako nauczycielka, a w 1933 r. została eseistką w znanym czasopiśmie „Wiedza i Życie”.

Podczas okupacji w czasie II wojny światowej zajmowała się tajnym nauczaniem uniwersyteckim. Była porucznikiem Armii Krajowej o pseudonimie „Isia”. Potem trafiła do obozu jenieckiego Stalag IV B. Do Polski udało jej się wrócić w 1946 r.

Po wojnie pracowała jako wykładowczyni na Uniwersytecie Warszawskim. Była również kierownikiem literackim Państwowego Teatru Nowej Warszawy i członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

W 1948 r. zadebiutowała jako powieściopisarka z książką dla dzieci pt. „Historia o czterech warszawskich pstroczkach”. W kolejnych latach coraz częściej pisała dla nastolatków. Jej powieści psychologiczne dla młodzieży zyskały ogromną popularność i były bardzo ciepło odbierane przez krytyków.

Wśród najbardziej znanych pozycji należy wymienić choćby „Niespokojne godziny” (1964), „Wszystko inaczej” (1968), „Ważne i nieważne” (1971) i „Inna?” (1975). Jednak prawdopodobnie jej opus magnum była książka „Ten obcy” z 1961 r., która trafiła na międzynarodową Listę Honorową IBBY oraz była przetłumaczona na wiele języków.

Natomiast autobiografia Jurgielewiczowej pt. „Byłam, byliśmy” ze wspomnieniami z młodości otarła się o Nagrodę Literacką Nike w 1998 r. (była w finale). Pisarka zmarła 25 maja 2003 r. Spoczęła na warszawskich Starych Powązkach.

Co świętujemy 13 stycznia?

13 stycznia wypada Dzień Wzajemnej Adoracji. Dzisiaj szczególnie mocno można adorować bliską sobie osobę, czyli okazywać jej czułość, zrozumienie i uczucie. To idealny dzień dla par – mogą okazać sobie wzajemne przywiązanie i umocnić się w związku, by cała reszta roku była dla nich jeszcze lepsza.

Co roku 13 stycznia przypada Dzień Naklejki. Są wszędzie, we wszelkich formach, kolorach i rozmiarach, na każdą okazję. Nie każdy wie, iż pierwsze naklejki pojawiły się już w XIX w. Jednak nie przypominały w niczym dzisiejszych odmian: były to po prostu znaczki pocztowe w Wielkiej Brytanii, zwane „Penny Black”, z lepkimi „plecami” przyklejanymi do koperty lub kartki pocztowej.

Teraz nalepek jest aż za dużo i każdy znajdzie taką dla siebie – od tych o wymowie politycznej, artystycznej, sportowej, zabawnych, obraźliwych czy dziecięcych – tylko trzeba porządnie zastanowić się… gdzie je nalepić.

Mamy teraz też Dzień Gumowej Kaczki. Początki tej żółtej gumowej zabawki kąpielowej sięgają już XIX w., kiedy zaczęto masowo wyrabiać przedmioty z gumy. Pierwszy patent na taką zabawkę uzyskał w 1928 r. Landon Smart Lawrence. Kaczka była nieco cięższa niż obecnie, ponieważ obciążono ją u dołu, by zawsze odwracała się na wodzie do adekwatnej pozycji.

Międzynarodową sławę gumowe kaczki zyskały w 1992 r., kiedy potężny sztorm zmył z pokładu statku kontener z 28 tys. tych zabawek. W kolejnych latach gumowe kaczki, niesione oceanicznymi prądami znajdowano między innymi w Arktyce i wybrzeżach wielu kontynentów. Wiadomo, iż wciąż krążą po całym świecie. Niech wiedzą, iż dziś mają swoje święto!